του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Αν και η «Πειρατεία στον Ωκεανό» αποτελεί το solo σκηνοθετικό του ντεμπούτο στον κινηματογράφο, ο Τομπίας Λίντχολμ δεν μπορεί να θεωρηθεί… πρωτάρης. Σεναριακά, ήταν υπεύθυνος για την υπερ-επιτυχημένη σειρά «Borgen» αλλά και για το πρόσφατο «Κυνήγι» του Τόμας Βίντερμπεργκ, και τα δύο από τη Δανία. Παράλληλα, μαζί με τον Μίκαελ Νόερ, έγραψε και σκηνοθέτησε το 2010 το «R», ένα δράμα που αδίκως διέφυγε της προσοχής πολλών, ίσως λόγω του σύγχρονού του και ανάλογης θεματικής «Ένας Προφήτης» του Ζακ Οντιάρ.

Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τις προηγούμενες δουλειές του, δεν προκαλεί έκπληξη αυτό που καταφέρνει ο Λίντχολμ με την ταινία. Ο σκηνοθέτης αποφεύγει να παραδώσει ένα αμιγώς δράμα χαρακτήρων που εξιστορεί την περιπέτεια των ομήρων από τα δικά τους μάτια. Για την ακρίβεια, ως θεατές, δεν βλέπουμε καν την στιγμή της κατάληψης. Αντιθέτως, ίσης σημασίας στην αφήγηση, είναι η ιστορία και η οπτική των μεγαλοϊδιοκτητών του πλοίου, με το θεατή να λαμβάνει κατακερματισμένες πληροφορίες για την τύχη του προσωπικού, όπως τις λαμβάνουν αποσπασματικά και στην Κοπεγχάγη. Η «Πειρατεία στον Ωκεανό» καταλήγει να είναι ένα υβρίδιο πραγματικού δράματος και θρίλερ δωματίου, με το Λίντχολμ να δίνει έμφαση τόσο στην αποτύπωση της έντασης σε εσωτερικούς χώρους όσο και στις κρίσιμες συζητήσεις πίσω από κλειστές πόρτες, ενσωματώνοντας τα δυνατά σημεία των προηγούμενων δουλειών του στην ίδια ταινία.

Αυτό που σε μια άλλη περίπτωση (αμερικανικής, κυρίως, προέλευσης) θα γινόταν ένα έντονο δραματικό φιλμ με εκρήξεις οργής και δακρύων από όλες τις πλευρές, αποδεικνύεται ένα ισορροπημένο δράμα υπόγειων εντάσεων, όπου κάθε αντίδραση πρέπει να είναι ελεγχόμενη και υπολογισμένη. Χαρακτηριστικά, οι κρισιμότερες αποφάσεις δε λαμβάνονται καν δια τηλεφώνου και μια συσκευή fax αποκτά απρόβλεπτα πρωταγωνιστικό ρόλο στο θρίλερ. Ακόμα και ο όρος «θρίλερ», όμως, δεν είναι ακριβώς δόκιμος. Το έργο διατηρεί αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς, οι διαπραγματεύσεις διαρκούν πολύ περισσότερο από όσο θα περίμενε κανείς και οι ρωγμές γίνονται σταδιακά όλο και πιο εμφανείς, με τα τραύματα ορατά.

Οι δύο κύριοι πρωταγωνιστές της «Πειρατείας στον Ωκεανό» μοιράζονται ένα μεγάλο ποσοστό της επιτυχίας της ταινίας. Από τη μία πλευρά, ο συμπαθής, επικοινωνιακός και φιλικός μάγειρας Μίκελ του Γιοχάν Φίλιπ Άσμπεκ είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται ξαφνικά εγκλωβισμένος μακριά από την οικογένειά του, βάζοντας σε δοκιμασία τόσο τις σωματικές όσο και τις ψυχικές του αντοχές. Απέναντί του, ο ψυχρός, υπολογιστικός αλλά όχι και τόσο προετοιμασμένος CEO του Σόρεν Μάλινγκ είναι το υπόδειγμα (φαινομενικής) ψυχραιμίας, που προσπαθεί με όλα τα μέσα να πάρει τον έλεγχο της κατάστασης. Οι δυο τους σχηματίζουν ένα δίπολο που εξισορροπεί την αφήγηση, ακόμα κι αν οι σκηνές που μοιράζονται μεταξύ τους δεν είναι πολλές.

Εκτός, όμως, από τις ερμηνείες, αυτό που μένει στο τέλος είναι η ανορθόδοξη απόφαση του Λίντχολμ να αποδώσει την ιστορία αποστασιοποιημένα και μακριά από υπερβολικές δραματικές εκρήξεις. Αν και στο τέλος μία μικρή ανατροπή προδίδει όσα είχε χτίσει πριν, η «Πειρατεία στον Ωκεανό» παραμένει άλλο ένα πετυχημένο επιχείρημα του δανέζικου κινηματογράφου, ο οποίος εξακολουθεί να παραδίδει έργα που διαθέτουν κατά κανόνα δυνατή σεναριακή και σκηνοθετική βάση.