του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Σε κάποια στιγμή της ταινίας, ο Λιμπεράτσι, όχι στην καλύτερη φάση τής ζωής του, ζητάει από το Σκοτ Θόρσον να του υποσχεθεί πως ποτέ δε θα αποκαλύψει στον κόσμο ότι τον είδε σε τόσο άσχημη κατάσταση. Κρίνοντας από το γεγονός ότι η ταινία βασίζεται στο βιβλίο τού τελευταίου, το οποίο εξιστορεί τα πέντε χρόνια της κοινής ζωής του με μια από τις ηγετικές μορφές τού αμερικανικού θεάματος, τότε μάλλον ο τελευταίος δεν έμεινε και τόσο πιστός στην υπόσχεσή του.

Ωστόσο, τo «Behind the Candelabra» δεν είναι η ιστορία τής ζωής τού Λιμπεράτσι, ούτε η αποκάλυψη των πιο κρυφών μυστικών του. Αντιθέτως, είναι η απεικόνιση της εντύπωσης που άφησε η ιστορική φιγούρα των αμερικανικών live shows στον άνθρωπο που τον συντρόφευσε για πέντε περίπου χρόνια. Εντύπωση η οποία κάλυψε όλο το εύρος ανάμεσα στο θαυμασμό, την έλξη, τη ζήλια, το θυμό, το φόβο αντικατάστασης, την απομάκρυνση και, τελικά, την πλήρη ψύχρανση. Αυτό δίνει αυτόματα στο Λιμπεράτσι το ρόλο τού «κακού» της ιστορίας και όχι του φαντασμαγορικού ήρωα με τη ζωή σαν παραμύθι, όπως ίσως περίμενε κανείς.

Αυτό, από τη μια πλευρά, είναι καλό γιατί, τελικά, το φιλμ δεν είναι προβλέψιμο. Ο Σόντερμπεργκ λαμβάνει ήδη σα δεδομένο ότι ο Λιμπεράτσι ήταν ένας χαρισματικός performer και ένας ικανότατος πιανίστας. Δεν τον αφορά, επίσης, το πώς κατέληξε στο απόγειο της δόξας του, ούτε οι λεπτομερείς πτυχές της καθημερινότητάς του μέσα στο «αυτοκρατορικά kitsch» σπιτικό του. Ο Σόντερμπεργκ ενδιαφέρεται για το Λιμπεράτσι τού κινηματογραφικού του παρόντος και ακόμα και όταν, στο πέρασμα του χρόνου, τα γεγονότα της ζωής τού τελευταίου έρχονται στο προσκήνιο, εκείνο που πραγματικά τον αφορά είναι ο τρόπος με τον οποίο τα εξέλαβε ο ίδιος ο Θόρσον και πώς επηρέασαν τη σχέση τους.

Ταυτόχρονα, όμως, αυτή η προσέγγιση κάνει την ταινία να δίνει την εντύπωση ότι ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας έμεινε εκτός πλάνου. Δεν είναι ότι η σχέση της ανάπτυξης των δύο ανδρών είναι ελλιπής αλλά περισσότερο ότι το «Behind the Candelabra» μοιάζει ιδιαίτερα επιλεκτικό και ανώδυνο, σε μια ιστορία που δεν επενδύει αρκετά στο ουσιαστικό της δράμα. Ίσως αυτό να οφείλεται στο γεγονός ότι ο Σόντερμπεργκ δε θέλει να κρίνει τους πρωταγωνιστές του, ούτε να πάει την ταινία στα χωράφια τού διδακτισμού. Η αυστηρή επικέντρωση στους δύο μόνο χαρακτήρες (με εξαίρεση τον απολαυστικό Ρομπ Λόου, ο οποίος, στο ρόλο τού πλαστικού χειρούργου που αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ανακατασκευής κάθε προσώπου, με μεγάλη ευκολία παρουσιάζει την αψήφιστη αντιμετώπιση του κινδύνου και την προσέγγιση της γενικής ελαφρότητας απέναντι σε όλα), όμως, περιορίζει το εύρος τού φιλμ και προδίδει την τηλεοπτική του προέλευση (η ταινία είναι παραγωγή τού καλωδιακού HBO, αφού κανένα studio δε δέχτηκε να τη χρηματοδοτήσει, αν και έκανε την πρεμιέρα της στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών, που έχει αποδείξει πολλές φορές – ακομπλεξάριστα – ότι δε διστάζει να συμπεριλάβει τηλεταινίες στο επίσημο πρόγραμμά του). Ή ίσως, απλά, όλο το υπόλοιπο κομμάτι της ιστορίας παρουσιάζεται ιδιαίτερα γενικόλογα και μάλλον στερεοτυπικά, τη στιγμή που το πρωταγωνιστικό ζευγάρι κοιτάει προς εντελώς άλλη κατεύθυνση.

Χωρίς αμφιβολία το δυνατότερο χαρτί της ταινίας είναι οι ερμηνείες των Μάικλ Ντάγκλας και Ματ Ντέιμον (στους ρόλους του Λιμπεράτσι και του Θόρσον, αντίστοιχα), που σίγουρα ξεπερνούν το τηλεοπτικό πλαίσιο και πλησιάζουν υπερβολικά τα επίπεδα των ερμηνειών που ευνοεί η Ακαδημία (η ταινία σάρωσε 11 ΕΜΜΥ, «απορριμμένη» βάσει κανονισμού από τα Όσκαρ λόγω τηλεοπτικής – στις ΗΠΑ – πρεμιέρας). Κι αν ο Ντάγκλας αγκαλιάζει με ρεαλισμό την extravaganza και την πληθωρική προσωπικότητα του Λιμπεράτσι σε μία ερμηνεία που δεν πέφτει ποτέ στην παγίδα τής καρικατούρας, ο Ματ Ντέιμον έχει τον πιο δύσκολο ρόλο να πρέπει να πει πολλά με τα λίγα μέσα ενός εσωστρεφούς και συγκρατημένου ανθρώπου, που μέχρι το τέλος μπερδεύει το κοινό για την πραγματική αιτία των συναισθημάτων του: ήταν η λάμψη τής σκηνής, η πραγματική αγάπη ή τα δυσδιάκριτα όρια ανάμεσα στο συμφέρον και τα αληθινά συναισθήματα; (Παρεμπιπτόντως, όλη αυτή η εσωστρέφεια, η οποία έρχεται σε έντονη αντίθεση με τα φανταχτερά κοστούμια που σταδιακά οικειοποιείται ο Θόρσον τού Ματ Ντέιμον, είναι από τα πιο πετυχημένα στοιχεία του φιλμ.)

Στην τελική, όμως, η ταινία δεν καταφέρνει να ξεφύγει από την επιφάνεια και το ψεύτικο (;) λαμπίρισμα του θεάματος και παραμένει αμέτοχος παρατηρητής μέχρι το τέλος. Σε αντίθεση με την πληθωρικότητα του ίδιου τού Λιμπεράτσι, το «Behind the Candelabra» δεν εμφανίζει ξεχωριστή ταυτότητα ή έστω χαρακτήρα για να εντυπωθεί μόνιμα στο μυαλό. Και αυτό αποτελεί από μόνο του μια υπολογίσιμη απογοήτευση.