του Ηλία Φραγκούλη

Από μια άποψη, μακάρι να γινόμασταν Αργεντινή! Όχι ακριβώς κοινωνικά, διότι παρακολουθώντας αυτό το φιλμ, θα συνειδητοποιήσεις ότι βιώνουμε τα ίδια σκατά. Κινηματογραφικά, όμως; Πού βρίσκεται ένας γαμημένος Έλληνας σκηνοθέτης με γνώση του μέσου, με συντελεστές τεχνικά καταρτισμένους και με άποψη στο τι εστί εμπορικό σινεμά, να γυρίσει μια τέτοια ταινία και να ρίξει και τα θεμέλια στα ταμεία των ελληνικών κινηματογράφων; Μήπως η ειλικρινής απάντηση είναι… «δεν έχουμε τέτοιον»;

Εδώ έχουμε να κάνουμε με προϊόν που, αν μιλούσε ελληνικά, θα κατέβαζε πάνω από 1.000.000 θεατές στις αίθουσες. Και το μάθημα που θα έπρεπε να δώσεις εσύ, από τη μεριά σου, είναι να βγεις και να κάνεις ουρές τετραγώνων έξω από τα σινεμά που προβάλλουν τις «Ιστορίες για Αγρίους». Γιατί είναι κινηματογράφος είδους, αψεγάδιαστος ως κατασκευή, θέαμα για το λαϊκό κοινό (χωρίς να λαϊκίζει καλλιτεχνικά), που βγαίνει σε απόλυτο timing με μια έκρυθμη κοινωνικά κατάσταση και σατιρίζει έναν ολόκληρο λαό, μια κρατική μηχανή και συνειδήσεις πολιτών με τόση συγγένεια με εμάς, που σχεδόν σοκάρει. Κοινώς, δεν ξέρεις αν πρέπει να γελάς ή… να ντρέπεσαι.

Οι αδελφοί Αλμοδόβαρ έχουν βάλει τα χεράκια τους στην παραγωγή και από την εισαγωγική ιστορία τούτης της σπονδυλωτής ταινίας μπορείς να καταλάβεις και το γιατί και το πώς ο Νταμιάν Σιφρόν, μέσα σε ελάχιστα λεπτά και πριν καν πέσουν οι τίτλοι, έχει ισοπεδώσει την αίθουσα από τα γέλια και μαζί έχει… ξεφτιλίσει το περσινό τερατούργημα του Πέδρο, «Δεν Κρατιέμαι», με μια ιστοριούλα που θυμίζει κανονικό ανέκδοτο, για να σπάσει πλάκα με τις αλυσιδωτές αντιδράσεις ενός βίου πλήρως αποτυχημένου, ο οποίος κορυφώνεται μέσω μιας πλέον σπαρταριστής εκδίκησης… από αέρος!

Ναι, το «κολπάκι» με τις έξι ιστορίες, που δε συναντιούνται ποτέ και για κανέναν λόγο, είναι μια ευκολία σεναριακά. Ο Σιφρόν, όμως, σου σερβίρει το κάθε… punchline με τόση τιμιότητα και σωστό timing (μικρή εξαίρεση η ελαφρώς ξεχειλωμένη διάρκεια της κατάληξης στο γαμήλιο γλέντι), που δεν αισθάνεσαι ότι σε εξαπατά. Ούτε και φιγουρατζής είναι. Το κάθε σκετσάκι έχει το ύφος της αφήγησης που του πρέπει, από την άγρια μακαβριότητα της εκδίκησης προς τον επαρχιώτη τοκογλύφο που ονειρεύεται να γίνει τοπικός άρχοντας μέχρι την αποσύνθεση του μελοδράματος στην οικία της μεγαλοαστικής οικογένειας που προσπαθεί να καλύψει το έγκλημα του μοναχογιού.

Το χιούμορ στο «Ιστορίες για Αγρίους» είναι σχεδόν ανθρωποφαγικό. Αλύπητο. Σε φέρνει σε αυτή τη δύσκολη θέση, όπου ακόμη κι αν έχεις δίκιο, δεν πρόκειται να το βρεις ποτέ. Κανείς δε θα το αναγνωρίσει, κανείς δε θα σου ζητήσει συγγνώμη για το άδικο, κανείς δε θα σε ανταμείψει. Κι εσύ κινδυνεύεις να ξεσπάσεις. Να γίνεις αυτό που πολεμάς. Και ο κόσμος να βυθιστεί ακόμη περισσότερο σε έναν φαύλο κύκλο δίχως νόμους και ελπίδα για τον πολίτη. Ο σαρκασμός της ταινίας έχει αυτή την ενέργεια που μπορεί να σε βάλει σε σκέψεις, καθώς κι εσύ βρίσκεσαι στα όριά σου σε σχέση με το πώς επιβιώνεις στο σήμερα έχοντας επιλέξει το μέτωπο του δικαίου. Είναι τρομακτικό το πόσο θα αναγνωρίζεις και θα ταυτίζεσαι με το καταστασιακό μπάχαλο της δράσης αυτού του φιλμ. Πραγματικά, μπορεί να μην είναι μια μεγάλη ταινία, όμως είναι η ταινία της στιγμής. Του τώρα! Είναι μια μικρή… μολότοφ γέλιου, που σκάει μέσα σου και σε αποσυμπιέζει από τα νεύρα, την ένταση, όλα αυτά που σε πνίγουν. Θα μπορούσε να είναι ένας σάκος του box. Στην τελική, όμως, είναι κάτι ακόμη καλύτερο. Είναι μια ταινία που σε κάνει να γελάς.

Πίσω από το αστείο, παρατήρησε τη δουλειά που έχει γίνει σε λεπτομέρειες, όπως την υπαινικτική ειρωνεία της χρήσης ενός θέματος του Τζόρτζιο Μορόντερ από το «American Gigolo» (!), για να υπογραμμίσει το χαρακτήρα του οδηγού στην τρίτη ιστορία. Το σενάριο πραγματικά «ζωγραφίζει» αυτούς τους ανθρώπους, τις κοινωνικές τους θέσεις, το μηχανισμό του συστήματος μέσα στο οποίο κινούνται και τους αδιέξοδους ρόλους της ζωής τους, με μοναδική αχτίδα φωτός ή… σακατεμένης αισιοδοξίας το φινάλε του νιόπαντρου ζεύγους, που μέσα από τη σκληρότητα του συμβιβασμού, εμπεριέχει ή συμβολίζει και ένα τόσο παλιό motto, το οποίο αναζητά στη ζωή του ο καθένας από εμάς: η αγάπη νικά τα πάντα. Θέλουμε να ελπίζουμε, τουλάχιστον…