του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Δεν υπάρχει spoiler στην ιστορία της Όλγα Χεπνάροβα, όταν αναφέρουμε ότι στο τέλος της ταινίας η ηρωίδα πεθαίνει. Άλλωστε, η ταινία βασίζεται στο γεγονός ότι η Όλγα ήταν το τελευταίο πρόσωπο που εκτελέστηκε στη δεκαετία του ’70 στην πάλαι ποτέ Τσεχοσλοβακία, επειδή έπεσε με το φορτηγό το οποίο οδηγούσε επάνω σε πλήθος που περίμενε σε στάση. Οκτώ άνθρωποι πέθαναν, είκοσι τραυματίστηκαν και η Όλγα κατέληξε στην αγχόνη. Η ταινία των πρωτοεμφανιζόμενων Κάζντα και Βάινρεμπ θέλει να είναι κάτι περισσότερο από μια ιστορία μαζικής δολοφονίας. Επιχειρεί να είναι το πορτρέτο ενός δύσκολου, βασανισμένου και προβληματικού χαρακτήρα. Η αλήθεια είναι ότι η Όλγα Χεπνάροβα είχε πολύ υλικό να τους προσφέρει, αλλά το αποτέλεσμα είναι χλιαρό και σε έναν βαθμό φλερτάρει με μερικά εξαντλημένα κλισέ του art-house σινεμά.

Από τα εφηβικά της χρόνια, η Όλγα ήταν ένα κορίτσι που πήγαινε κόντρα. Κυρίως στη μητέρα της, αλλά και σε όλους τους άλλους, χωρίς να εξαιρείται ούτε ο εαυτός της. Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας (μετά την οποία πήρε από τη μάνα της την απάντηση «για να αυτοκτονήσεις χρειάζεται ισχυρή θέληση, κάτι που σίγουρα δεν έχεις»), εισάγεται σε ψυχιατρείο, απλώς και μόνο για να δεχτεί την κακοποίηση από τα άλλα κορίτσια. Όταν επιστρέψει, θα προσπαθήσει το ταχύτερο δυνατόν να φύγει από το σπίτι της, όπου οι εντάσεις με την οικογένειά της είναι διαρκείς.

Εκτός από τον θυμό της για τους άλλους, η Όλγα έχει ένα ακόμη χαρακτηριστικό που δυσκολεύει τη σχέση της με το κοινωνικό περιβάλλον. Είναι λεσβία, κάτι με το οποίο η ίδια δεν έχει κανένα πρόβλημα (τη βλέπουμε σε διάφορες, κάπως άτσαλα «χορογραφημένες» ερωτικές σκηνές), τη βάζει όμως σε ένα συγκεκριμένο ρόλο. Βρίσκει δουλειά σε ένα garage, κάνει αντροδουλειές, καπνίζει ασταμάτητα, περπατάει βαριά, έχει διάφορες σχέσεις που λήγουν γρήγορα και άδοξα.

Όσο περνά ο καιρός, η Όλγα θα αρχίσει να απομονώνεται όλο και περισσότερο και το μυαλό της να λιώνει από τις αρνητικές σκέψεις. Η μόνη λίγο πιο θερμή σχέση που έχει είναι η απροσδόκητη φιλία της με έναν άνδρα, που κι αυτή μένει μετέωρη. Ίσως επειδή το μόνο που σκέφτεται είναι το πόσο θυμωμένη είναι με τον κόσμο, πόσο κανείς δεν την καταλαβαίνει, πόσο θα πρέπει να τους τιμωρήσει, όλους, οποιονδήποτε. Μέχρι που θα φτάσει στο σημείο να γράψει μια επιστολή στις εφημερίδες, όπου εξηγεί αναλυτικά τους λόγους της επικείμενης πράξης της. Όταν, τελικά, πέσει πάνω στον κόσμο με το φορτηγό, θα είναι ψυχρή και απότομη και θα παραδεχτεί ότι το έκανε ηθελημένα. Από εκεί και πέρα, το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο.

Το βασικό καλό στοιχείο της ταινίας είναι η πρωταγωνίστρια, η Μιχαλίνα Ολζάνσκα, που δίνει μια πραγματικά αφιερωμένη στον χαρακτήρα ερμηνεία, έστω κι αν το σενάριο της προσφέρει έναν σχετικά μονοδιάστατο ρόλο. Βασικά, οι συνσεναριογράφοι και σκηνοθέτες τη βάζουν να περιφέρεται μουτρωμένη, να κάνει τσιγάρα και να απαγγέλλει θυμωμένους μονολόγους. Παρ’ όλα αυτά, η Ολζάνσκα καταφέρνει να πείθει. Όχι τόσο και η ταινία, όμως, η οποία χρησιμοποιεί την καλή ασπρόμαυρη φωτογραφία για να δώσει βάθος και περιεχόμενο που χρειαζόταν περισσότερη επεξεργασία.