του Ηλία Φραγκούλη

Δύο ανήλικα παιδιά φιλιούνται με τέτοιο πάθος στο στόμα, λες και ρουφάνε με τις γλώσσες τους τη ζωή, το ένα απ’ το άλλο. Η πιτσιρίκα, 12 χρονών, είναι παρθένα και φοβάται πως θα πονέσει αν κάνουν έρωτα. Ο Τέλι δεν έχει σκοπό να εγκαταλείψει το «μέτωπο», αν δεν πάρει την παρθενιά της. Ξαφνικά, τα ηχεία σου τρυπάνε τ’ αυτιά. «Daddy never understood», λέει το τραγούδι των τίτλων. «Kids». Χαμογελάμε αμήχανα.

Εικόνες της εφηβείας μας περνάνε με ταχύτητα. Η πιτσιρίκα πόνεσε (και ήμασταν σίγουροι γι’ αυτό…), ο «παρθενοχειρουργός» πανηγυρίζει, το score του μεγαλώνει και ο φίλος του, Κάσπερ, που τον περίμενε στο δρόμο, μαθαίνει τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες. Παίρνει συμβουλές. Ο Τέλι είναι το πρότυπο. Ο γαμιάς. Ηλικία 16 – 17. Αγόρια – κορίτσια, χωριστά, μαζεύονται σε σπίτια φίλων, σνιφάρουν, κάνουν πάσα joints και μιλάνε για το σεξ. Η γλώσσα τους σοκάρει. Τα προφυλακτικά και το ΑΙDS είναι το τελευταίο πράγμα που τους απασχολεί. Ένα από τα κορίτσια, η Τζένι, είχε χάσει και αυτή την παρθενιά της από τον Τέλι. Παίρνει τα αποτελέσματα του test αίματος. ΗΙV positive. Δεν είχε ξανακάνει έρωτα με άλλον. Η πρώτη δυνατή γροθιά στη συνείδηση του θεατή. Η Τζένι είναι 16 χρονών. Ο Τέλι μεταδίδει τον ιό του ΑIDS σε μικρά κορίτσια. Φτιάχνει κατάσταση για να γαμήσει άλλη μία ανήλικη παρθένα το βράδυ, σ’ ένα party. Η Τζένι τον ψάχνει. «Στοιχειώνει» την πόλη, τυλιγμένη σ’ ένα αόρατο νεκροσάβανο. Η ταινία γίνεται ένα ψυχολογικό «θρίλερ» και η θέασή της σε παγώνει.

Στην πρώτη μισή ώρα έχουμε ήδη συνειδητοποιήσει ότι η μυθοπλασία δεν έχει ιδιαίτερη σημασία στο «Kids». Η πλοκή μοιάζει με πρόσχημα που πρέπει να δικαιολογήσει την ύπαρξη του σεναρίου. Ο τρόπος αφήγησης είναι αυτός που καθηλώνει. Η άμεση ματιά ενός 52χρονου ανθρώπου, ο οποίος κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο, με τη δύναμη και τη γνώση ενός teenager που ζει μέσα στους δρόμους της Νέας Υόρκης. Μιας πόλης που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε από τόσο «χαμηλά». Και μιας γενιάς παιδιών που ήρθαν στον κόσμο για να αποτελειώσουν το ανθρώπινο είδος. Ο επίλογος δικός τους. Τα παρακολουθούμε μέσα σ’ ένα 24ωρο καθημερινής ζωής. Η πορεία τους είναι αυτοκαταστροφική και το μέλλον τους δεν πάει πιο μακριά από την επόμενη μέρα. Είναι ανεύθυνα, όχι αντιδραστικά.

Δεν έχουν συνθήματα. Απλά αναπνέουν. Και αυτό τα κρατά στη ζωή. Η απουσία έστω και ενός θετικού χαρακτήρα στην ταινία, αρχικά, σε προβληματίζει. Γρήγορα, όμως, γίνεσαι κι εσύ «συνένοχος» σ’ αυτή την επιλογή. Η δύναμη του καλού θυμίζει fiction δημαγωγία και το «Kids» δεν ανήκει σ’ αυτή την κατηγορία. Παίζει με τους δικούς του νεο-ρεαλιστικούς κανόνες. Καταθέτει την αλήθεια. Ο σεναριογράφος είναι ένας 20χρονος skater, οι πρωταγωνιστές δεν είναι καν ηθοποιοί και οι δρόμοι της πόλης αναπαριστούν τον πραγματικό τους ρόλο, με τους ίδιους φρενήρεις ρυθμούς. Πάρτε, για παράδειγμα, τη σκηνή του πάρκου. Το θέαμα δεν είναι ψευδοντοκιμαντερίστικο. Μοιάζει αληθινό, και πείθει πως είναι. Κι αυτό που σοκάρει περισσότερο σ’ αυτήν τη σκηνή δεν είναι οι συναλλαγές ναρκωτικών ή τα joints που καπνίζουν ανάμεσα σε πλήθος κόσμου. Αυτό που σοκάρει είναι ο κρυφός ενήλικος συντηρητισμός και ο ρατσισμός που τρέφουν μέσα τους αυτά τα παιδιά. Το κράξιμο των gay που τα προκαλούν με την εμφάνισή τους (!) και το άγριο λιντσάρισμα (που μπορεί να φτάσει και μέχρι το θάνατο) ενός μαύρου, ο οποίος τόλμησε να τους αντιμιλήσει.

Το μέλλον αυτής της γενιάς, αν υπάρξει, προβλέπεται πιο επικίνδυνο και από την «κληρονομιά» που αφήνουν πίσω τους οι μεγάλοι. Οι τελευταίοι, συνειδητά απόντες από την ταινία και από τον κόσμο των παιδιών, ζουν «ψηλά», στα επαγγελματικά τους γραφεία, στις κουζίνες των σπιτιών και στα σαλονάκια με τις τηλεοράσεις. Δεν είναι ορατοί, γιατί βρίσκονται στον κόσμο τους και δεν έχουν επαφή με την καθημερινότητα του δρόμου. Με το σήμερα. Άρα, δεν επικοινωνούν και με τα παιδιά. Μοναδική παρουσία εξαίρεσης, η μάνα του Τέλι, λέει ψέματα ότι δεν υπάρχουν λεφτά για το χαρτζιλίκι του και εκείνος τα κλέβει από τη γνωστή κρυψώνα. Συμπέρασμα: οι γονείς δεν είναι άνθρωποι εμπιστοσύνης, γι’ αυτό πρέπει να τους αποφεύγουμε. Και οι άστεγοι ζητιάνοι δεν αποτελούν προμήνυμα μελλοντικής κατάληξης. Για τα παιδιά, είναι ένα θέαμα που μπορεί να προσέξουν, όχι από οίκτο, αλλά σαν κάτι το αξιοπερίεργο. Ο ζητιάνος χωρίς πόδια στο τρένο κερδίζει την ελεημοσύνη τους γιατί σέρνεται πάνω σ’ ένα πατίνι. Είναι ένας ήρωας «skater»! Στο μυαλό τους, όλοι αυτοί οι «άθλιοι» τύποι είναι άνθρωποι που δεν δουλεύουν για να βγάλουν λεφτά και να ζήσουν!

Εκείνα σκοπεύουν να κάνουν «κάτι», αλλά κανείς τους δεν γνωρίζει τι. Το μόνο που γνωρίζουν (και φροντίζουν να μαθαίνουν περισσότερα γι’ αυτό) είναι το σεξ και ό,τι ευχάριστο συνδέεται μαζί του. Το ιδανικό των αγοριών είναι να κάνουν σεξ χωρίς προφυλακτικό και το ιδανικό των κοριτσιών είναι να έρχονται σε οργασμό κάνοντας έρωτα. Πέρα από το σεξ, δεν υπάρχει κουβέντα, διάλογος. Οι διάλογοι της ταινίας είναι απλοί, ανούσιοι ή και ανόητοι, αλλά κρύβουν μέσα τους όλη την πραγματική φτώχεια στην έκφραση και στην επαφή αυτών των παιδιών.

Το κήρυγμα είναι κάτι που δεν θα βρείτε εδώ. Ούτε στο σενάριο, ούτε στη σκηνοθεσία. Ο Λάρι Κλαρκ επέλεξε το καθαρό βλέμμα, που αποστασιοποιείται από το εμπόριο της συναισθηματικής μιζέριας και του σινεμά με κοινωνικό μήνυμα. Δεν καταδικάζει, δεν καθοδηγεί, αλλά δεν κλείνει και τα μάτια, όπως έκαναν οι περισσότερες νεανικές ταινίες που ασχολήθηκαν με τον «περιθωριακό» και βρώμικο «κατήφορο», για να πουλήσουν λαϊκισμό και εισιτήρια… Το «Kids» είναι μία ταινία που σε πληγώνει, γιατί αισθάνεσαι αδύναμος να αντιδράσεις και να συγκρατήσεις αυτό που βλέπεις να έρχεται. Για τους πολέμιούς του, μεταφέρει ένα μεταδοτικό «ιό» ανηθικότητας, που προπαγανδίζει πρότυπα προς μίμηση. Για μας, μεταφέρει μια εικόνα της εποχής μας, αναλλοίωτη και δικαιολογημένα αμοραλιστική. Διαλέξτε πλευρό, τα «πυρά» έρχονται…