της Σοφίας Σταυριανίδου

Φέτος, πρέπει να πω, μετά από χρόνια παρουσίας στη συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ στο Βερολίνο, αποφάσισα να μην πάω, αφενός γιατί υπάρχει μεγάλη και συνεπής ενημέρωση από το γραφείο Τύπου αρκετόν καιρό πριν, που αποκαλύπτει όλο το πρόγραμμα. Αφετέρου, διότι η δομή της ροής είναι πανομοιότυπη κάθε χρόνο σε τούτη τη δημοσιογραφική συνάθροιση – ακόμη και οι χαριτωμενιές του Ντίτερ Κόσλικ οι οποίες ετησίως είναι περίπου οι ίδιες, επιβεβαιώνοντας φυσικά την άνεσή του με τον κόσμο και την αυτοπεποίθηση που διαθέτει διευθύνοντας τούτον τον οργανισμό.

Το πρόγραμμα του φεστιβάλ είναι τεράστιο. Παθαίνει κανείς ίλιγγο πραγματικά με τα άπειρα προγράμματα, και αυτά που γράφονται και αναμεταδίδονται δεν είναι παρά ένα ελάχιστο ποσοστό από το κινηματογραφικό menu που εγκολπώνεται η Μπερλινάλε. Ταινίες για μεγάλους, για παιδιά, σειρές, εργαστήρια, κριτικές επιτροπές, Berlinale Talents, γαστριμαργικό σινεμά, masterclasses, Forum Expanded, Νative 2017 Indigenous Cinema, Berlinale Classics, EFM Industry Debates, EFM Horizon presented by Audi με video games, virtual reality formulas και νέες τεχνολογίες, Berlinale Africa Lab για αφρικανικές παραγωγές, ένα νέο τμήμα ακόμη με τίτλο Books at Berlinale και έχω τη βεβαιότητα ότι θα έπρεπε να αποστέλλουν επί σειρά μηνών δελτία τύπου για να καλυφθεί αυτή η γιγαντιαία κινηματογραφική γιορτή. Που, για μερικούς από εμάς, δεν είναι γιορτή, ίσως επειδή στ’ αλήθεια είναι στρεσογόνος αυτός ο ατέλειωτος πλουραλισμός.

Το πρόγραμμα, εκ πρώτης όψεως, φέτος δεν φαίνεται σπουδαίο, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε στο φεστιβάλ ότι είθισται να βγάζει μία-δύο αληθινά σπουδαίες ταινίες που ταξιδεύουν μετά από αυτό σε όλη την υφήλιο. Και τις αναμένουμε. Έναρξη θα γίνει με το γαλλικό φιλμ «Django», το σκηνοθετικό ντεμπούτο του παραγωγού και σκηνοθέτη Ετιέν Κομάρ: πρόκειται για τη βιογραφία του Ρομά (Σίντι για την ακρίβεια) κιθαρίστα και συνθέτη Τζάνγκο Ράινχαρντ στο κατεχόμενο Παρίσι του 1943. Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής είναι ο Πολ Φερχούφεν, που μετά από χρόνια επανήλθε με το «Εκείνη», το οποίο τον έκανε να ακουστεί μέχρι τα φετινά Όσκαρ χάρη στην ολόσωστη επιλογή πρωταγωνίστριας.

Στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα έχουμε 18 ταινίες (6 εκτός διαγωνιστικού) και 22 από αυτές θα κάνουν την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο φεστιβάλ. Πολλά γνώριμα ονόματα είναι παρόντα: o Άκι Καουρισμάκι με το «The Other Side of Hope» (φωτό), η Σάλι Πότερ με το «The Party», η Ανιέσκα Χόλαντ με το «Spoor», o φεστιβάλ-χωρίς-εμένα-δεν-γίνεται Xονγκ Σαν Σου με το «On the Beach at Night Alone», ο Ρουμάνος Κάλιν Πέτερ Μετζέρ με το «Ana, Mon Amour». Eδώ και ο σκηνοθέτης που ανέδειξε η Μπερλινάλε του 2014 με το θαυμάσιο «Gloria», Σεμπαστιάν Λέλιο, με το νέο του φιλμ «Α Fantastic Woman». Mε χαρά αναμένουμε τη νέα δουλειά του Όρεν Μόβερμαν με τίτλο «Τhe Dinner» ξανά με τον Ρίτσαρντ Γκιρ (μετά το προηγούμενο καταπληκτικό αλλά πολύ παραγνωρισμένο φιλμ όπου δούλεψαν μαζί, το «Time Out of Mind»). Υπάρχει και το νέο φιλμ του Τόμας Αρσλάν με τίτλο «Βright Nights», για δεύτερη φορά στο διαγωνιστικό μετά το «Gold» του 2014, το οποίο είχε απογοητεύσει, άδικα κατά την ταπεινή μας γνώμη. Στο επίσημο εκτός συναγωνισμού, grande πολυαναμενόμενο είναι το «T2 Trainspotting» από τον Ντάνι Μπόιλ με όλη τη γνωστή του παρέα, εδώ και η Γκουρίντερ Τσάντα, γνωστή από το «Κάντο όπως ο Μπέκαμ» με το «Viceroy’s House», το «Final Portrait» του Στάνλεϊ Τούτσι, και ο Μαρτάν Προβό με το «The Midwife» και πρωταγωνίστρια τη μεγάλη Κατρίν Ντενέβ.

Με 51 ταινίες από 43 χώρες, και από τις οποίες 30 μυθοπλασίας και 21 ντοκιμαντέρ, το Πανόραμα όπως κάθε χρόνο είναι εδώ με διευθυντή τον Βίλαντ Σπεκ. Πολλές από τις ταινίες και τους σκηνοθέτες δεν είναι γνωστοί πάρα μόνο στους φεστιβαλικούς κύκλους ή τους επαγγελματίες: ο Μπρους Λα Μπρους, συχνή παρουσία στο Forum Expanded, έρχεται στο Πανόραμα με το «The Misandrists» (φωτό), ενώ opening θα γίνει με τον Γιάκομπ Λας και το γερμανικό φιλμ «Tiger Girl». O Tράβις Μάθιους, ο χρονογράφος της μοντέρνας gay κοινότητας, για δεύτερη φορά εδώ με το «Discreet», η Aυστραλέζα Κέιτ Σόρτλαντ του καλού «Sommersault» από το 2004 με την Αμπι Κόρνις έρχεται στο Βερολίνο με το «Berlin Syndrome», ο Βρετανός ηθοποιός Φράνσις Λι με το «God’s Own Country», μια gay ιστορία ανακάλυψης και αυτοανακάλυψης γυρισμένη στο Γιόρκσαϊρ, ο Νορβηγός Όλε Γκιάβερ, παλιός γνώριμος και βραβευμένος από την Μπερλινάλε με το «Out of Nature», έρχεται με το «From the Balcony». O Έρικ Πόπε, που ξέρουμε από το «Hawai, Oslo» κυρίως, είναι εδώ με τη νέα του ταινία «Τhe King’s Choice», ένα ιστορικό δράμα για την απόφαση που έπρεπε να λάβει το 1940 ο Νορβηγός Πρωθυπουργός με την άφιξη των γερμανικών στρατευμάτων στη χώρα του (παίζει ο καταπληκτικός Γέσπερ Κρίστενσεν των «Drabet» και «Μelancholia»), η ακτιβίστρια Βραζιλιάνα Λαΐς Μποντάνσκι με το «Just Like Our Parents», αλλά και ο Ούγγρος Φέρεντς Τέρεκ με το «1945».

Μεγάλο Retrospectiveγια το φεστιβάλ, να το πούμε κι αυτό, γίνεται στο είδος του science fiction και έχει τίτλο «Future Imperfect. Science. Fiction. Film», που παρότι δεν είναι του γούστου μου, μπράβο στη Μπερλινάλε που τολμά να βάλει στο πρόγραμμά της ένα genre όχι και τόσο… φεστιβαλικό. To πρόγραμμα αγκαλιάζει 27 ταινίες από Ιαπωνία, κεντρική και ανατολική Ευρώπη και Λατινική Αμερική, μεταξύ άλλων.

13 με 15 Φεβρουαρίου ορίζονται – ανάμεσα σε πολλές άλλες συγκεκριμένες μέρες με όνομα – Drama Series Days, όπου filmmakers, επαγγελματίες σινεμά και τηλεόρασης συζητούν τηλεοπτικά projects. Γιατί η Μπερλινάλε έχει γίνει πλατφόρμα παραγωγών και συμπαραγωγών για τηλεοπτικές σειρές και διοργανώνεται pitching όπου παρουσιάζονται νέα τηλεοπτικά σχέδια και κερδίζουν χρηματικά βραβεία στο Co-Pro Series. Τώρα, για τους καναλάρχες και τον κόσμο, υπάρχουν και οι προβολές δύο επεισοδίων από συγκεκριμένες επιλεγμένες σειρές: «Cognition» (Μεγάλη Βρετανία – ΗΠΑ), «Freud» (Γερμανία – Αυστρία), «Caviar» (Βέλγιο), «Kelijia» (Γαλλία), «State of Happiness» (Νορβηγία) και «Hausen» (Βουλγαρία).

Berlinale Classics με νέες αποκατεστημένες κόπιες, ένα πρόγραμμα που δεν έχουμε ιδιαίτερο λόγο να επισκεφθούμε, αφού παίζει… ευκολάκια: «Terminator 2: Judgement Day» (η Ιωάννα Παπαγεωργίου μου τρίζει τα δόντια, αλλά κάνω ότι δεν καταλαβαίνω…), «Maurice» του Τζέιμς Άιβορι (μα, τι υπέροχο φιλμ), «Annie Hall» του Γούντι Άλεν, «Night of the Living Dead» του Τζορτζ Ρομέρο. Το φετινό Forum, τέλος, φέρει τον τίτλο «Realistic and Surreal». Tα έχουμε ξαναπεί για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που παίζει άπειρη σαβούρα κι έχει και αυτά τα δύο-τρία διαμάντια τα πολύ δυσεύρετα, που πρέπει να εντοπίσεις για να τους βγάλεις το καπέλο. Περιλαμβάνει 43 ταινίες και εστιάζει φέτος στη Λατινική Αμερική, ενώ το Forum Expanded έχει ακόμη 44 καλλιτεχνικά προγράμματα από 21 χώρες, με ταινίες έως installations και performances.

Τα 40 του χρόνια συμπληρώνει φέτος το Generation, ένα από τα σημαντικότερα τμήματα του φεστιβάλ και ένα από τα καλύτερα στον κόσμο, το οποίο απευθύνεται σε παιδιά και νέους. Το Generation κυριολεκτικά κινεί τη βιομηχανία του παιδικού θεάματος και φέτος 62 ταινίες μικρού, μεσαίου, μεγάλου, ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίες από 41 χώρες συνθέτουν ένα ακόμη ποιοτικό πρόγραμμα. Οpening για το Generation KPlus θα είναι το «Red Dog: True Blue» του Αυστραλού Κριβ Στέντερς, ενώ για το 14Plus έχουμε έναν αγαπημένο, παλιό γνώριμο, τον Μάικλ Γουιντερμπότομ με την ταινία του «On the Road» (φωτό). Πιο γνωστή ως σύζυγος του Στινγκ, η παραγωγός Τρούντι Στάιλερ,σκηνοθετεί και έρχεται στο Generation με το «Freak Show», η Τέαρεπα Κάι από τη Νέα Ζηλανδία με μια αληθινή ιστορία ενός Μαορί τραγουδιού στα 80’s και τίτλο «Poi E: The Story of Our Song», ο Φελίπε Γκραγκάνσα σε μια γαλλο-ολλανδικο-βραζιλιάνικη παραγωγή και τίτλο «Don’t Swallow my Heart, Alligator Girl!», που αφηγείται μια εκδοχή του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας και σχολιάζει την πολιτιστική ταυτότητα. Οι Σουηδές Άνικα και Τζέσικα Κάρλσον στο «Loving Lorna» μας μεταφέρουν σε μια φτωχή περιοχή του Δουβλίνου και την προσπάθεια της 17χρονης ηρωίδας να κάνει αυτά που αγαπά και ο Τομπίας Βίρμαν στο γερμανο-ιταλικό «Amelie Rennt» σκύβει πάνω από τη μικρή του ηρωίδα που βρίζει τους πάντες μέχρι, αναπάντεχα, να γνωρίσει μια πρώτη φιλία αποδρώντας από το μέρος όπου νοσηλεύεται.

Καλό φεστιβάλ να έχουμε και, σε όσους βρεθούν στο Βερολίνο, ραντεβού στις σκοτεινές αίθουσες.