του Δημήτρη Κολιοδήμου

Εν αρχή ην «Ο Κίτρινος Πράκτωρ Εναντίον της Μαφίας» – ένας ελληνικός τίτλος παράγωγο του «συνδρόμου» Τζέιμς Μποντ, προς το οποίο όμως λες και φρόντισαν να συμμορφωθούν οι παραγωγοί της επόμενης ταινίας του υπερκινητικού εξπέρ των πολεμικών τεχνών! Μιας ταινίας στην οποία κυριαρχεί το κυνικό ύφος του Μπρους Λι, με την εσωτερική ηρεμία και την ατάραχη διάθεση, η διάχυτη τάση του να «φιλοσοφεί» και η προσπάθειά του να μεταδώσει τη «συναισθηματική» συγκέντρωση αντί της εκδικητικής διάθεσης. Αλλά και μιας ταινίας όπου οι αναμετρήσεις περιορίζονται κυρίως σε «αγώνες», οι οποίοι επιδεικνύουν την τεχνική, το προσωπικό στυλ και τις ικανότητες του ηθοποιού.

Εδώ η αφήγηση έχει απομακρυνθεί από το πρότυπο του «καταπιεσμένου ανθρωπάκου» (που ήταν η «εικόνα» του Λι στα τρία προηγούμενα φιλμ του) και ο ίδιος έχει μεταβληθεί σ’ ένα καλοκουρδισμένο ανδρείκελο, στα χέρια ενός προϊσταμένου Μυστικής Υπηρεσίας. Και βαδίζει στα χνάρια των comics, με τους απλούς, σχεδόν διάφανους χαρακτήρες, και με το «Καλό» και το «Κακό» στην πιο διαυγή μορφή του. Οι τρεις πρωταγωνιστές (ένας λευκός, ένας μαύρος κι ένας κίτρινος, δηλαδή μία παν-φυλετική τριάδα) έχουν όλα τα γνωρίσματα μιας κινηματογραφικής Λεγεώνας του Αμερικανικού Δικαίου, όπου οι τρεις ανεξάρτητοι, μοναχικοί άνδρες διαθέτουν ο καθένας τον δικό του φλογερό χαρακτήρα και την προσωπική του ικανότητα να πράξει το καλό.

Ο Μπρους Λι ενσαρκώνει τον Λι, σπουδαστή μιας βουδιστικής σχολής Σαολίν, που πλησιάζεται από τον Μπρέιθγουεϊτ (Τζόφρι Γουίκς) και αποδέχεται μία μυστική αποστολή: να αποδείξει τις παράνομες δραστηριότητες του μαφιόζου Χαν (Σιχ Κιέν), μεταβαίνοντας στο οχυρωμένο νησί του, με το πρόσχημα της συμμετοχής στους αγώνες πολεμικών τεχνών που διοργανώνει. Εκεί, παράλληλα με τους αγώνες, αναζητεί στοιχεία της ενοχής του. Αυτός ο μονοσήμαντος αφηγηματικός ιστός, όμως, δεν ικανοποιούσε τον superstar Λι, ο οποίος βρισκόταν σε διαρκή διαμάχη με τον σεναριογράφο.

Το σενάριο του Μάικλ Άλιν ήθελε τον Χαν έναν σαιξπηρικό χαρακτήρα! Η ισχυρή, πλανεύτρα λογική του (δηλαδή, η δελεαστική εκπροσώπηση του Κακού) ήταν ένας θαυμάσιος συνδυασμός της μακιαβελικής πολιτικής και της επιθυμίας για εξουσία. Οι παρεμβάσεις του Λι μετέβαλλαν την «εικόνα» του Χαν, που ο αδαής περί τις πολεμικές τέχνες, αλλά έμπειρος κινηματογραφιστής Ρόμπερτ Κλάους μετέτρεψε σ’ ένα κακέκτυπο του δόκτορα Νο (της ομότιτλης ταινίας του Τζέιμς Μποντ), το οποίο μπόλιασε με ορισμένα χαρακτηριστικά του Φου Μαντσού. Αποτέλεσμα; Μία άψογη κατασκευαστικά περιπέτεια, ικανοποιητική για τον θεατή που επιζητεί τη δράση, τις βίαιες συμπλοκές και τον θρίαμβο του Καλού.

Το άνωθεν κείμενο περιέχεται στο βιβλίο του Δημήτρη Κολιοδήμου «101 Ταινίες με Μυστικούς Πράκτορες» (εκδόσεις Bibliotheque, Αθήνα, 2023).