του Ηλία Φραγκούλη

Μεγάλωσα αναζητώντας να δω όσο το δυνατόν περισσότερες παλιές ταινίες. Στα σινεμά, στην τηλεόραση, στα video club. Στην πρώτη περίπτωση, το μεγάλο μου σχολείο υπήρξαν τα θερινά και η (λεγομένη) β΄ προβολή των χειμερινών στις γειτονιές, με τις επαναλήψεις μεγάλων επιτυχιών που δεν εξαφανίζονταν ποτέ από τη μεγάλη οθόνη. Μιλάμε για στουντιακές παραγωγές, ψυχαγωγικά έργα τα οποία ούτε καν στην τηλεόραση δεν πετύχαινες εύκολα. Σταδιακά, αυτές οι ταινίες χάθηκαν από τα σινεμά, ακόμη και από τα θερινά, το πρόγραμμα των οποίων «παραδόθηκε» σε έργα… δημιουργών και «αστεριών» κριτικής, ειδικά στα πιο παραδοσιακά του κέντρου της Αθήνας. Έτσι, αντί για κλασικό Χόλιγουντ, ξαφνικά, αρχίσαμε να πήζουμε στους… Φελίνι, Αντονιόνι και Μπέργκμαν! Αντίο ψυχαγωγία, δηλαδή!

Παραδόξως, υπήρχαν περίοδοι στις οποίες, αραιά και πού, εμφανίζονταν και στουντιακές επανεκδόσεις στο παρελθόν, και μάλιστα ακόμη και για τις χειμερινές αίθουσες! Το συγκεκριμένο «sport» δεν ανήκε αποκλειστικά στα θερινά σινεμά. Υπήρχαν έργα μεγάλης διάρκειας που δεν «χωρούσαν» στο διπλό ημερήσιο πρόγραμμα ενός θερινού ή και τίτλοι τέτοιας αναγνώρισης που μπορούσαν να εκτιμηθούν από το κοινό σε κάθε εποχή του χρόνου. Αυτά συνέβαιναν μέχρι τα ‘90s. Οι αίθουσες που λιγόστευαν και η υστερία των θερινών για… «καινούργιο να ‘ναι κι ό,τι να ‘ναι», εξοστράκισαν τη φιλμική παραγωγή του περασμένων δεκαετιών, επιτρέποντας ενίοτε κάποιες κυκλοφορίες ευρωπαϊκού… «κουλτούρα να φύγουμε» ρεπερτορίου ή τις στερεοτυπικές κωμωδίες τύπου «Το Πάρτυ» (1968) και «Φρανκενστάιν Τζούνιορ» (1974). Και Χίτσκοκ! Πάντα!

Όταν το καλοκαίρι του 2018 πρότεινα στη SEVEN να βγάλει σε επανέκδοση το «Πρόγευμα στο Τίφανις» (1961), επειδή για ολόκληρες δεκαετίες κανείς στην Ελλάδα δεν είχε δει την Όντρεϊ Χέπμπορν στη μεγάλη οθόνη, το γραφείο διανομής το τόλμησε και… ξεσκίστηκε στα εισιτήρια! Με δική μου προτροπή είχε έρθει και το «Τραγουδώντας στη Βροχή» (1952), που πίστευα πως θα πιάσει το κοινό σαν κωμωδία, και όντως πήγε καλά. Αλλά ουδείς το συνέχισε με σοβαρότητα όλο αυτό, καθώς η πεπατημένη υπερίσχυσε της πρότασης και είδαμε… σχεδόν ολόκληρη τη φιλμογραφία της Χέπμπορν, μέχρι τελικής πτώσης (των εισιτηρίων)! Επίσης, επειδή μιλάμε για περίοδο celluloid κοπιών με τεράστιο κόστος, το ενδιαφέρον γι’ αυτές τις παλιές ταινίες «πάγωσε». Για τελευταία φορά, το 2011, πρότεινα στη STRADA να βγάλει τη «Λεωφόρο της Δύσης» (1950), που δούλεψε μέχρι και σε χειμερινά που άνοιγαν εκείνο το φθινόπωρο! Έκτοτε, δεν έβλεπα ωριμότητα από τη διανομή για συνεργασίες και συνέχιση μιας τέτοιας λογικής επανεκδόσεων. Και το 2012 προέκυψε το ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ, στο οποίο είχα τη δημιουργική ελευθερία του curating, με προβολές σχεδόν αποκλειστικά vintage τίτλων, ένας όρος που έθεσα και στο ΚΠΙΣΝ ώστε να δημιουργήσω το πρόγραμμα προβολών του PARK YOUR CINEMA, το 2016.

Ως γνωστόν, δεν είμαι άνθρωπος που ησυχάζει ποτέ. Σκέφτομαι συνέχεια πράγματα γύρω από το παλιό σινεμά, μα… ζω σε λάθος χώρα! Ήτοι… δεν είχα την απαραίτητη (οικονομική) υποστήριξη για να υλοποιηθούν σχέδια που θα έστηναν πιο γερές βάσεις ενίσχυσης μιας τέτοιας αγοράς στην Ελλάδα. Φέτος, όμως, μετά από πλείστες καθυστερήσεις και εμπόδια, φαίνεται πως η REPERTORY θα μπορέσει να βάλει μπρος! Με μικρά βήματα για αρχή και χωρίς διάθεση να «μπουκώσω» το release schedule με τίτλους για το καλοκαίρι… ή και άλλες εποχές του χρόνου (γιατί όχι;). Λίγες ταινίες, με καλύτερο έλεγχο διανομής και δυνατότητες αντοχής σε «μαγαζιά» που γουστάρουν τις vintage κινηματογραφικές παραγωγές με μεγάλα ονόματα μαρκίζας, τη μαγική τετραχρωμία μακρινών δεκαετιών και μια εγγύηση ψυχαγωγικής βραδιάς. Όχι σινεμά για… «αστεράκια», αλλά σινεμά αστέρων. Ειδικά για το καλοκαίρι, δεν έχω καλύτερο!

Πριν τις επόμενες ανακοινώσεις, οι οποίες θα γίνονται και μέσω αυτού εδώ του section στο FREE CINEMA, μπορείτε να μας ακολουθήσετε στο facebook και στο Instagram. Θα πούμε περισσότερα και στο 13^ο ΞΑΦΝΙΚΑ, στα τέλη Ιουνίου, στην αγαπημένη Ριβιέρα των Εξαρχείων, κλασικά. Να είστε προετοιμασμένοι για ποδαρικό από τα ‘50s, με ενδιαφέρουσα… σημειολογία!