του Νίκου Παλάτου

Ένα γαλλικό remake του πρόσφατου δανέζικου φιλμ «Η Βασίλισσα της Καρδιάς» (2019) μάλλον δεν ήταν ό,τι ακριβώς έλειπε από τις ζωές μας, όμως, η βετεράνος auteur Κατρίν Μπρεγιά προφανώς δεν το είδε έτσι. «Το Περασμένο Καλοκαίρι» σηματοδοτεί την επιστροφή της στη σκηνοθεσία, έπειτα από δέκα ολόκληρα χρόνια, κάτι όχι και τόσο παράξενο ως απόφαση, μιας και η πρωτότυπη ταινία της Μέι-ελ Τούχι (πάνω στην οποία βασίστηκε) περιέχει τα πλέον βασικά στοιχεία του διαχρονικού προβληματισμού της: την εξερεύνηση της γυναικείας σεξουαλικότητας και την έκσταση του πάθους.

Μένοντας σε γενικές γραμμές πιστή στην αρχική της πηγή, η Μπρεγιά μεταφέρει τη δράση από τη Δανία (φυσικά) στη Γαλλία, συστήνοντας το ευκατάστατο ζεύγος μπουρζουάδων Ανν και Πιέρ, οι οποίοι ζουν ευτυχισμένοι με τις υιοθετημένες δίδυμες κόρες τους σε πολυτελή επαρχιακή οικία. Η άφιξη του δεκαεπτάχρονου Τεό, προκειμένου να περάσει αναγκαστικά λίγο χρόνο με τον αποξενωμένο πατέρα του, καθώς τα συνεχόμενα σχολικά του παραπτώματα και ο εν γένει προβληματικός του χαρακτήρας έχουν κάνει τη μάνα του να μην τον ανέχεται άλλο, δεν δείχνει (αρχικά) ν’ αποτελεί λόγο ικανό να διαταράξει την οικογενειακή και επαγγελματική τους ρουτίνα. Μέχρι που ένα βράδυ γίνεται το «μοιραίο» και μητέρα με θετό γιο πέφτουν στο κρεβάτι, ξεκινώντας μία από κάθε πλευρά ανάρμοστη σεξουαλική σχέση, που ασφαλώς οφείλει να μείνει κρυφή. Ως πότε, όμως, και με ποιο τίμημα;

Ένα από τα βασικά (κατά τη γνώμη μου) προβλήματα της «Βασίλισσας της Καρδιάς» ήταν το γεγονός πως ενώ έθετε ένα πολύ ενδιαφέρον δίπολο ηθικής σε ό,τι αφορούσε τον χαρακτήρα της μητέρας, ουδόλως ασχολούνταν με αυτό επί της ουσίας! Η σεξουαλική αποπλάνηση του θετού γιου έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις υποθέσεις κακοποίησης ανηλίκων, τις οποίες συνηθίζει ν’ αναλαμβάνει ως δικηγόρος υπεράσπισης η Ανν, με την Μπρεγιά ν’ ακολουθεί τον δρόμο της πρώτης… διδάξασας συναδέλφου της, αδυνατώντας να κοιτάξει την υποκρισία του πράγματος στα μάτια. Τα κάνει, μάλιστα, ακόμα χειρότερα, μιας και αλλάζει τις ηλικίες του παντρεμένου ζεύγους (έναντι του πρωτότυπου), παρουσιάζοντας την Ανν να είναι κατά μια δεκαπενταετία μικρότερη του συζύγου της, Πιερ (στη «Βασίλισσα» ήταν συνομήλικοι), αιτιολογώντας τη συνθήκη αυτή με την πειστικότατη δήλωση της πρώτης, πως πάντα προτιμούσε άνδρες μεγαλύτερούς της. Έπειτα, βέβαια, δεν σταματά να… βγάζει τα μάτια της με τον δεκαεπτάχρονο, με αποτέλεσμα όλες οι ιστορίες που προηγουμένως είχε διηγηθεί, για τον γνωστό της δικής της μαμάς που τον γούσταρε όταν ήταν μικρή κτλ. να… πηγαίνουν περίπατο!

Η εκ των αγαπημένων μοτίβων των απανταχού ταινιών… πορνό «ημιαιμομιξία» του «Περασμένου Καλοκαιριού» τίθεται αποκλειστικά υπό καθεστώς καθώς πρέπει αστικών συμβιβασμών, όπου η συναίνεση και ο έλεγχος μπερδεύονται με έναν ολοκληρωτικά ελεγχόμενο τρόπο, μην τυχόν κι ανοίξει κάποιο ρουθούνι από το βαρβάτο σκάνδαλο που λαμβάνει χώρα εντός της πολυτελούς οικίας. Σε ό,τι έχει να κάνει με τις «τολμηρές» σεξουαλικές σκηνές του έργου, αυτές παρουσιάζονται με τρόπο κατά τι πιο αισθησιακό, έχοντας απωλέσει σε σημαντικό βαθμό την ωμότητα του σκανδιναβικού original. Στο «καπάκι» έρχεται και η κλασική art-house φάση του μη φινάλε και δένει το γλυκό! «Η Βασίλισσα της Καρδιάς» μπορεί να το έριχνε στο ελαφρύ μελόδραμα στην τελική της πράξη, αλλά τουλάχιστον ολοκλήρωνε την ιστορία της.