του Νίκου Παλάτου

Από την πρώτη κιόλας στιγμή του ντοκιμαντέρ του, ο Τζιμ Τζάρμους φροντίζει να ξεκαθαρίσει τις απόψεις του: γι’ αυτόν οι Stooges είναι το σπουδαιότερο όνομα στην ιστορία της rock μουσικής. Μπορεί, βέβαια, πολύ εύκολα να αγαπάς το συγκρότημα αλλά να έχεις ταυτόχρονα και σοβαρές διαφωνίες για τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό. Με αυτή του τη δήλωση, όμως, ο φανατικός τους οπαδός Τζάρμους δείχνει ακριβώς σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η ταινία του.

Θέλοντας πιθανότατα να δώσει στο ξεκίνημα του φιλμ έναν πιο δραματικό τόνο, πιάνει την ιστορία των Stooges από το τέλος της, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, όταν το συγκρότημα διαλύθηκε κυρίως εξαιτίας των πολλών προβλημάτων των μελών του με τα ναρκωτικά. Μαθαίνουμε για το πως πολλές φορές «ξεχνούσαν» να εμφανιστούν σε συναυλίες τους ή για το ότι συχνά εμφανίζονταν αλλά ο Ίγκι ήταν ανήμπορος να τραγουδήσει, σε μια σειρά γεγονότων που έριξαν (τους προδιαγεγραμμένους όπως γίνεται φανερό στη συνέχεια) τίτλους τέλους στην καριέρα τους. Γρήγορα, όμως, γυρίζει στις πρώτες τους μέρες και ακόμα πιο πίσω, παραδίδοντας σχεδόν ολοκληρωτικά τα ηνία της αφήγησης στον Ίγκι Ποπ.

Αυτή η κίνηση αποδεικνύεται καθοριστική και πανέξυπνη, καθώς ο Ίγκι στέκει ως ένας καταπληκτικός αφηγητής. Ιδιαίτερα γλαφυρός και χαρακτηριστικά άνετος μπροστά στην κάμερα, διηγείται με χρονολογική σειρά όλη την ιστορία του συγκροτήματός του. Συχνά-πυκνά εμφανίζονται και οι υπόλοιποι Stooges, για να δώσουν τη δική τους οπτική στα γεγονότα (ακόμα και τα αδέλφια Άστον, που έχουν φύγει πια από τη ζωή), η αφήγηση του Ίγκι όμως είναι η ραχοκοκαλιά του ντοκιμαντέρ. Αυτός δεν περιορίζεται στο να εξηγήσει από πού εμπνεύστηκε την καθιέρωση της de facto γυμνής (από τη μέση και πάνω) εμφάνισής του ή τους λόγους για τους οποίους οι στίχοι που έγραφε για τα τραγούδια τους είχαν τον μικρότερο δυνατό αριθμό λέξεων, αλλά κάνει και μια γενικότερη θεώρηση των μουσικών / κοινωνικών συνθηκών στην Αμερική της περιόδου εκείνης. Οι απόψεις που διατυπώνει για φαινόμενα όπως το «Καλοκαίρι της Αγάπης» και το flower power κίνημα, θα απορρίπτονταν πιθανότατα ακόμα και από τον πράκτορα Μόλντερ των «X-Files» ως εξωφρενικές, αλλά είναι τόσο χαρισματικός ο τρόπος που τα λέει, που μπορεί να σε πείσει σχεδόν για το οτιδήποτε.

Το αρχειακό υλικό που υπάρχει στο «Gimme Danger» από ζωντανές εμφανίσεις τού συγκροτήματος είναι άφθονο, με γαρνιτούρα ένα σωρό λεπτομέρειες οι οποίες έχουν να κάνουν με τις ηχογραφήσεις των τριών τους δίσκων (πριν απ’ την προ μερικών ετών επανασύνδεσή τους, που απέφερε ακόμη δύο) και για το πώς ακριβώς προέκυψαν κάποια από τα τραγούδια τους. Ο Τζάρμους, θέλοντας να ξεφύγει από τον σκόπελο του μονότονου σε ύφος ντοκιμαντέρ – συνέντευξης, παρεμβάλλει πολύ συχνά αποσπάσματα από ταινίες ή τηλεοπτικά shows της δεκαετίας του ’60 εν είδει κωμικών ιντερμεδίων, που έχουν όμως άμεση σχέση με τα όσα λέγονται από τους ομιλητές. Η ποικιλία και η εφευρετικότητα των εν λόγω clips εντυπωσιάζει, αφού απλώνεται από το προφανές του κωμικού Τρίο Στούτζες μέχρι την παραδοξότητα της «Οικογένειας Άνταμς».

Εκεί που δεν τα καταφέρνει καλά είναι στο να δώσει μια ευρύτερη εικόνα του συγκροτήματος, αφού αποφεύγει να προβάλει δηλώσεις ή συνεντεύξεις ανθρώπων που δεν είχαν άμεσα στενή σχέση με το group. Δεν μαθαίνουμε ποτέ από πρώτο χέρι πώς οι Stooges επηρέασαν μια ολόκληρη στρατιά καλλιτεχνών και συγκροτημάτων, τους δίσκους των οποίων βλέπουμε να παρελαύνουν στην οθόνη ένας προς έναν προς επίρρωση της μουσικής παρακαταθήκης του συγκροτήματος. Ούτε βλέπουμε ποτέ συναδέλφους τους από άλλα συγκροτήματα της εποχής (των MC5, λόγου χάρη, τους οποίους ο Ίγκι θεωρεί μέντορές του, σύμφωνα με τα λεγόμενά του) να μιλάνε για αυτούς. Τα φώτα δεν στρέφονται ποτέ και για κανέναν λόγο στους αμέτρητους οπαδούς τού group, για να ακουστεί έτσι και η δική τους φωνή, καθώς μάλλον φαίνεται πως ο ίδιος ο Τζάρμους φτάνει και περισσεύει. Εντάσεις και διαφωνίες που υπάρχουν σε όλα τα συγκροτήματα από καταβολής κόσμου, δεν βγαίνουν στην επιφάνεια, μιας και όλοι οι ομιλούντες υιοθετούν λίγο-πολύ την κοινή γραμμή των… καλών φίλων που έπαιζαν μουσική γιατί γούσταραν. Μία από τις ελάχιστες αναφορές από τρίτους, πάντως, γίνεται έστω και εμμέσως, μέσω ενός εξαιρετικά μονταρισμένου υλικού, όπου καλλιτέχνες από τον Ντέιβιντ Μπόουι μέχρι τους Sonic Youth εμφανίζονται να διασκευάζουν τραγούδια των Stooges.

Τα credits των τίτλων τέλους πέφτουν με μια γραμματοσειρά κατευθείαν βγαλμένη από horror Β-movie της δεκαετίας του ’60. Ίσως με αυτόν τον τρόπο ο Τζάρμους να θέλει να υποδηλώσει τη θεατρικότητα των Stooges και τον «τρόμο» που έσπερνε το συγκρότημα στις ζωντανές του εμφανίσεις, με τον Ίγκι να χοροπηδάει ημίγυμνος πάνω στη σκηνή ή να χάνεται για αρκετά λεπτά μέσα στο κοινό του, αφήνοντας τους υπόλοιπους να τον περιμένουν να… γυρίσει, τζαμάροντας καρτερικά. Την εξήγηση για τη μουσική τού group (αλλά και για την ακραία συχνά δική του συμπεριφορά στις live εμφανίσεις) τη δίνει ο ίδιος, μέσα από μια παλιά του συνέντευξη, λίγο πριν το φινάλε του ντοκιμαντέρ: «Είναι Διονυσιακή», λέει απλά!