του Νίκου Παλάτου

Το «Adamant» δεν είναι ένα τουριστικού τύπου πλοίο που ανεβοκατεβαίνει κάθε μέρα τον Σηκουάνα, αλλά μια ακίνητη ξύλινη κατασκευή που φέρει χαρακτηριστικά ποταμόπλοιου, η οποία βρίσκεται μόνιμα αγκυροβολημένη σε κάποιο σημείο του ποταμιού που διασχίζει την γαλλική πρωτεύουσα. Επί της ουσίας, παρέχει ημερησίως κλινική φροντίδα ατόμων που πάσχουν από σοβαρές ψυχικές διαταραχές, λειτουργώντας περισσότερο ως χώρος δημιουργικότητας παρά (με αυστηρά ιατρικούς όρους) θεραπείας, στον οποίο ο καθένας εκ των τροφίμων μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα, με όποιο τρόπο επιθυμεί.

Οι πληροφορίες σχετικά με το «Adamant» και αυτά τα οποία προσφέρει στους επισκέπτες του εμφανίζονται υπό μορφή καρτών που πέφτουν στο φινάλε του ντοκιμαντέρ, αποτελώντας τη μοναδική πηγή info που ο Νικολά Φλιμπέρ παρέχει για το υποτιθέμενο αντικείμενο της «έρευνάς» του. Τούτο σημαίνει πως… ουδεμία προσπάθεια (έστω) τεκμηρίωσης έχει προηγηθεί, με τον Γάλλο σκηνοθέτη να μοιάζει λες κι έχει… παρατήσει την κινηματογραφική κάμερα εντός του ποταμόπλοιου για να καταγράφει σκηνές από τα καθημερινά δρώμενα, αναλαμβάνοντας εν συνεχεία να τα μοντάρει εναλλάξ με τις σύντομες εξομολογήσεις (κάτι σαν συνεντεύξεις) αρκετών εκ των τροφίμων που παρελαύνουν μπροστά από τον φακό του. Ως αποτέλεσμα, προκύπτει μια (δειγματοληπτικά ισχυρή) παρουσίαση των ανθρώπων που αναζητούν την ψυχολογική στήριξη του «Adamant», όμως, ταυτόχρονα ενσκήπτει η ασαφής καταγραφή της μεθοδολογίας που ακολουθείται από το εθελοντικό ή μη προσωπικό που απασχολείται εκεί, καθώς και η ανυπαρξία πληροφόρησης για το οτιδήποτε αφορά τη λειτουργία, τη δομή ή τους στόχους αυτού του σπάνιου (κατά τα φαινόμενα) κέντρου φροντίδας.

Από τον τύπο που πιστεύει πως ο Βιμ Βέντερς γύρισε σε ταινία μια δική του ιδέα χωρίς να το παραδεχτεί ποτέ του (!), μέχρι εκείνον που επιχειρεί να μεταδώσει την υπέρτατη χαρά του απλού κεράσματος ενός φλιτζανιού καφέ από έναν άγνωστο, ο Φλιμπέρ προσπαθεί να χωρέσει όσο το δυνατόν περισσότερους τρόφιμους στο «reportage» του, καταφέρνοντας να κερδίσει τη συμπάθειά μας για το σύνολο των ταλαιπωρημένων αυτών ανθρώπων, εν τούτοις, δίχως να έχει κάτι ουσιαστικό να παρουσιάσει ώστε να κερδίσει και την αμέριστη προσοχή μας. Θυμίζοντας (από αισθητικής απόψεως) τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ παρελθουσών δεκαετιών και στερούμενο ολοκληρωτικά του στοιχείου της τεκμηρίωσης που θα έκανε το φιλμ (τουλάχιστον) ενδιαφέρον, το ταξίδι του «Ποταμόπλοιου» μοιάζει να αρχίζει και να σταματά σε κάποια ειδική, μεσημεριανή προβολή τύπου «στρογγυλής τράπεζας». Στο περσινό Βερολίνο, πάντως, είχαν εντελώς διαφορετική άποψη, βραβεύοντάς το με… τη Χρυσή Άρκτο!