FreeCinema

Follow us

ΤΟ ΜΩΡΟ ΤΗΣ ΜΑΚΟΝ (1993)

(THE BABY OF MÂCON)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Πίτερ Γκρίναγουεϊ
  • ΚΑΣΤ: Τζούλια Όρμοντ, Ρέιφ Φάινς, Φίλιπ Στόουν, Τζόναθαν Λέισι, Ντον Χέντερσον, Σίλια Γκρέγκορι, Τζεφ Νάτολ, Τζέσικα Χάινς, Κάθριν Χάντερ, Γκαμπριέλ Ρέιντι, Τόνι Βόγκελ
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 122'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ROSEBUD

Θρησκευτική εκμετάλλευση και κοινωνική σήψη σε μεγαλοπρεπές, θεατρίζον περιτύλιγμα που στάζει αίμα. Ο τυπικός Γκρίναγουεϊ που αγαπάτε (;)…

17ος αιώνας. Σε μια κοινωνία που υποφέρει από την ακαρπία (τιμωρία από το Θεό για την αδιαφορία προς αυτόν και την ερήμωση του Καθεδρικού της Μακόν), μια μεσόκοπη, πλαδαρή και βρώμικη γυναίκα ετοιμάζεται να γεννήσει. Πρόκειται για την έναρξη μιας θεατρικής παράστασης, που θα ολοκληρωθεί σε τρεις πράξεις, μπροστά σε ζωντανό κοινό, το οποίο (προσωρινά) αγωνιά να δει τι τέρας θα γεννήσει αυτή η γυναίκα. Το υγιές και πανέμορφο βρέφος με τα γαλάζια μάτια, που θα γεννηθεί στη σκηνή, εκπλήσσει τους πάντες. Οι πλούσιες σύζυγοι προσφέρουν χρήματα για ένα άγγιγμα γονιμότητας από το «Θείο» βρέφος, οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας σταυροκοπιούνται και η 18χρονη αδελφή του αποφασίζει να εκμεταλλευτεί το «θαύμα», διεκδικώντας τη μητρότητα του παιδιού.

Η κόρη, όντας παρθένα, επικαλείται την άμωμο σύλληψη, φυλακίζει τη μητέρα της και εξαγοράζει τον πατέρα της με τα πλούτη που της προσφέρουν οι ευγενείς, προκαλώντας τη ζήλια της Εκκλησίας. Επόμενος στόχος της, η αποπλάνηση του γιου του τοπικού Επισκόπου, που θα έχει σαν αποτέλεσμα το θάνατό του, μετά την επέμβαση του παιδιού, το οποίο γίνεται θύμα μεγαλύτερης εκμετάλλευσης από τη στιγμή που προστατεύεται από την Εκκλησία.

Ο ίδιος ο Πίτερ Γκρίναγουεϊ, πολύ απλά, εξηγεί ότι «Το Μωρό της Μακόν» είναι μια ταινία για την εκμετάλλευση της παιδικής αθωότητας, τοποθετημένη σε μια εποχή όπου ο Καθολικισμός έχει τελειοποιήσει την προπαγάνδα του. Φυσικά, σήμερα δεν υπάρχουν μύθοι για τη θαυματουργή δράση παιδιών – Αγίων. Σήμερα υπάρχει η κακοποίηση ή η βία απέναντι στα παιδιά, αντικείμενο εκμετάλλευσης του Τύπου, αφήνοντας την Εκκλησία να κερδοσκοπεί με τη γέννηση και το θάνατο. Σαφώς πιο βλάσφημος από κάθε άλλη φορά, ο Γκρίναγουεϊ ειρωνεύεται χρησιμοποιώντας το σύμβολο της Παρθένου Μαρίας (αποκορύφωμα, η καταπληκτική σκηνή της αποπλάνησης του Ιωσήφ / γιου του Επισκόπου από την Μαρία / κόρη σε ένα στάβλο).

Όλα αυτά μοιάζουν ορατά στην αποκρυπτογράφηση, αλλά στην πραγματικότητα παραμένει σχεδόν αδύνατο να «διαρρήξεις» τους μυστικούς κώδικες του Γκρίναγουεϊ, που βρίσκουν τη μοναδική τους λύση στο μυαλό του. Το πιο ανορθόδοξο στοιχείο της ταινίας είναι τα ακριβή όρια θεάτρου και πραγματικότητας, δηλαδή το πού σταματά η παράσταση και πού αρχίζει η ζωή. Εδώ ο Γκρίναγουεϊ οικειοποιείται μπρεχτικές ιδέες, με τους ηθοποιούς να μπερδεύουν τους ρόλους τους με το ρεαλιστικό. Θάνατος επί σκηνής, απέναντι σ’ ένα κοινό που επεμβαίνει στη δράση του έργου, παίζοντας το ρόλο του λαϊκού δικαστηρίου. Ποιος υποδύεται τι; Η απάντηση κρύβεται περίτεχνα, ως η μεγαλύτερη σκηνοθετική αρετή της ταινίας, μέσα στο χαοτικά baroque σκηνικό των Μπεν Βαν Ος και Γιαν Ρόελφς.

Ένα σοκαριστικό θέαμα εικαστικής τελειότητας, «Το Μωρό της Μακόν» είναι το ίδιο νοσηρό με το προγενέστερο έργο του Γκρίναγουεϊ, αλλά και πιο ψυχρό από κάθε άλλη φορά. Η επαναληπτικότητά του κουράζει και η αγριότητά του μπορεί να απωθήσει ακόμη και μερικούς από τους οπαδούς του σκηνοθέτη. Ο κινηματογραφικός θεατής έχει να επιλέξει μεταξύ δύο «ρόλων» που του επιτρέπει να «παίξει» η σκοτεινή αίθουσα: να θαυμάσει την παρακμή ή να αποχωρήσει προς το φως…

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Το άνωθεν κείμενο είναι η κριτική που έγραψα για το περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ (τεύχος 57) το 1995, όταν το φιλμ διανεμήθηκε για πρώτη φορά στους ελληνικούς κινηματογράφους. Ήταν η πρώτη φορά που αισθανόμουν μια κάποια απογοήτευση με έργο του Πίτερ Γκρίναγουεϊ (επίσης, να συμπληρώσω πως δεν υπήρξα μεγάλος fan και της «Κοιλιάς του Αρχιτέκτονα», από το 1987). Οι ακόλουθες σημειώσεις συνόδευαν (αντί trivia) την τότε κριτική:

Το «Μωρό της Μακόν» παρουσιάστηκε εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ των Καννών το 1993. Το ερέθισμα για το σενάριο του φιλμ ήταν δύο φωτογραφίες του Ολιβιέρι Τοσκάνι. «Το διάσημο poster του μόλις μερικών δευτερολέπτων γεννημένου μωρού, καλυμμένου με αίμα και βλέννα και – κάπως πιο περίεργα – ένα εξώφυλλο του ELLE το οποίο παρουσίαζε ένα πανέμορφο μοντέλο που, όμως, ήταν πολύ νεαρό για να είναι η μητέρα του όμορφου γαλανομάτικου παιδιού που κρατούσε στην αγκαλιά του. Το παιδί αυτό ήταν όμηρος της μόδας, της δημοσιότητας και του χρήματος, ενώ το μοντέλο παρουσιαζόταν σαν η Παρθένος Μαρία»! (Και που το μάθατε αυτό, το μυαλό σας δεν πρόκειται να πάει τόσο μακριά όσο η ταινία…) Όσο για τους φίλους του Μάικλ Νάιμαν, ας μάθουν πως με τούτο το φιλμ έπαψε η συνεργασία του συνθέτη με τον Γκρίναγουεϊ, ο οποίος εδώ έχει επιλέξει μουσικά έργα των Μοντεβέρντι, Μπακ, Κορέλι και Τάλις.


MORE REVIEWS

RICH FLU: ΩΡΑ ΜΗΔΕΝ

Ιός που πλήττει μονάχα τους… πολυεκατομμυριούχους μετατρέπεται σε επιδημία και προκαλεί κοινωνική αστάθεια σε ολόκληρο τον πλανήτη! Το να έχεις τεράστια περιουσία, ξαφνικά, γίνεται… ο θάνατός σου!

ΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Η αφαίρεση ενός μενταγιόν από έναν τόπο ταφής «ανασταίνει» το σαπισμένο πτώμα του Τζόνι, που ζητά εκδίκηση για ένα φρικτό έγκλημα ηλικίας εβδομήντα ετών. Θα την «πληρώσει» μια παρέα νεαρών που… ατυχώς εκδράμει στην δασώδη περιοχή.

ΣΚΥΛΑΚΙΑ ΣΤΗΝ ΟΠΕΡΑ

Καλόκαρδος σκύλος του αλωνιού βοηθά σκυλίτσα του σαλονιού να εντοπίσει έγκαιρα την πολύτιμη τιάρα της prima ballerina αφεντικίνας της, η οποία εκλάπη από τα καμαρίνια της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης, λίγο πριν τη μεγάλη πρεμιέρα της «Κάρμεν». Η αυλαία ετοιμάζεται να σηκωθεί. Θα προλάβουν;

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΣ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ

Με αφορμή τον θάνατο της μητέρας της, η Μάγια συναντά ξανά τον πατέρα της, με τον οποίο είχε κόψει κάθε δεσμό και επαφή για πολλά χρόνια. Σε ένδειξη αλληλεγγύης θα της προσφέρει δουλειά, όμως, σταδιακά η Μάγια θ’ ανακαλύψει πως το επάγγελμα του Σαμ δεν είχε να κάνει ποτέ με μεσιτικές αγοραπωλησίες αλλά… με διεθνή κατασκοπία!

ΟΛΑ ΘΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ

Ο ξαφνικός θάνατος της συντρόφου της φέρνει την 60χρονη Άντζι αντιμέτωπη με την οικογένεια της εκλιπούσας, για μια σειρά θεμάτων που άπτονται κληρονομικών δικαιωμάτων και ηθικής. Ο Νόμος, εντούτοις, ζητά αποδείξεις και όχι αγάπη.