του Ηλία Φραγκούλη

Έχει ξεχωριστή σημασία για την Ελλάδα και το σινεμά «Το Παιδί και το Δελφίνι» του Τζιν Νεγκουλέσκο. Γυρισμένο σε Ύδρα, Αθήνα, Ρόδο, Δήλο, Μύκονο, Πόρο, Επίδαυρο και Μετέωρα, από το studio της 20th Century Fox, το φιλμ γνώρισε παγκόσμια επιτυχία και άνοιξε τον δρόμο για να έρθουν στη χώρα μας άπειρες χολιγουντιανές παραγωγές. Μέχρι τότε, από τη δεκαετία του ’30 έως και τα μέσα του ’50, λίγες γερμανικές ταινίες είχαν επιλέξει ως location το ελληνικό τοπίο, με προτίμηση στην Ακρόπολη, τον Πειραιά και άλλες παραλιακές (ως επί το πλείστον) περιοχές της Αττικής.

Κατά κάποιο τρόπο, για όλα αυτά φταίει το… «Πιστεύουμε στον Έρωτα» (1954) σε σκηνοθεσία (και πάλι) του Νεγκουλέσκο και παραγωγή (ξανά) της Fox. Ήταν η πρώτη CinemaScope παραγωγή χολιγουντιανού στούντιο που γυρίστηκε εκτός Αμερικής, μετατρέποντας την Ευρώπη σε ένα «εξωτικό» location που φάνταζε ιδανικός προορισμός για ταξίδια. Αφού το φιλμ μετέτρεψε την Ιταλία σε star της μεγάλης οθόνης, ο Σπύρος Σκούρας, ως Πρόεδρος της Fox (από το 1942 έως το 1962), σκέφτηκε πως κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί και με την αγαπημένη του πατρίδα…

Το ντόπιο publicity της εποχής ήταν τεράστιο, φυσικά. Η υποδοχή της Σοφία Λόρεν, που θα πρωταγωνιστούσε στο «Παιδί και το Δελφίνι», τον Σεπτέμβριο του 1956, έγινε με… επέμβαση της Αστυνομίας στο αεροδρόμιο λόγω του αδιαχώρητου που είχε δημιουργηθεί από τους θαυμαστές της, κάτι το οποίο ταλαιπώρησε τους συντελεστές και στα γυρίσματα στην Ύδρα. Με αφορμή το ξεκίνημα της παραγωγής, πραγματοποιήθηκε και μία δεξίωση στο Hôtel Grande Bretagne, στο Σύνταγμα (στην άνωθεν πόζα βλέπουμε την Κατίνα Παξινού, πανταχού παρούσα εξαιτίας του συζύγου της, Αλέξη Μινωτή, ο οποίος έπαιζε στο φιλμ, δίπλα στους Κλίφτον Γουέμπ και Λόρεν).

Μετά το πέρας των γυρισμάτων, τον Απρίλιο του 1957, πραγματοποιούνται επίσημες πρεμιέρες της ταινίας στην Αθήνα (πρώτη παγκόσμια, με πλήθος επισήμων και πολιτικών) (φωτό), στο Σαν Φρανσίσκο και στη Νέα Υόρκη. Μέχρι την κανονική έξοδό του στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες, στις 4 Νοεμβρίου του 1957, «Το Παιδί και το Δελφίνι» σπάει ταμεία σε ολόκληρο τον κόσμο και διαφημίζει όσο ποτέ άλλοτε την Ελλάδα.

Η ταινία παίζεται σε έξι αθηναϊκά σινεμά στην πρώτη της προβολή (όπως δηλώνει η προδιαφήμισή της από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, στις 2 Νοεμβρίου του ’57): REX, ΑΤΤΙΚΟΝ, ΕΣΠΕΡΟΣ, ΡΙΒΟΛΙ, ΑΤΤΙΚΑ και ΑΣΤΡΟΝ.

Όπως φαίνεται από τις διαφημιστικές καταχωρήσεις των εφημερίδων της εποχής, η έξοδος του φιλμ στις αίθουσες γίνεται… εθνικό ζήτημα, ένα είδος «υποχρέωσης» του ελληνικού κοινού να σπεύσει στις αίθουσες, αφού έχει ήδη κάνει σημαντική καριέρα στο εξωτερικό.

Εντύπωση κάνουν οι ξεχωριστές καταχωρήσεις του κεντρικού κινηματογράφου ΡΙΒΟΛΙ, που λειτουργούσε μόλις από το 1956 και διαφήμιζε τα τεχνικά προτερήματα του εξοπλισμού του. Παρά τον υπερβολικό ζήλο του ΡΙΒΟΛΙ, όμως, το θαύμα… του ήχου συνέβαινε στο REX και το ΑΤΤΙΚΟΝ, όπου οι θεατές είχαν την πρωτόγνωρη εμπειρία του στερεοφωνικού ήχου «τεσσάρων μαγνητικών εγγραφών»!

Ιδού και το αυθεντικό πρόγραμμα του 1957 από τον κινηματογράφο ΑΤΤΙΚΟΝ και την πρώτη εβδομάδα προβολής της ταινίας «Το Παιδί και το Δελφίνι» (από το τεράστιο και εξαιρετικό αρχείο του Θεόδωρου Ρίγγα).

Από τις εφημερίδες της εποχής αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος… του πανικού για την ταινία! «Προς αποφυγήν συνωστισμού» κάποια (πιο κεντρικά) σινεμά ξεκινούν τις προβολές τους από τις 10:00 (ναι, το πρωί!), ενώ άλλα παίζουν από τις 14:00!

Ο χαμός επισημαίνεται και στην ακόλουθη καταχώρηση που ανακοινώνει τη δεύτερη εβδομάδα προβολής του φιλμ στις αθηναϊκές αίθουσες REX, ΑΤΤΙΚΟΝ, ΑΤΤΙΚΑ, ΡΙΒΟΛΙ και ΑΣΤΡΟΝ.

Οι Έλληνες κριτικοί κινηματογράφου της εποχής δεν είχαν εκτιμήσει πραγματικά την αξία του έργου καλλιτεχνικά (μάλλον ο… κομπλεξισμός απέναντι στο σινεμά ψυχαγωγίας είναι παλιά ιστορία εδώ!), όμως, έδειξαν «ειδική επιείκεια» ως προς τις εικόνες που παρουσιάζει «Το Παιδί και το Δελφίνι», καθώς αυτές αποτελούσαν «αληθινόν ύμνο για την αγνοημένη χώρα μας» (όπως έγραψε η εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ).

Επισήμως, το φιλμ είχε μία επανέκδοση, από τις 8 Φεβρουαρίου του 1965, στους κινηματογράφους REX και ΑΣΤΡΟΝ. Ιδού μία σχετική διαφημιστική καταχώρηση από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.

Έκτοτε… η τύχη της αγνοείται από τις κινηματογραφικές αίθουσες! Για έξι ολόκληρες δεκαετίες, το μαγευτικό CinemaScope τούτης της μεγάλης εμπορικής επιτυχίας απέχει από τη μεγάλη οθόνη, εκεί όπου πραγματικά ανήκει, και για μερικές γενιές παραμένει κάτι το άγνωστο, το οποίο συνήθως μνημονεύεται κυρίως εξαιτίας του τραγουδιού που ερμηνεύει στα ελληνικά η Λόρεν – και το 2015 ακούστηκε στον «Αστακό» του Γιώργου Λάνθιμου, για ν’ αποκτήσει ένα πιο… pop hype.

Το φετινό καλοκαίρι, μέσω της REPERTORY, έρχομαι να θυμίσω στο κοινό όλη αυτήν την Ιστορία (με κεφαλαίο γιώτα, παρακαλώ). Και μια ταινία που έχει πολλούς λόγους να συγκινήσει και να κάνει το σημερινό ελληνικό κοινό να της δείξει τον θαυμασμό που της αξίζει. Στο σινεμά. Κάτω από τον ανοιχτό ουρανό. Πιστέψτε με. Είναι μία μοναδική εμπειρία.

Οι προβολές στην Αθήνα ξεκινούν από τις 19 Ιουνίου, αποκλειστικά στο θερινό Ciné Paris. Οι προπωλήσεις εισιτηρίων έχουν αρχίσει.

«Το Παιδί και το Δελφίνι» θα είναι διαθέσιμο σε 4K DCP για τους ελληνικούς κινηματογράφους από τον Ιούνιο του 2025 και για δώδεκα μήνες, αποκλειστικά από την εταιρεία REPERTORY (repertoryfilmsgr@gmail.com), σε συνεργασία με την PARK CIRCUS.