του Νίκου Παλάτου

Εξειδικευμένη εδώ και μια δεκαετία στα ντοκιμαντέρ, η Μεξικανή Τατιάνα Ουέζο ντεμπουτάρει με τη «Νύχτα της Φωτιάς» στη μεγάλου μήκους μυθοπλασία, δείχνοντας πως της είναι αδύνατον… να διαγράψει το παρελθόν της. Το αποτέλεσμα που προκύπτει στερείται τόσο της έννοιας της αφήγησης, σε βαθμό να θυμίζει εντονότερα ταινία τεκμηρίωσης. Πρόκειται για ένα άκρως φεστιβαλικό εγχείρημα (με πλήθος βραβεύσεων εδώ κι εκεί), το οποίο δε δύναται να σταθεί εκτός των σχετικών διοργανώσεων. Η διανομή του κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, ειδικότερα, είναι για να σηκώνεις τα χέρια ψηλά.

Σε ορεινό, αγροτικό χωριό του Μεξικού, το οποίο κατοικείται κυρίως από γυναίκες, μιας και ο ανδρικός πληθυσμός έχει καταφύγει στις ΗΠΑ προς εξεύρεση εργασίας, το cartel παρασκευής και διακίνησης ναρκωτικών ελέγχει τις ζωές των κατοίκων με μεθόδους βίας. Η συντριπτική πλειονότητα των ντόπιων γυναικών εργάζεται στα χωράφια παπαρούνας, προσπαθώντας την ίδια ώρα να μεγαλώσει τα παιδιά της σ’ ένα καθεστώς τρόμου και αβεβαιότητας για τα πάντα. Για τα κορίτσια, μάλιστα, η καθημερινότητα είναι ακόμα χειρότερη, αφού η αρπαγή τους από τους άνδρες του cartel ένεκα εμπορίας λευκής σαρκός βρίσκεται (περίπου) στην καθημερινή διάταξη. Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, η ευρισκόμενη στα πρώτα χρόνια της εφηβείας, Άνα, οφείλει να αντιπαρέλθει των δυσκολιών, επιθυμώντας να ζήσει τη ζωή με τον τρόπο που κάθε συνομήλικός της λαχταρά. Να παίξει, να γελάσει, να ερωτευτεί. Απλά πράγματα, που στις εσχατιές του Μεξικού, όμως, μοιάζουν απαγορευμένα.

Ακολουθώντας την τυπική για ταινία ενηλικίωσης γραμμή των άπιαστων νεανικών ονείρων, η «Νύχτα της Φωτιάς» αφαιρεί το ευρύτερο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο από τις ζωές των νεαρών πρωταγωνιστών, αντικατοπτρίζοντας πάνω τους όλες τις δυστυχίες του κόσμου. Από το αναγκαστικό αγορίστικο κούρεμα που υιοθετεί η Άνα, μέχρι την εμφάνιση της παρθενικής της περιόδου (η πρώτη σκηνή είναι γυρισμένη θαρρείς σε real time, για τη δεύτερη, δε, έβαζα μέχρι και στοίχημα πως θα συμβεί…), η Ουέζο παρακολουθεί τον καθημερινό βίο του τοπικού πληθυσμού αδιαφορώντας για την οποιαδήποτε πλοκή, η οποία θα έκανε τους ήρωες να ξεκινούν από κάπου και να οδηγούνται κάπου άλλου. Αντ’ αυτού, εισπράττουμε ρεαλισμό με το τσουβάλι και κριτική ματιά, η οποία καταλήγει στο εξαρχής εύκολο συμπέρασμα πως το cartel είναι απάνθρωπο και βλάπτει σοβαρά (πες μας κάτι καινούργιο…). Όλα αυτά παρουσιάζονται εντός ενός ουμανιστικού πλαισίου, που ενίοτε αναδύει προβληματισμό ανάλογο της ηλικίας των τριών κολλητών κοριτσιών (η απουσία του πατέρα, η επιρροή του δασκάλου), με ρυθμό που σέρνεται για ένα σχεδόν ολόκληρο δίωρο (γιατί;), ανακυκλώνοντας την ίδια θεματική από αρχής μέχρι τέλους.