της Βαρβάρας Κοντονή

Ο «Εγκλωβισμένος» αποτελεί την μεσαία ταινία της κινηματογραφικής τριλογίας της αγάπης από τον Ισραηλινό σκηνοθέτη και σεναριογράφο Γιάρον Σάνι, με την πρώτη να κυκλοφορεί το 2018 («Erom») και την τρίτη («Leida») ν’ ακολουθεί μόλις μερικούς μήνες μετά την πρεμιέρα τούτης εδώ στο Φεστιβάλ Βερολίνου του 2019. Δεδομένης της παρουσίας των φιλμ του Σάνι στα ευρωπαϊκά φεστιβάλ (το «Erom» είχε σηκώσει αυλαία το 2018 στη Βενετία), ο «Εγκλωβισμένος» αποτελεί περίπτωση που αργά ή γρήγορα θα έκανε το πέρασμά του κι από τη χώρα μας, ευνοώντας ουσιαστικά τη συνολική αγορά και θέαση τούτης της σινε-τριπλέτας ως τη νιχιλιστική ματιά του δημιουργού της πάνω στην έννοια της αγάπης. Μιας αγάπης βίαιης, καταπιεστικής και πικρά απελευθερωτικής. Το γιατί ξεκινήσαμε από το δεύτερο μέρος, ουδείς γνωρίζει…

Ο Ράσι (Ναΐμ) είναι ένας αστυνομικός με υψηλό αίσθημα ευθύνης, όπως τουλάχιστον το αντιλαμβάνεται και το εφαρμόζει καθημερινά μέσω της αδιάλλακτης και αυστηρής του στάσης απέναντι σε καθετί που μοιάζει ν’ αποκλίνει από τον προσωπικό του κώδικα περί σωστού και λάθους. Μια μέρα, η ορθή, επαγγελματική του συμπεριφορά θα τεθεί υπό αμφισβήτηση από το τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων, μετά από ένα περίεργο συμβάν που αφορά σε παρέα εφήβων, με αποτέλεσμα ο Ράσι να τεθεί για κάποιο διάστημα σε διαθεσιμότητα. Την ίδια στιγμή, ένα δυσάρεστο γεγονός θ’ αναστατώσει την προσωπική ζωή του ιδίου και της συζύγου του, Αβιγκέιλ (Άλμαγκορ), ενώ παράλληλα θα κληθεί ν’ αντιμετωπίσει και τις απρόβλεπτες αντιδράσεις της Γιασμίν (Πατάι), της 13χρονης θετής του κόρης, η οποία (θεωρητικά) βιώνει την ηλικία της όπως κάθε άλλη φυσιολογική έφηβη στον κόσμο. Με την «κανονικότητά» του να καταρρέει γύρω του, ο Ράσι θα καταφύγει σε απελπιστικές κινήσεις προκειμένου να επαναφέρει τους πάντες στο σωστό δρόμο, δηλαδή… τον δικό του.

Παρακολουθώντας την ταινία του Σάνι μου ήρθε στο μυαλό ένα άλλο φιλμ, το «Μετά τον Χωρισμό» (2017) του Ξαβιέ Λεγκράν, ένα οικογενειακό δράμα για γερά νεύρα, με ήρωα έναν πιτσιρικά ανάμεσα σε δύο χωρισμένους γονείς, οι οποίοι αμφότεροι διεκδικούσαν την επιμέλειά του. Ο «Εγκλωβισμένος» δεν μοιάζει μ’ εκείνο το φιλμ σε επίπεδο υπόθεσης, μοιράζεται όμως μαζί του την ίδια ατμόσφαιρα προοδευτικής αποκάλυψης των όσων συμβαίνουν πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών των ανδρών που «ποτέ δεν δίνουν δικαιώματα». Εν προκειμένω, στην αρχή ο Ράσι παρουσιάζεται ως αδέκαστος αστυνομικός, τρυφερός σύζυγος και στοργικός πατέρας, ένας άψογος επαγγελματίας και καλός οικογενειάρχης. Κατόπιν κάτι αλλάζει, το νόμισμα γυρνά κι αποκαλύπτεται και η άλλη όψη (του), αυτή του μπάτσου, του συντρόφου – χειραγωγού και του υπερ-προστατευτικού (στα όρια της ασφυξίας) πατριού. Ο Ράσι είναι ακόμη ένας «φιλήσυχος νοικοκύρης», με τον παρά του και την κυρά του, που λένε, άσχετα αν η σύζυγος εδώ προσφέρει εξίσου στο σπιτικό. Το σύνδρομο του τοξικού ανδρισμού παραμένει. Το αρσενικό ζητά σεβασμό και υπακοή από την οικογένειά του. Εάν δεν μπορέσει να τα έχει, τότε θα τα βρει (ή μάλλον θα τα απαιτήσει) με τον τρόπο του.

Ο Σάνι ξέρει πως να στήσει το πορτρέτο ενός ανθρώπου σε εσωτερική διάλυση, βάζοντας την κάμερα να τον ακολουθεί από κοντά, με το έτσι κι αλλιώς πληθωρικό παρουσιαστικό του ερασιτέχνη (!) Εράν Ναΐμ να «μπουκώνει» το πλάνο όλο και περισσότερο, προφανώς για να μην έχεις καμία αμφιβολία για το ποιος κάνει κουμάντο εδώ, ακόμη κι αν αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από την πρώτη στιγμή. Το ξεγύμνωμα του ήρωα έρχεται μεθοδευμένα και υπόγεια, σχεδόν αισθάνεσαι μια ταύτιση και συμπόνια για τις πρόσφατες αναποδιές του, μέχρι τη στιγμή που τα πράγματα παίρνουν πια συνειδητά την κατηφόρα, με ολέθριες συνέπειες για όλους. Εξαιρετικός στον ρόλο του ο Ναΐμ, με ένα σενάριο που πατά στιβαρά επάνω στον ατομικό αυτοσχεδιασμό, ενώ η επιβεβλημένα υποτονική ερμηνεία από την Σταβ Άλμαγκορ αποδεικνύει με τον καλύτερο (χειρότερο, ουσιαστικά) τρόπο ότι ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος για κανέναν, πέραν από τον ίδιο σου τον εαυτό. Ενίοτε, ούτε και γι’ αυτόν…