του Ηλία Φραγκούλη

Σε περίπτωση που έχεις δει το «Barbie in a Mermaid Tale» (2010) και το «Aquaman» (2018) και… δεν είσαι κριτικός κινηματογράφου: α) πρέπει να το κοιτάξεις (για να το πω πιο διακριτικά) ή β) τίποτα δεν είναι ικανό να σε τρομάξει. Σωστά; Λάθος! Τούτη η (σε εισαγωγικά) live action διασκευή της animated «Μικρής Γοργόνας» του studio της Disney από το 1989, θέτει νέα όρια στον ορισμό της κινηματογραφικής δοκιμασίας!

Εκ του αποτελέσματος, το ότι η γοργόνα Άριελ μας προέκυψε… μαυρούλα, δεν είναι δα και κανένα έγκλημα (εκτός αν είσαι κανένας απόγονος του σογιού του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και… ακόμα σε τρέχουν με ηρεμιστικά χάπια!). Το έγκλημα είναι το ίδιο το φιλμ. Και οι αιτίες είναι πολλές. Αρχικά, αν τη σήμερον ημέρα κάτσεις να ξαναδείς την κινουμένων σχεδίων ταινία που προκάλεσε την κανονική νεκρανάσταση του σχετικού division της Disney στα τέλη των ‘80s, με τρόμο θα συνειδητοποιήσεις ότι ο χρόνος δεν της έχει φερθεί καθόλου καλά. Το έργο σχεδόν δεν αντέχεται! Καλλιτεχνικά μετριότατο σχέδιο, υπερκιτσάτες πινελιές όπου κάτσει να σταθεί το βλέμμα με προσοχή, τα πάντα ξεπερασμένα και φτωχά! Η φήμη του έργου, όμως, διατηρείται, διότι τα standards των παιδικών ταινιών είθισται να πέφτουν όλο και πιο χαμηλά, με τον vintage κατάλογο του studio να «προστατεύεται» από την αναμνησιολογία και την αθωότητα κάποιου βιωμένου παρελθόντος.

Επειδή η εποχή μας στερείται έμπνευσης και πρωτοτυπίας, η μάστιγα των remake των ντισνεϊκών παραγωγών έχει πάρει σβάρνα όλα τα κλασικά animated φιλμ δίχως σταματημό, αφήνοντάς μας να ελπίζουμε (με αφέλεια) πως κάποτε θα φτάσουν έως και στο… «Μπερνάρ & Μπιάνκα» (1977) και θα σταματήσουν (ή θ’ αρχίσουν τα sequel)! Το αποτέλεσμα των εγχειρημάτων είναι συνήθως… τραγικό και σε τούτη τη «Μικρή Γοργόνα» συναντάμε ένα από τα χείριστα, το οποίο προκαλεί πόνο στα μάτια και τους εγκεφαλικούς νευρώνες. Ο όρος του «live action» θεάματος είναι αρκετά σικέ, καθώς η ψηφιακούρα των οπτικών εφέ «στραβώνει», δίπλα στην υπέρτατη… βλαχουριά χρωματικής παλέτας που μοιάζει σαν να ξέρασε ουράνιο τόξο (πρώτο σοκ, η σκηνή των γοργόνων – «αδελφών» της απούσας Άριελ που συγκεντρώνονται για να συνεδριάσουν με τον βασιλιά Τρίτωνα). Το μοναδικό στοιχείο που παραμένει ενδιαφέρον στο φιλμ του 1989, τα τραγούδια του, εδώ μπαίνουν στη δράση… με το ζόρι, προσεγγίζοντας άδοξα (και αχρείαστα) τη λογική του μιούζικαλ. Όταν η «πλοκή» φτάνει στο «Under the Sea», αισθάνεσαι με σιγουριά ότι παρακολουθείς ένα κανονικό ατύχημα (παραφράζοντας το αθάνατο άσμα της Λαίδης Άντζελα…).

Εάν η «Μικρή Γοργόνα» των κινουμένων σχεδίων ήταν ένα αμιγώς παιδικό θέαμα, εδώ η στόχευση σε κάποιο συγκεκριμένο group θεατών προβληματίζει, καθώς τα ανήλικα σίγουρα θα (σκυλο)βαρεθούν (βλέπε και την εξωφρενική διάρκεια, όταν το original δεν ξεπερνούσε τα 83 λεπτά!), οι ενήλικες δεν θα βρουν καμία αναλαμπή του φιλμικού (ή βιντεϊκού…) «babysitting» που συντρόφευσε την (κάργα) παιδική τους ηλικία, ενώ οι έφηβοι του σήμερα (το ουσιαστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται η ταινία) σίγουρα θα γελάσουν και μόνο με την απόπειρα να τους προτείνεις να δουν κάτι τέτοιο στο σινεμά (και οπουδήποτε, εδώ που τα λέμε).

Η οργιαστική κακογουστιά συναντά το αποκορύφωμά της λίγο πριν το happy end του παραμυθιού, σε πλάνα συνάθροισης γοργόνων (θηλυκών κι αρσενικών!) με κοινούς θνητούς – χωριάτες του βασιλείου του πρίγκιπα Έρικ, στα οποία η συμπερίληψη μιας «United Colors of Benetton» αντίληψης «ορθότητας» συναντά την αισθητική ενός στιλιστικά εκτροχιασμένου Pride parade, για να οδηγηθούμε σε μια ανάσα ανακούφισης με την εμφάνιση των τίτλων τέλους. Όταν (κατόπιν) διάβασα (και έτσι έμαθα) πως το μαρτύριο αυτό διήρκησε 135 λεπτά, αισθάνθηκα την ανάγκη να βρω κι εγώ μια κακιά μάγισσα, ώστε να με μεταμορφώσει σε κάτι άλλο (εκτός) από… κριτικό κινηματογράφου!