του Άγγελου Μαύρου

Ο – αληθινός ή υποκριτικός – ιδεολογικός διχασμός και το ψυχικό κακοφόρμισμα της ανοιχτής πληγής του γιουγκοσλαβικού σπαραγμού. Τα κρυφούτσια τού αλληλοϋποβλεπόμενου, κουσκουσιάρικου ποιμνίου της μεθορίου που (ποτέ δεν) πεθαίνει. Τα μυστικά και ψέματα σετάκι με το «άνθρωποι είμαστε και σφάλματα κάνουμε» δόγμα. Έχοντας ταχταρίσει όλα τα ανωτέρω επίμονα και στα προηγούμενα τέσσερα ουά της φιλμογραφίας του, ο – τηρουμένων των αναλογιών – πιο καρικατουρίστας κινηματογραφιστής απ’ το Ζάγκρεμπ τα φασκιώνει όχι άσχημα (μολονότι χρησιμοποιώντας ανεπιθύμητα στην πορεία και «σκουφάκι»), και με νέο λίκνο την… καθολική θεσμικότητα / τη φαρισαϊκή σήψη / τον υπερ-ντετερμινισμό των λειτουργών τού Υψίστου, κόβοντας δεόντως στο πανί τον ομφάλιο λώρο με τον οποίο τα είχε όλα δεμένα σε ένα θεατρικό ο Μάτε Μάτισιτς.

Το λευτέρωμά τους εν προκειμένω αφορά μία δαλματικού φόντου… άγονης γραμμής και – αφηγηματικού birth control – ιλαροτραγικών καταστάσεων, μετεμφυλιακά εθνοκαθαρτήριων αποξέσεων με σκυμμένο το κεφάλι και λυμένη τη γλώσσα σάτιρα για τη χαρμολύπη και τις συνέπειες τού αμαρτάνειν (σαρκικά κι όχι μόνο), και για την παραδεδεγμένα ή μη γενεσιουργό συνεύρεσή μας στ(ο θαύμα τ)η(ς) ζωή(ς) και προ του θανάτου. Είναι σαν ο Εμίρ Κουστουρίτσα (στο τονικά κι αισθητικά πιο εκλεπτυσμένα συγκρατημένο) να χειροτονείται από τον Ελία «κοίτα-στυλιζαρισμένο-το-σπέρμα-του-γελοίου-των-τραυμάτων-του-βίου» Σουλεϊμάν, άνευ της intifada του, βεβαίως.

Τα πιο αφροδισιακά βοηθήματα εδώ αποδεικνύονται ο Κρέζιμιρ Μίκιτς, που φοράει εντυπωσιακά τα ράσα (και τη ρόμπα τού αναστοχαζόμενου ασθενούς, το αρχικό δραματουργικά ερεθιστικό τέχνασμα που μπαίνει στη θερμοκοιτίδα, και δυστυχώς βγαίνει… καθυστερημένα από εκεί στην ύστατη πράξη), τα κάδρα της τραβηχτικής φωτογραφίας ένα τσικ (όσο πρέπει) chic επαρχιακής Αδριατικής και ατμόσφαιρας ενίοτε σχεδόν κομίστικα rustique δωματίων, τα white screen στιγμιοτύπων (εξεικόνιση των φαντασιακών εκλάμψεων – κυρίως – των ιστορούμενων στο ναό «φάσεων») φίκι φίκι, το ευτράπελο της διαλεύκανσης της παιδοφιλίας (;) / νεκροφιλίας (;) / κτηνοφιλίας (;) του μυστήριου κομματάρχη μέσα στη νύχτα (ευφυώς, ταυτόχρονα πατριωτική έκκληση ενωτισμού και κράξιμο της πολιτικής διπροσωπίας), το τρίο εγκεφάλων αντι-αντισύλληψης ως CSI πλάι στους γονείς του νεκρού μέλλοντα πατέρα και το μικροσόκ τού θανατικού κληρικαλικού δάκτυλου.

Το αλάθητο του Πάπα μακράν από εδώ. Ενώ την πλοκή γυροφέρνουν γραφικά, αλλά ευτυχώς περαστικά, «δείγματα» φιγουρών (κυρίως η μουρλή του χωριού και το χαζό «όργανο»), δεν παίρνει άφεση το σε εντάσεις και καμπές ασφαλές σεξ ανέλιξης της κεντρικής ανδροπερσόνας οσίου ενόχου μετά το τολμηρό φόρεμα του υπερ-ελαστικού και χωρίς ραβδώσεις «πακέτου» δοκιμασιών (ένα μπάσταρδο ντόπιας, ένα παρατημένο βρέφος – τρέλα, μία απαγωγή εγγύου και αυτοέκτρωση, ένα «σκάσιμο» απεσταλμένου του ποντίφικα), ενώ το επεισόδιο πότη στην κολώνα (ο πιο φωναχτός μυθοπλαστικός εμβρυουλκός της ταινίας) ανακουφίζει ημιανοίκεια το σχεδόν ορατά υφέρπον από νωρίς issue «κρύβε λόγια» εκκλησιαστικού σκάνδαλου σεξουαλικής κακοποίησης. Όχι… θεϊκό «Θεϊκό Κόλπο», λοιπόν – αλλά δε θα σε διώξει απ’ το στασίδι, άσε που το φινάλε δεν ξαλαφρώνει κανέναν απ’ τις ευθύνες του (γιατί όλα εδώ πληρώνονται). Δώσ’ του τις ευλογίες σου, δε θα ψέλνεις. Αμαρτία εξομολογημένη ουκ έστιν αμαρτία, έτσι δε λένε;