του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Το ό,τι ο Γιώργος Σερβετάς κάτι θέλει να πει με το «Να Κάθεσαι και να Κοιτάς», είναι προφανές. Το σενάριο, οι χαρακτήρες, η κινηματογράφηση της ασχήμιας της ανώνυμης επαρχιακής πόλης αποτελούν ένα συνεχές σχόλιο. Για τη βία, για τη θέση των γυναικών, για την κρίση, για την αποκτήνωση κάποιων, σε περίοδο που ο καθένας κοιτάζει πώς θα επιβιώσει. Το σχόλιο, όμως, δεν είναι σαφές. Τι αφορά, τελικά; Η προσοχή του σκηνοθέτη / σεναριογράφου δείχνει να αποσπάται από διαφορετικές ιδέες, από ένα εμβόλιμο πλάνο, από ήρωες σχεδιασμένους σα σκαριφήματα χαρακτήρων, από τις ερμηνευτικές αδυναμίες των περισσότερων ηθοποιών.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο στην ταινία είναι η χρήση εύκολα αναγνώσιμων χαρακτηριστικών τού γουέστερν. Η Αντιγόνη είναι η «ξένη» που φτάνει στη μικρή πόλη, αλλά την ίδια στιγμή έχει αρκετούς δεσμούς για να κινηθούν τα νήματα του δράματος. Να δημιουργηθούν φιλικές, ερωτικές και εχθρικές σχέσεις που θα οδηγήσουν σε μια – άτεχνη και βιαστική – κορύφωση.

Με λίγες φράσεις, η Αντιγόνη μας δίνει το πορτρέτο της στην αρχή της ταινίας. Είναι γεννημένη το ’80, αλλά συμπεριφέρεται σα να ήταν έφηβη τότε. Κατεβαίνει στο σταθμό του τρένου όπου βρίσκεται μόνιμα ένας ηλικιωμένος άνδρας, που μοιράζει αποφθέγματα. Η ηρωίδα επιστρέφει στο πατρικό της, στο οποίο δεν υπάρχουν γονείς, δεν υπάρχει άλλος συγγενής και η επίπλωση θυμίζει αρκετά ΙΚΕΑ για να δίνει εικόνα εγκατάλειψης (να τα λέμε κι αυτά).

Πιάνει δουλειά σε ένα φροντιστήριο και εκεί θα βρει μια παλιά της φίλη, που δεν κατάφερε να φύγει από την επαρχία. Έχει μείνει εκεί, κολλημένη σε μια δουλίτσα και στη σχέση της με έναν παντρεμένο που τη χρησιμοποιεί και την κακοποιεί. Παρά την αρχική ειρωνική της διάθεση, η Αντιγόνη θα αρχίσει μια σχέση με τον πιτσιρικά υπάλληλο του εραστή της φίλης της. Ο Νίκος δεν είναι απλώς υπάλληλος για τον Νώντα. Είναι κάτι σα σκλάβος. Στην εξέλιξη της πλοκής θα φανεί ακόμη περισσότερο.

Ο Σερβετάς παρακολουθεί την Αντιγόνη, που έχει απορρίψει την Αθήνα, αλλά φέρεται και με υπεροψία «Αθηναίας» στην επαρχία και στους επαρχιώτες, τους οποίους ο σκηνοθέτης φροντίζει να παρουσιάσει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Θύματα, χαζογκόμενες, λαμόγια. Θετικός χαρακτήρας, με λίγα λόγια, δεν υπάρχει ούτε για δείγμα. Το σενάριο στριφογυρίζει γύρω από τις προβληματικές σχέσεις, της Αντιγόνης με το Νίκο και της Ελένης με το Νώντα, που θα έχουν βίαιη εξέλιξη. Ένα τροχαίο δυστύχημα, μια απόπειρα βιασμού και ένας παλιός κολλητός με καραμπίνα απλώς θα προσθέσουν περισσότερη βία.

Τα στοιχεία τής ταινίας ωστόσο, δε δένουν. Δίνουν την εντύπωση ενός σκελετού σεναρίου, που έμεινε στην πρώτη γραφή, ενώ και οι ερμηνείες δε βοηθούν, με την εξαίρεση του Νίκου Γεωργάκη, που δείχνει την εμπειρία του στο ρόλο τού Νώντα.