της Σοφίας Σταυριανίδου

Αφενός, η σειρά έχει την πρωτότυπη μονομιάς διανομή μέσα σε μια μέρα, δηλαδή όλα τα επεισόδια τίθενται στη διάθεση του κοινού μεμιάς, πράγμα το οποίο κάνει το Netflix εδώ και καιρό, επιτρέποντας στους θεατές να γλιτώσουν τη θέαση με το σταγονόμετρο και να μπορούν να παρακολουθούν αυτό που τους ενδιαφέρει όσο και όποτε θέλουν. Η Amazon Studios, πιο ειδικά, από τον περασμένο Απρίλιο ετοίμασε και πρόσφερε ως μενού οκτώ comedy pilots και το κοινό, με την προτίμησή του, πρόκρινε τις δύο που θα γίνονταν σειρές με ολόκληρο (-ους) κύκλο (-ους). Βασισμένο, λοιπόν, απολύτως στο αισθητήριο και την αισθητική τού κοινού, το «Transparent», ένα από τα προκριμένα σχέδια, κυκλοφορήθηκε άπαν στις 26 Σεπτεμβρίου και, αληθώς, ακολούθησε μια υμνολογία από τον Τύπο με το metacritic να του δίνει τον ουράνιο μέσο όρο τού 91! Για να καταλάβετε, μετά από ένα πρόχειρο ψάξιμο, μόνο το «The Sopranos» και το «Breaking Bad» πήραν παραπάνω. Τούτος ο παράδοξα γοητευτικός τρόπος διανομής, βάσει του προκριματικού γύρου, δίνει μια νέα διάσταση σε αυτό το μέσο τής τηλεόρασης και του κατ’ οίκον θεάματος, το οποίο πραγματώνεται μέσα από διάφορες πλατφόρμες και, καταληκτικά, εξυπηρετεί με τους χρόνους του και τους τρόπους του το θεατή, τοποθετώντας τον, κρυστάλλινα, στον βασιλικό θώκο. Φυσικά, πριμοδοτεί μια μοναξιά θεάσεως, καταργώντας μια κάποια υφιστάμενη τηλε-συλλογικότητα (μιας και η παραγγελιά σου δεν εξαρτάται από τίποτα και κανέναν και ο καθένας βλέπει όποτε / ό,τι κάνει κέφι), αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.

Αφετέρου, και εν προκειμένω το «Transparent» έχει ένα τόσο ιδιαίτερο και πρωτότυπο θέμα, που από μόνο του είναι πρωτοπορία. Στο focus των θεαμάτων, transgender έχουν τοποθετηθεί πολλάκις, όχι όμως και transgender πατεράδες και μάλιστα εν οίκω, δηλαδή μέσα από την τηλεόραση: ο Μορτ Πφέφερμαν, διαζευγμένος συνταξιούχος καθηγητής, πατριάρχης μιας μοντέρνας εβραϊκής οικογένειας στο σημερινό Λος Άντζελες, καλεί τα τρία ενήλικα παιδιά του για δείπνο έχοντας κάτι να αποκαλύψει. Εκείνοι υποψιάζονται ότι έχει κάτι σοβαρό, τύπου καρκίνο, και το θέμα θα είναι τα κληρονομικά. Εκείνος ομολογεί μετά το δείπνο, στο τηλέφωνο, ότι δεν μπόρεσε, δεν ήταν έτοιμοι να ακούσουν αυτό που είχε να πει, με την κάμερα να τον ακολουθεί και να μεταμορφώνεται σε αυτό που πραγματικά θέλει να είναι: τη Μόιρα!

Στήλη άλατος δε μένεις, όμως σίγουρα αναφωνείς «Ουουπς! Έχουμε θέμα». Ένα θέμα πραγματικά πάρα πάρα πολύ ενδιαφέρον, το οποίο ξετυλίγεται σε δέκα ημίωρα επεισόδια και ως οχήματα χρησιμοποιεί όλα τα μέλη της οικογένειας. Η Τζιλ Σόλογουεϊ, η creator, που έχει περάσει από τα «Six Feet Under» και «United States of Tara», ξέρει καλά το πώς να ξεδιπλώνει ένα μάλλον κωμικό θέαμα (φανταστείτε τόν, καταπληκτικό ομολογουμένως, τεράστιο, Τζέφρι Τάμπορ από Μορτ να γίνεται Μόιρα, με τα φουστάνια της, τα στολίδια της και τα μπιχλιμπίδια της) σε αληθινό δράμα χαρακτήρων, το οποίο με τίποτα δε σε θλίβει αλλά σε προβληματίζει. Το ότι ο Μορτ (θέλει να) είναι Μόιρα και όχι Μορτ, είναι μια αποκάλυψη καλοδεχούμενη για τη μεγάλη του κόρη Σάρα, η οποία χρόνια παντρεμένη, βαριεστημένη και με παιδιά, ξανανιώνει στην αγκαλιά της Τάμι, μιας παλιάς της φλόγας που συναντά και αναζωπυρώνεται. «Hello girls!», εκστομίζει η στολισμένη Μόιρα, όταν τις τσακώνει να φιλιούνται, οπότε γίνεται και η αμοιβαία αποκάλυψη των… αμοιβαίων μυστικών.

Η Σάρα το λέει στην Άλι, την μικρότερη αδελφή, ένα άτομο δίχως προσανατολισμό που ακόμη χαρτζιλικώνεται από τους γονείς και η οποία βρίσκει έναν personal trainer, γιατί δεν της αρέσει αυτό που βλέπει στον καθρέπτη. Όταν τη ρωτάει εκείνος από πού θες να αρχίσουμε, η Αλι τού λέει: «Ηοw about discipline?» (= πειθαρχία). Της βγάζεις το καπέλο γιατί ξέρει από πού ανατέλλει ο ήλιος κι ας μην της φαίνεται. Ο Τζος, ο γιος (και ο μόνος άνδρας της οικογένειας, εν τέλει), ένας μουσικός παραγωγός που κάνει κέφι μια μεγαλύτερή του και πηδάει μικρές συνεργάτιδές του, από όλα τα μέρη φαίνεται να είναι ο δυσκολότερος δέκτης του trans μυστικού – και όντως είναι γιατί τον κάνει να αναρωτιέται αν όλη η παιδική του ηλικία, κατά την οποία θεωρούσε τον πατέρα του «pussy hound», ήταν ένα ψέμα.

Η επικοινωνία μεταξύ των αδελφών έχει κάτι το απόλυτα μεταμοντέρνο: δίχως να αγγίζουν ο ένας τη ζωή του άλλου ούτε στο ελάχιστο εν πράξει, διαπιστώνεις ότι υπάρχει μια αλλόκοτη αγάπη (όχι τύπου «Six Feet Under», γιατί δεν υπάρχουν στιγμές συγκίνησης και τρυφερότητας όπως εκεί) που υπογραμμίζεται από κάποιες κοινές εικόνες τού παρελθόντος: το σπίτι όπου έζησαν, τα αντικείμενα που μοιράστηκαν, τις εικόνες στις οποίες εμφανίζονται και οι τρεις. Η Μόιρα (θα τη λέω έτσι γιατί έτσι θέλει να τη λέμε – είμαστε αυτό που θέλουμε…) του Τζέφρι Τάμπορ, με μια συνεχή θηλυκή συμπεριφορά κι όταν φόραγε παντελόνια, είναι ένα πλάσμα που χαρίζεται μαλακά στα παιδιά της/ του, δίχως ο ρόλος τού κηδεμόνα, ουσιαστικά, να μετατίθεται, γιατί είναι εκεί. Το βάσανό της είναι η αντίδραση των παιδιών της και γι’ αυτό συμμετέχει σε μια θεραπευτική ομάδα, που τη συνδράμει να αποκαλυφθεί. Στον πιλότο εκστομίζει το «I don’t know how is it I raised three people who cannot see beyond themselves…», μια καταπληκτική πρόταση αυτοκριτικής και κριτικής προς τα παιδιά του ταυτοχρόνως. Γιατί αυτή η απόλυτη προσήλωση μόνο στον εαυτό τους και η ιδέα πως όλα είναι στραμμένα για να τον κοιτούν, τεκμηριώνεται άριστα από την πολυετή μάχη τής Μόιρα με τον ανατομικό ανδρισμό της, μια μάχη για την οποία η σειρά μάς διαφωτίζει με μικρά flashbacks, αλλά και από την εικόνα μιας μητέρας – καρικτούρας (εξαιρετική η Τζούντιθ Λάιτ, τη θυμάστε από το «Who’s the Boss?») που μιλάει ακούραστα, ακατάπαυστα, που δεν ακούει ούτε καν τον εαυτό της και που – έχει πλάκα – ο δεύτερος άνδρας της δεν μπορεί να μιλήσει καθόλου. Είναι εντυπωσιακά υπέροχη η αφοσίωση και αποδοχή των δυο συζύγων και όταν επρόκειτο για άνδρα & γυναίκα αλλά και τώρα που είναι γυναίκα & γυναίκα, με μια απόλυτη διαφάνεια (transparency) του τι γίνεται κάτω από την επιφάνεια.

Ο κρίκος σύνδεσης όλων των ψυχών τούτης της διαλυμένης οικογένειας είναι ο σεβασμός πρώτιστα και όχι η αγάπη. Ο σεβασμός (χώρου, περιθωρίου, οντότητας) σε ρίχνει στο βούρκο της αυτόαπορρόφησης μερικές φορές, όπως όντως έχει συμβεί με όλους τους, όμως, από την άλλη, αποθεώνει την αποδοχή που αποτελεί και την πρωτοπορία όλου αυτού του εγχειρήματος, οδηγώντας σε μια νέα ατραπό αυτό που καλούμε «οικογένεια». Η σημαντικότητα της σειράς έγκειται στο ότι καταρρίπτοντας το πατριαρχικό πρότυπο (ή το μητριαρχικό, δεν έχει σημασία), προκρίνει ως στύλο τού νέου σχήματος την αδιαπραγμάτευτη αποδοχή της αλλαγής. Και αυτό είναι ένα statement τόσο μοντέρνο και απτό στην εποχή μας, αλλά και απόλυτα διακριτό επειδή τοποθετείται μέσα σε αυτό το ιδιαίτερο κύτταρο της ευρύτερης κοινωνίας.

Η Μόιρα που φοράει φουστάνια και make up, ο αέναα πατέρας και πρώην σύζυγος, αλλάζει το τοπίο της οικογένειας και δε ζητά επαναπροσδιορισμό, ούτε επανεκτίμηση, αλλά αποδοχή της αλλαγής του και της επιλογής του. Που αποτελεί και την ουσία. Και το ζητούμενο. Πόσο μεγάλο πράγμα είναι αυτό, έτσι και αλλιώς, και πόσο μεγαλύτερο όταν ξετρυπώνει από… τη μικρή οθόνη! Μην το χάσετε.