του Νίκου Παλάτου

Ήταν 1994, όταν ο Πολ Φερχούφεν, ερχόμενος από τους διαδοχικούς θριάμβους της «Ολικής Επαναφοράς» (1990) και του «Βασικού Ενστίκτου» (1992), έμπαινε στα γραφεία της Carolco Pictures. Κρατούσε στα χέρια του το σενάριο του επόμενου του project που έφερε τον τίτλο «Crusade», στο οποίο θα πρωταγωνιστούσε ο Άρνολντ Σουορτσενέγκερ και που σύμφωνα με τον ίδιο θα ήταν κάτι ανάμεσα στο… «Σπάρτακο» (1960) και το «Κόναν ο Βάρβαρος» (1982)! Το απαιτούμενο budget για τα γυρίσματα θα ξεπερνούσε τα εκατό εκατομμύρια δολάρια, αλλά αυτό δεν ανησυχούσε τον Φερχούφεν, αφού οι δύο προαναφερθείσες του ταινίες είχαν απόφέρει στην Carolco έναν σκασμό λεφτά. Οι executive της εταιρείας, όμως, είχαν διαφορετική άποψη, δίνοντάς του δύο λόγους για ν’ ανησυχεί.

Οι ιδιοκτήτες της production company ζήτησαν εγγυήσεις τόσο για τη συγκράτηση του προϋπολογισμού, όσο και για την επιτυχία του φιλμ στο box-office, εξοργίζοντας το σκηνοθέτη, ο οποίος αποχώρησε από το meeting βρίζοντας (και ρίχνοντας και μερικές κατάρες, ίσως). Η ταινία δεν γυρίστηκε ποτέ, φυσικά, η Carolco όμως κρατούσε… άσσο στο μανίκι. Το budget του «Crusade» το έριξε στο «Νησί των Κουρσάρων» (1995), μια πειρατική περιπέτεια με την Τζίνα Ντέιβις και τον Μάθιου Μοντίν να εμφανίζονται στους δύο βασικούς ρόλους. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Ρένι Χάρλιν (σύζυγος τότε της Ντέιβις), ο οποίος είχε αναπτύξει φήμη συνεπούς «παραγγελιοδόχου» του Χόλιγουντ, χάρη στα δυνατά blockbuster «Πολύ Σκληρός για να Πεθάνει 2» (1990) και «Βαρομετρικό Χαμηλό» (1993). «Το Νησί των Κουρσάρων» έκλεισε κάστρα (σε κάτι που περιγράφεται ως το ίσως μεγαλύτερο box-office bomb της Ιστορίας), οδηγώντας την Carolco σε άμεσο λουκέτο και τον Χάρλιν να βολοδέρνει με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Έπειτα από ένα σερί ασήμαντων και διόλου επιτυχημένων (κατά κανόνα) φιλμ, με τα οποία καταπιάστηκε από το 2000 κι έπειτα, έφτασε την τελευταία δεκαετία να εργάζεται στην Κίνα, γυρίζοντας ταινίες για την τοπική αγορά (σημειώνοντας κι εκεί μία παταγώδη αποτυχία με το «Legend of the Ancient Sword», έτσι για να μην ξεχνιόμαστε, δηλαδή), μέχρι που… εγένετο κι εφέτος Δεκαπενταύγουστος! Όπερ αβυσσαλέο ξεστοκάρισμα δευτεράντζας, και τι καλύτερο από τη νέα περιπέτεια του Χάρλιν, με τον Πιρς Μπρόσναν ως πρώτο όνομα, εν είδει κράχτη. Όπως ο καθείς ίσως δύναται να φανταστεί, όμως, τούτοι «Οι Σπεσιαλίστες» (τρομάρα τους!) δεν βρίσκονται παρά ένα-δυο σκαλιά πιο κάτω από τις πάλαι ποτέ straight to video κυκλοφορίες, μην έχοντας απολύτως τίποτα το special να επιδείξουν, εκτός από ένα απερίγραπτο χάλι.

Η πλοκή αφορά ανορθόδοξη πολυεθνική συμμορία πάσης φύσεως απατεώνων και κλεφτών, αποτελούμενη από άσσο των εκρηκτικών, ειδικό στις μεταμφιέσεις, σπεσιαλίστρια στο karate και προφέσορα στην παραμύθα, οι οποίοι έχουν εντοπίσει ράβδους χρυσού σε φυλακή του Άμπου Ντάμπι, τους οποίους θέλουν ν’ αρπάξουν όχι για να πλουτίσουν οι ίδιοι, αλλά για να μην πέσουν στα χέρια επικίνδυνων Τζιχαντιστών (μοιάζει σαφές ως στόρι, αλλά ειλικρινά δεν βγάζει κανένα νόημα στην ταινία). Για να κάνουν τη δουλειά πιο εύκολα, παίρνουν με το μέρος τους άρτι σκαστό από μπουζού κοσμοπολίτη κομπιναδόρο, ο οποίος αν και αρχικά δεν ψήνεται, λέει τελικά το ναι, όταν αντιλαμβάνεται πως ο ιδιοκτήτης της φυλακής όπου φυλάσσεται ο χρυσός, είναι ο ίδιος που τον είχε επί σειρά ετών «φιλοξενούμενό» του στο Αμέρικα. Ευκαιρία για εκδίκηση από τη μία, αλλά και για γενναία πράξη καλοσύνης από την άλλη, αφού στο κόλπο συμμετέχει και η μονάκριβη κόρη του, η οποία (καθώς εργάζεται σε φιλανθρωπική οργάνωση!) τον πείθει για το αγαθό των προθέσεων των «Σπεσιαλιστών», αλλά και όλα τα καλά που θα προκύψουν από την πράξη τους. Εν ολίγοις, οι μάγκες αρπάζουν τις ράβδους χρυσού και ούτε λίγο ούτε πολύ, ουρί του Παραδείσου πλημμυρίζει όλη την οικουμένη!

Εξαρχής, το φιλμ διαθέτει έναν κωμικό τόνο, για τον οποίο βασικά υπεύθυνος είναι ο Νικ Κάνον (ο ειδικός στις μεταμφιέσεις), που κρατά και ρόλο αφηγητή, κάνοντάς σε ώρες-ώρες να πιστέψεις πως θα διηγηθεί… ολόκληρη την ταινία! Ο χαρακτήρας που υποδύεται (και ο οποίος ειδικεύεται στις cool ληστείες τραπεζών) λέγεται Ρίνγκο, όχι προς τιμήν του παράνομου πιστολέρο του Wild West, αλλά του drummer των Beatles (!), σ’ ένα «εύρημα» που δίνει αφορμές για πλείστες αναφορές στο συγκρότημα, μαζί και μια διάθεση για ανασκολοπισμό του σεναριογραφικού διδύμου, αφού για κάποιο μυστήριο λόγο θεωρεί πως κατ’ αυτόν τον τρόπο τιμά τους Fab Four. Το ανάλαφρο στυλ διατηρείται σε όλη την διάρκεια της ταινίας, δείχνοντας όμως πως κάπου έχει μπερδευτεί η χαλαρότητα με το καραγκιοζιλίκι. Η σεκάνς με την εξαπάτηση του υπεύθυνου της φυλακής, ώστε η συμμορία να μπάσει εντός της τα απαραίτητα εργαλεία για την ληστεία, σε αφήνει (για τους λάθους λόγους) με το στόμα ανοιχτό, ενώ το παρατσούκλι Πρίγκηπας, καθώς και η εν γένει εμφάνιση του ειδικού των «Σπεσιαλιστών» στο μπούρου-μπούρου Ραμί Τζαμπέρ, μ’ έκανε να πιστέψω πως όπου να ‘ναι θα σκάσει μύτη η Ζωζώ Σαπουντζάκη και αντί για το Άμπου Ντάμπι, η δράση θα μεταφερθεί στον… Αστέρα Βουλιαγμένης.

Το Άμπου Ντάμπι, πάντως, αποτελεί κάτι σαν «μαγική λέξη», αφού μοιάζει ν’ αποτελεί τον μόνο λόγο που τούτο το φιλμ πήρε πράσινο φως, μιας και τα γυρίσματα στα χλιδάτα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν πρέπει να «χάλασαν» κανέναν. Ούτε τον Μπρόσναν, ο οποίος εδώ και αρκετά χρόνια έχει ειδικευτεί στις άγριες φλόμπες για να βγάζει το παντεσπάνι του, αλλά ούτε και τον Τιμ Ροθ ασφαλώς, που ανάθεμα κι αν έχει καταλάβει τι ακριβώς κάνει στην ταινία. Το μεγάλο φινάλε περιέχει σκηνή αυτοκινητικής καταδίωξης κατευθείαν βγαλμένη από τα… draft του «Fast & Furious», το heist κόλπο είναι γυρισμένο με τρόπο που από πλευράς μοντάζ παραπέμπει (και καλά) στη «Συμμορία των 11» (2001), το δε «απρόβλεπτο» twist φωνάζει πως έρχεται από τα βάθη της ερήμου του Ντουμπάι. Άμα είναι έτσι οι «Σπεσιαλίστες», τύφλα να ‘χουν όλοι οι ανειδίκευτοι του μάταιου τούτου κόσμου.