του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Η «Ταξισυνειδησία» είναι ένα παράδειγμα του πώς από ένα πλούσιο υλικό μπορεί να μην προκύψει μια ελκυστική και συναρπαστική ταινία. Πολλοί ντοκιμαντερίστες βασίζονται υπερβολικά στις πηγές τους και θεωρούν ότι αυτές είναι αρκετές για να διατηρήσουν και το ενδιαφέρον του θεατή. Όσο ενδιαφέρουσες ή άγνωστες κι αν είναι, όμως, οι πληροφορίες που μεταφέρουν, για να γίνουν κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ, χρειάζονται μια επεξεργασία που εδώ απουσιάζει.

Ο Κώστας Βάκκας έχει βρει καλό και πλούσιο υλικό, κυρίως τη διδακτορική μελέτη του ιστορικού Κωστή Καρπόζηλου, ο οποίος λειτουργεί ως αφηγητής στην ταινία. Το κύμα μετανάστευσης στην Αμερική, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης των εργατών και οι πρώτες οργανώσεις με σοσιαλιστικό πολιτικό χρώμα που άρχισαν να διαμορφώνονται μέσα από τις εθνικές μειονότητες και τους μετανάστες, είναι γεγονότα που τεκμηριώνονται στην ταινία με εφημερίδες της εποχής, φιλμ, συνεντεύξεις με Ελληνοαμερικανούς δεύτερης και τρίτης γενιάς.

Η αφήγηση, όμως, είναι στεγνή. Περνούν βιαστικά οι περιπτώσεις προσώπων, πάνω στα οποία ίσως θα μπορούσε να βασιστεί η ιστορία της ταινίας, χωρίς τελικά να μάθεις περισσότερες λεπτομέρειες. Με μια γραμμική και επίπεδη παράθεση ντοκουμέντων, το αρχικό ενδιαφέρον φθίνει όσο περνάει η ώρα, παρά τη μικρή διάρκεια της ταινίας. Εξαιρετικά απωθητικό είναι το μονόχορδο σπικάζ, που θυμίζει ομιλία από το βήμα κομματικού συνεδρίου.