του Άγγελου Μαύρου

«Something Funny Happened on the Way to the Forum», που έλεγε και η παλιά ταινία. Λέξεις – κλειδιά οι δύο πρώτες. Γιατί ο, στη φόρμα του portmanteau πια, «Stazione Termini» του παραγωγικότερου τρίτης ηλικίας cineaste είναι μία ακόμα ανεπίσημα σπονσοραρισμένη από πρωτεύουσα – προορισμό διακοπών γύρα, feel good σπουδή στο «λούκι» του φαντασιακού και του υποκύπτειν σε αυτό, εν γένει ψυχαγωγική, κάπου κάπου εμπνευσμένη και σύνολα σκορποχώρι, με ό,τι buona ή male cosa συνεπάγεται αυτό.

Ιδωμένες με όλα τα τρικολόρε κλισέ τους από έναν τουρίστα / θαυμαστή / maestro του φακού, οι Κατακόμβες των θεματικών, υφολογικών και figurini αναφορών της τετράδας ιστοριών βγάζουν πάντως «Ζέλιγκ»-ικά από τη retro σεξοκωμωδία (χαρακτηριστικά πανέξυπνη επιλογή στο repeat ως leitmotif η σεβεντίλα «Amada Mia, Amore Mio» των Starlite Orchestra – ναι, είναι η πρωτότυπη εκδοχή του «Το Εργαλείο, Τα Κάνω Όλα Μετά τις Δύο») και το παραδοσιακά θάλλον στη γείτονα σπονδυλωτό (διόλου τυχαίος ο, παραπέμπων στο επίσης 70’s υποείδος του «Βοκκακιακού» πολύπτυχου, τίτλος εργασίας του φιλμ, «The Bop Decameron» , ο Ρομάνος τροχονόμος εν είδει κομπέρ των σκετς του «show» στην ουβερτούρα και την κατακλείδα, και τα λίμπιντο ή σουρεαλιστικού ψαχνού ευτράπελα, σήμα κατατεθέν του genre) δια μέσου του προπάτορα – ινδάλματος του Άλεν, Μπίλι Γουάιλντερ (ο αμοιβαία ανεπίγνωστος πειρασμός μοιχείας του «Kiss Me Stupid» στη συνιστώσα ντόπιου ανδρόγυνου), στα πλείστα όσα – ως συνήθως τα τελευταία χρόνια – της όψιμης φιλμογραφίας του auteur.

Εco ancora una volta: η τσαούσα κοκότα («Ακαταμάχητη Αφροδίτη»), το φίκι φίκι μ‘ έναν caldo παράνομο («Όλοι Λένε σ’ Αγαπώ»), ο εκ του σιναφιού μέντορας («Έρωτας… και Τίποτα Άλλο»), το δίλημμα της λάου λάου απιστίας με μία εγγεία γνωριμία («Θα Συναντήσεις Έναν Ψηλό, Μελαχρινό Άντρα»), η πόζα του καλλιτεχνικού διανοουμενισμού («Παίζοντας στα Τυφλά»), η εξωφρενικά σπουδαιοφανής τιποτολογία της – μπερλουσκονικής πλέον – κοινωνίας του θεάματος («Διασημότητα»), όπου ο «γυαλάκιας» συναντάει ένα άλλο αδήλωτο αμόρε του, το Φελίνι, κ.ο.κ.

Το… vaffanculo του προκείμενου είναι prima di tutto το αβλεπί πέρασμα (δυστυχώς στις πιο αξιοθέατες ιστορίες) γωνιών του εδώ κλεινού άστεως από τον Άλεν ως educatore και γραφίδα. Στο πιο γιάνκικο επεισόδιο, για πρώτη φορά, όλοι (!) οι ηθοποιοί συμπεριφέρονται και φρασάρουν (Άιζενμπεργκ, Πέιτζ, Γκέργουιγκ) ή θυμοσοφούν αιχμηρά (Μπόλντουιν) κατ’ εικόνα και ομοίωση του υφακίου του «Νευρικού Εραστή» ενώ, per Dio, το τι μυθοπλαστικό ρόλο βαράει ο ωσεί παρών star του «30 Rock» (ουρανοκατέβατος υπαρκτός χαρακτήρας, Via Trieste στοιχειό, φωνή συνείδησης, πλάσμα του μυαλού των ηρώων;) μένει ντροπιαστικά φλου αρτιστίκ.

Παρομοίως, το να παρανοεί τη σχεδόν ίδια στις δύο γλώσσες λέξη «imbecile (=ηλίθιος)» η περσόνα ενός μορφωμένου, σαρδόνια εύγλωττου καλλιτέχνη είναι κάτι που απλώς δε «στέκει» και συνεπώς συνιστά απαράδεκτο εφαλτήριο θυμηδίας στον επίλογο του «Τραγουδάτε στο μπάνιο;» σκετς. Μαζί τους σποραδικά μόλις που δεν πνίγονται στον Τίβερη η Τσιβιταβέκια καθοδήγησης κομπάρσων ή «ονομάτων» (στον Μπενίνι έχει εξαιτίας γυρισμάτων στο πόδι ή του ενστίκτου του ομοτέχνου εμφανώς επιτραπεί αυτοσχεδιασμός) και η Πιάτσα ντελ Πόπολο δραματουργικής κορύφωσης μίας εκάστης των πλοκών.

Το Κολοσσαίο ευφυολογημάτων είναι, βεβαίως, πάντα εδώ και για κάθε καλαμπούρι ή «νούμερο» – αγέλαστο πέτρα υπάρχει ένα άλλο που περνάει αμετάκλητα στο πάνθεον των αλενικών οπτικολεκτικών γκαγκ (προτίμησή μας εκείνα των συστάσεων στο γραφείο κηδειών), ο ώριμος φροϋδικός άλλος εαυτός του ψυχαναλύει (και αυτοψυχαναλύεται) διεισδυτικά την ανδρική εθελοτυφλούσα ερωτική επιθυμία, η κριτική στο παπαρατσικό ή τηλεοπτικό «Celebrity Deathmatch» και το σεξισμό εδώ κυριολεκτικά πιάνει τόπο, και ο meraviglioso dp Ντάριους Κόντζι σε επιβιβάζει σ’ ένα απεριόριστης πρόσβασης πανοραμικό tour φόντων στο χθες και το σήμερα της Αιώνιας Πόλης: του Μιχαήλ Άγγελου, της όπερας, της RAI, του Ρέντζο Πιάνο, του Τραστέβερε, των Ντόλτσε και Γκαμπάνα (blink and you miss them ανώνυμους σε ένα τράβελινγκ δευτερολέπτων).

Κρίμα που ο αναγεννησιακός αλλά όχι αναγεννημένος… κλαρινιτζής της σελιλόζης για το νέο του ευρωπαϊκό business and pleasure ταξιδάκι (ώστε να είναι τα bambini και η Σουν Γι happy;) έχει ανασύρει πάλι ένα script συμπίλημα από δικό του ή άλλων κιτάπι. Δια ζώσης πάντα «Στη Ρώμη Με Αγάπη», τα arthouse ευρώ σου είναι πιο σίγουρα στη Φοντάνα ντι Τρέβι, όμως, όχι ντε και σώνει εδώ. Ti vuo fa l’ Americano?