«UNDERGROUND»: PRE-CIVIL… «PRISON BREAK»;
Προς το τέλος τού πρώτου κύκλου οδεύει το «Underground», τούτη η σειρά του αμερικανικού WGN, η οποία, προς μεγάλη χαρά τού δικτύου, πέτυχε να του χαρίσει τον πιο εμπορικό του πιλότο από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 (!), με τηλεμερίδα 3,5%. Στη συνέχεια σταθεροποιήθηκε στο περίπου 1%, όμως έχει προκαλέσει πολλά δημοσιεύματα, επί το πλείστον θετικά, αλλά και κουβέντα έντονη στις ΗΠΑ, τεκμηριώνοντας πώς το θέμα των μαύρων σκλάβων του Νότου είναι αέναη πηγή δημιουργίας θεάματος.
Έτσι ή αλλιώς, για το WGN που ασχολείται με ιδιαίτερα τοπικά θέματα, ήταν ένα ρίσκο μετά και την άσχημη αποτυχία τού «Manhattan», στο οποίο είχαν στηρίξει τις ελπίδες τους και για το οποίο είχαν αδειάσει τις τσέπες τους. Ρίσκο γιατί άμεσα παίζει και το ιδίας εποχής, θέματος και πλαισίου «Roots» από το History Channel, remake της μεγάλης κλασικής σειράς του 1977, αλλά και για το τετριμμένο τού θέματος παντί τρόπω. Δεν αποφεύγει τίποτα τετριμμένο το «Underground», με την έννοια πως διαθέτει τα περισσότερα κλισέ με τα οποία ντύνουν τη θεματολογία τους όλες αυτές οι σειρές και οι ταινίες που τοποθετούνται κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα στον αμερικανικό Νότο. O τίτλος τής σειράς προέρχεται από το Underground Railroad, αλλά δεν πρόκειται ούτε για υπόγειο, ούτε για σιδηροδρομική γραμμή: ήταν ένα καλά οργανωμένο δίκτυο από λευκούς και μαύρους που επικοινωνούσαν υπόγεια και μυστικά και συναντιόνταν σε διάφορα σημεία – σταθμούς, με στόχο να συνδράμουν μαύρους σκλάβους να βρουν τον δρόμο προς τον Βορρά.
Είμαστε στα 1857, δηλαδή τέσσερα χρόνια πριν το ξέσπασμα του Εμφυλίου, και στη φυτεία βαμβακιού τού Τομ Μακόν και της εγκυμονούσας συζύγου του. Αυτός αναμενόμενα είναι ένας αναίσθητος, που πηδάει και τη μαύρη αρχιοικονόμο Ερνεστίν, και η σύζυγος μια σκύλα και μισή. Στη φυτεία σε πρώτο πρόσωπο είναι ο Νόα (πολύ ωραίος ο Άλντις Χοτζ), ένας γερός επαναστάτης που ονειρεύεται την ελευθερία στον Βορρά. Πέφτει στα χέρια του ένας χάρτης που εικονίζει τον δρόμο για τα βόρεια και μαζεύει κοντά του μερικούς ακόμη αποφασισμένους σκλάβους, ανάμεσά τους την κόρη της Ερνεστίν, Ροζαλί. Από κει και έπειτα, και μετά το σχέδιο απόδρασης των τριών πρώτων επεισοδίων που απαιτούν λίγη υπομονή, ξετυλίγεται μια καταπληκτική περιπέτεια, ένα αληθινό θρίλερ για να πάνε οι ήρωες αυτοί εκεί που πιστεύουν ότι θα ζουν σαν άνθρωποι. Σε ένα subplot που δένεται με τον κορμό της απόδρασης, βλέπουμε και τον Κρίστοφερ Μελόνι, έναν κυνηγό με μεγάλα κότσια που έχει τη δική του agenda και τον κυνηγάνε με τη σειρά του άλλοι για έτερους προσωπικούς λόγους. Οι creators Mίσα Γκριν (του «Sons of Anarchy») και Τζο Ποκάσκι (του «Heroes»), καθώς και ο executive Τζον Λέτζεντ (ναι, ο οσκαρούχος μουσικός) στόχο έθεσαν να μην κάνουν μια «σειρά για την αφροαμερικανική Ιστορία, αλλά για την αμερικανική Ιστορία μέσα από την περιπέτεια». Η πρεμιέρα τους έγινε λαμπρότατα στον Λευκό Οίκο, στις 22 του περασμένου Φεβρουαρίου, με προσκεκλημένους όλο το καστ και τους δημιουργούς. Κι όλα υπό το βλέμμα τού Μπαράκ και της Μισέλ Ομπάμα.
Το λήμμα – κλειδί εδώ είναι η περιπέτεια: εδώ είναι κρυστάλλινα τα όρια του καλού και του κακού. Όχι βέβαια ότι οι καλοί είναι οι μαύροι και κακοί οι λευκοί. Υπάρχουν και λευκοί καλοί, όπως ο αδελφός του Μακόν και η γυναίκα του που ζουν άλλες ζωές και έχουν άλλο πρίσμα που διαθλά την πραγματικότητα. Βασικά καλοί είναι οι δραπέτες, άνθρωποι που δικαίως θέλουν ελευθερία, και κακοί είναι οι κυνηγοί, άνθρωποι κι αυτοί που θεωρούν ότι οι δραπέτες τούς ανήκουν. Οι δραπέτες πάνε να βρουν μια ελευθερία και χειρίζονται τη λέξη σαν να γνωρίζουν τι θα πει. Πόσο λιγότερο ξέρουν πώς είναι αυτή την ελευθερία να τη βιώνεις. Επιδιώκουν να πάνε στον Βορρά γιατί έχουν ακούσει ότι εκεί δεν είναι ιδιοκτησία οι μαύροι, ούτε τους μαστιγώνουν, ούτε τους ξεφτιλίζουν. Πιο άγνωστο πράγμα από αυτό δεν υπάρχει. Με ένα υποτυπώδες σχέδιο, με τρεχαλητό κάτω από τη μύτη των θηρευτών σε μια πορεία αμφίβολης υλοποίησης, είναι σαν τους πρόσφυγες που ρίχνουν τα παιδιά τους στις σκυλοπνίχτρες για να φύγουν από την κόλαση που ζουν. Αυτό κάνουν αυτοί οι μαύροι επαναστάτες με motto λίγο-πολύ το «Ελευθερία ή Θάνατος». Έχουμε, λοιπόν, μια περιπέτεια καθαρόαιμη, ένα… prison break με άλλους παρονομαστές, αν και ένα prison break γίνεται σχεδόν πάντα για παρόμοιους λόγους.
Αν κάτι κάνει τη σειρά να ξεχωρίζει ιδιαιτέρως, πάντως, είναι οι μουσικές επιλογές: παράταιρα με το κλίμα της, αταίριαστα με τα κάδρα και την εποχή της είναι πλημμυρισμένη από hip-hop και Κάνιε Γουέστ μέχρι ό,τι πιο σύγχρονο μπορεί να εικάσει κανείς, μια επιλογή που δημιουργεί αμηχανία αρχικά και νοθεύει την ιστορικότητα, πιστώνει όμως, καταληκτικά, το σύνολο σε επικαιρότητα κάνοντας όλο το series εξαιρετικά μοντέρνο. Εξού και η επιτυχία του στα νεανικά κοινά, και ως εκ τούτου η εκπαιδευτική του συμβολή ως προς ένα μείζον χωρίο της αμερικανικής Ιστορίας. Είναι σαν να βλέπεις ένα θέμα χιλιοειπωμένο και παλιακό, αλλά με μεγάλη δόση περιπέτειας και με μοντέρνες μουσικές.
Κι αν εδώ στην Ευρώπη το μοντέρνο και επίκαιρο του πράγματος παραπέμπει στην απόδραση των χιλιάδων μεταναστών από τη Συρία (ανεξάρτητα από την άλλη κόλαση που διαβάζουμε κάθε μέρα ότι βιώνουν όντας στον στόχο τους), στην Αμερική μιλούν και γράφουν για μια επικαιρότητα της σειράς που αναφέρεται μέχρι και στις διακρίσεις στο Χόλιγουντ, το φύλο, το χρώμα, τις ηλικίες, κυρίως όμως στη σελίδα που στιγμάτισε περισσότερο την Ιστορία τους και φέρουν σέρνοντας σαν στίγμα και σήμερα. Αλίμονο. Η ανθρώπινη Ιστορία είναι χαραγμένη με διακρίσεις παντός τύπου, αενάως. Δεν υπάρχει λύτρωση, παρά μόνο αν η Ιστορία ξαναγραφτεί. Αλλά αυτό δεν γίνεται.
