του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Είναι απολύτως κατανοητό το μαράζι που έχει ένας σκηνοθέτης στον οποίο έχουν απαγορεύσει να κάνει ταινίες και να ταξιδεύει στο εξωτερικό για να τις δείχνει. Όπως είναι και απολύτως αναμενόμενο (αν και αφόρητο, πλέον, κλισέ) τα Φεστιβάλ να βραβεύουν ταινίες κατατρεγμένων σκηνοθετών, όπως συνέβη με το «Ταξί στην Τεχεράνη» στην Μπερλινάλε της περασμένης χρονιάς, όπου κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο. Σε κάθε περίπτωση, όταν το κύμα συμπαράστασης συνοδεύεται από βραβεία, αυτά θα πρέπει να αφορούν μια εξαιρετική ταινία. Και το «Ταξί», απ’ όπου και να το πιάσεις, δεν είναι.

Δεν είναι εξαιρετικό, ούτε σε σχέση με το σκηνοθετικό παρελθόν του Παναχί, που είτε σ’ αρέσει είτε… τρως φρίκη με το ιρανικό σινεμά, έχει γυρίσει αντικειμενικά πολύ καλύτερες ταινίες. Και δεν είναι εξαιρετικό ως ό,τι προσπαθεί να πλασαριστεί. Μια κίνηση εναντίον της λογοκρισίας; Ένα προφίλ της σύγχρονης ιρανικής κοινωνίας; Κωμωδία; Αυτό το τελευταίο, καλύτερα θα ήταν να το αφήσουμε στην άκρη, αλλά δεν γίνεται. Πέρα από το γεγονός ότι το πλαίσιο του TAXI – σκηνικού θυμίζει αναπόφευκτα… Μάρκο Σεφερλή (και μην κάνει κανείς από τους «σοβαρούς» ότι δεν το σκέφτηκε), το χιούμορ της ταινίας είναι αυτό που θα οδηγήσει τους ανθρώπους χωρίς χιούμορ να κάνουν «ο χο χο» με μισόκλειστο το στόμα και μετά να πουν τι καλή κωμωδία έκανε ο Παναχί (#jesus_christ).

Τόσο σε διάρκεια όσο και σε «μέγεθος», το «Ταξί» είναι μια μικρή ταινία, με μικρά επεισόδια που δίνουν την αίσθηση ότι δεν ολοκληρώνονται. Μια δασκάλα τσακώνεται με έναν πορτοφολά για το μέτρο της τιμωρίας, ένας τραυματισμένος με τη γυναίκα του μπαίνουν άρον-άρον με εκείνον να γράφει στο κινητό τη διαθήκη του και εκείνη να λυσσάει να πάρει το video. Ένας τύπος που πουλάει πειρατικά DVD, η γλωσσού ανιψιά του Παναχί που θέλει να γυρίσει ταινία για το σχολείο, δύο κυρίες με τάμα χρυσόψαρα είναι μερικοί από τους χαρακτήρες που μπαίνουν στο εν λόγω όχημα, με τον Παναχί στον ρόλο τού ταξιτζή, να παίζει με ένα μόνιμο και σε πολλές από τις καταστάσεις εντελώς ακατάλληλο χαμόγελο. Τα επεισόδια δίνουν αφορμές και για περισσότερο σχόλιο και για περισσότερο γέλιο, που όμως… δεν βγαίνει. Δεν μπορείς παρά να αναγνωρίσεις στον Παναχί το πείσμα του να συνεχίζει να γυρίζει σινεμά μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες παρανομίας. Από την άλλη πλευρά, το επίπεδο του αποτελέσματος δικαιολογείται μόνο σε νέο σκηνοθέτη που δουλεύει υπ’ αυτές τις συνθήκες και όχι σε έναν δημιουργό με τη δική του πείρα και φήμη.