του Ηλία Φραγκούλη

Η ζωή γεννάει ιστορίες υπέροχες ή ανατριχιαστικές, που δεν θα μπορούσε να φανταστεί ο ανθρώπινος νους. Όπως αυτού του κοριτσιού, που μεγάλωσε με ένα πορτρέτο της θείας της στο σπιτικό της, στη Βιέννη. Το είχε ζωγραφίσει ένας κάποιος Κλιμτ κι αξία είχε μονάχα συναισθηματική. Αλλά κάμποσα χρόνια αργότερα, οι Ναζί μπήκαν στην πόλη, κυνήγησαν τους Εβραίους (όπως και την οικογένειά της) και έκλεψαν τις περιουσίες τους. Μαζί με μερικά έργα αυτού του κυρίου Κλιμτ… Η Μαρία Άλτμαν, μόλις παντρεμένη τότε, κατάφερε να φυγαδευτεί με τον σύντροφό της και να εγκατασταθεί για πάντα στην Αμερική, στο Λος Άντζελες. Ώσπου, ως γηραιά κυρία και κάτοχος μιας boutique γυναικείων ενδυμάτων, αποφάσισε να διεκδικήσει ένα πράγμα που της έλειπε από τη ζωή και τη βασάνιζε στη θύμηση: εκείνο το πορτρέτο της θείας Αντέλε Μπλοχ Μπάουερ.

Αυτές οι καταπληκτικές ιστορίες, οι… βγαλμένες από τη ζωή, για να γίνουν και όμορφες κινηματογραφικές ιστορίες, συνήθως απαιτούν ένα προσεγμένο και καλά δομημένο σενάριο, καθώς συχνά… μπλέκουν τα μπούτια τους στα μπρος-πίσω γυρίσματα στον χρόνο, κι ύστερα έναν εξίσου συναρπαστικό σκηνοθέτη. Όταν αυτά δεν καταφέρνουν να δουλέψουν σωστά μαζί, η ιστορία μένει κάπως… «λαβωμένη» από ένα «based on a true story» φιλμ και, μοιραία, η τελευταία ξεχνιέται. Η αληθινή ιστορία, πάλι, όχι!

Έχουμε, λοιπόν, την εξιστόρηση της θριαμβευτικής επιστροφής ενός από τα πιο γνωστά έργα του Κλιμτ, της «Μόνα Λίζα της Αυστρίας», από τα εκθετήρια του μουσείου Belvedere στα χέρια της κυρίας Άλτμαν. Κανένα spoiler εδώ, το γεγονός / αποτέλεσμα της πολυετούς δίκης είναι γνωστό, αυτό που μας ενδιαφέρει είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Σάιμον Κέρτις θα… καδράρει την κινηματογραφική «Γυναίκα από Χρυσό», η οποία σεναριακά, ατυχώς, δεν πιάνει ουσία αλλά… μεταξοτυπία. Παίζοντας σε διάφορα tableau, ο Αλέξι Κέι Κάμπελ μπλέκει στη σεναριακή του διασκευή της ιστορίας το ζήτημα της διεκδίκησης της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, τα κατοχικά τραύματα των Εβραίων, κάποιες ανθρώπινες πινελιές που φλερτάρουν άτεχνα με το melo (ειδικά στην απόπειρα σύνδεσης του γάμου του δικηγόρου στο L.A. με την παρελθούσα οικογένεια στη Βιέννη) και μια πλοκή δικονομική που αποκτά πτυχές «κυνηγιού θησαυρού» (η αξία του συγκεκριμένου πίνακα ξεπερνούσε τα 100.000.000 δολάρια…).

Χωρίς να αποτελεί ήττα, η ταινία δεν ξεφεύγει από κάτι το προβλέψιμο ή παλαιομοδίτικο στην αφήγηση, δεν «ζωγραφίζει» κάτι ζηλευτό κινηματογραφικά. Ακόμη και η Έλεν Μίρεν μοιάζει να… παίρνει τη βόλτα της (με πραγματική άνεση) μπροστά από τον φακό, χωρίς να σου μεταφέρει ένα ίχνος πραγματικού πάθους ώστε να κατανοήσεις λίγο καλύτερα την κεντρική ηρωίδα του φιλμ (άλλωστε, στο σενάριο υπάρχει και ένα τεράστιο κενό γύρω από τη ζωή της, με το που φτάνει στις ΗΠΑ), το πείσμα της ή και την αναποφασιστικότητά της, ενίοτε. Ευτύχημα, πάντως, αποτελεί ο σεβασμός της γλώσσας, με τα flashback στην Αυστρία να έχουν γερμανικούς διαλόγους, χωρίς να υποχρεώνεται το καστ να μιλά αγγλικά με… σπασμένη προφορά (τυπικό). Εύγε γι’ αυτό! Για τα υπόλοιπα, ένας καλύτερος συνήγορος ήταν απαραίτητος…