FreeCinema

Follow us

«DEUTSCHLAND 83»: 99 LUFTBALLONS OVER BERLIN.


To «Deutschland 83» είναι η πρώτη γερμανόφωνη σειρά που προβλήθηκε ποτέ στην αμερικανική τηλεόραση, ένα ριψοκίνδυνο εγχείρημα που έριξε στην τηλεαγορά το πάντα δυναμικό και ποιοτικό Sundance TV. Σε συμπαραγωγή με το γερμανικό RTL, Γερμανούς ηθοποιούς και σενάριο, αλλά αμερικάνικες προδιαγραφές, ολοκλήρωσε τα οκτώ του επεισόδια με αστεράτες κριτικές και καλή υποδοχή.

Ένας τέτοιος τίτλος, βέβαια, ειδικά αυτή την εποχή για τη χώρα μας, μπορεί να είναι και αποτρεπτικός. Είναι, όμως, ένα καλό κατασκοπικό θρίλερ αμερικάνικης κοπής, όπως υπαγορεύει η καταγωγή του, που καταπιάνεται με τον Ψυχρό Πόλεμο στις αρχές της δεκαετίας των 80’s, και συγκεκριμένα στα 1983. Γραμμένο από τους Άννα και Γιοργκ Βίνγκερ, εύλογα τοποθετείται στη Γερμανία και μεγάλο μέρος του στο Βερολίνο, τη μοναδική πόλη στον κόσμο κομμένη και γεωγραφικά σε ανατολικό και δυτικό μπλοκ. Γενικά η Γερμανία υπήρξε τότε η μόνη χώρα διαιρεμένη πολιτικά, αλλά με κοινή ιστορία και κυρίως κοινή γλώσσα. Αυτά τα δυο τελευταία, είναι που περιχαρακώνουν την ιδιάζουσα θέση τού Τείχους στην παγκόσμια ιστορία.

Deutschland 83 1

Με ταπετσαρία όλα τούτα, πρωταγωνιστής είναι ο Ανατολικογερμανός 24χρονος Μάρτιν (εξαιρετικός ο Γιόνας Νάι), ο οποίος στρατολογείται από τη θεία του που εργάζεται στη Στάζι για να γίνει κατάσκοπος των Ανατολικών και να σταλεί στη Βόννη. Εκεί θα πρέπει να ανακαλύψει τα σχέδια των Αμερικάνων για επίθεση στο ανατολικό μπλοκ χρησιμοποιώντας Πέρσινγκ και Κρουζ. Ο Μάρτιν, παρά το ότι δε θέλει, πρέπει να το κάνει γιατί η μητέρα του είναι νεφροπαθής και η Στάζι του υπόσχεται πως αν δεχτεί, η γυναίκα θα σωθεί. Αφήνει αγαπημένη και μάνα ανεξηγήτως και παίρνει την ταυτότητα ενός Δυτικογερμανού στρατιώτη, που ο μηχανισμός σκοτώνει στην ψύχρα, και μπαίνει στο Υπουργείο Αμύνης της Δυτικής Γερμανίας με βοήθεια των συνδέσμων στην τότε δυτικογερμανική πρωτεύουσα.

Deutschland 83 6

Από ‘κει ξεκινάει η περιπέτεια του Μάρτιν, που πια θα ονομαστεί Μόριτς. Γίνεται βοηθός και έρχεται κοντά με την οικογένεια του Στρατηγού Βόλφγκανγκ Έντελ, μια τελείως δυσλειτουργική περίπτωση φαμίλιας που φωτογραφίζει την πρώιμη μορφή μιας οποιασδήποτε δυσλειτουργικής δυτικής οικογένειας, με κόρη όμορφη και όνειρα ηθοποιού και γιο gay, καταπιεσμένο κι αναγκασμένο να μπει στο στρατό και που μάλιστα κοιμάται με τον σύνδεσμο του Μάρτιν στη Βόννη. Όλα αυτά συμπληρώνουν ένα puzzle με πολλές ενδιαφέρουσες παραφυάδες για τη ζωή εκεί στη δεκαετία του ’80, σε μια χώρα αμερικανόστροφου καπιταλιστικού συστήματος, αλλά μέσα από τα μάτια ενός Ανατολικογερμανού: είναι σχεδόν κωμική η πρώτη επίσκεψη του ήρωα σε super market της Βόννης, με τα χιλιάδες χρώματα και τα βαζάκια από μαρμελάδες και μαγιονέζες δεκάδων διαφορετικών brands, τα οποία είναι άγνωστη περιοχή στο κεφάλι του. Δίχως να μας λέει το σενάριο πώς (γιατί χρειάζεται εντατική εκπαίδευση για να κάνεις ταρζανιές και δη ταρζανιές με κατασκοπικά τσαλιμάκια) ο Μάρτιν μπαίνει στα γραφεία του Υπουργείου και φωτογραφίζει τα ντοκουμέντα που αποκαλύπτουν τα μιλιταριστικά σχέδια των Αμερικανών και την υποτιθέμενη επικείμενη επίθεσή τους. Αλλά και το κλάμα για τη φιλενάδα που άφησε στο Βερολίνο, κλάμα, όμως και οι περιπτύξεις με γκομενίτσες βολικές του σκοπού του, καλά κρατούν. Εννοούμε, ότι ο Μάρτιν είναι ένας χαρακτήρας χτισμένος, επιβιωτικός, παραπαίουσας ηθικής και λόγω επιβιωτικότητας, διχασμένος σε αυτά που έμαθε και αυτά που βλέπουν τα μάτια του, αλλά και αστείος.

Deutschland 83 4

Τούτο το τελευταίο είναι παμμέγιστη αρετή τού «Deutschland 83». Γιατί όλο αυτό το καλοστημένο κατασκοπικό γαϊτανάκι έχει τη βαρύτητά του, σε πολλά σημεία σου κλείνει το μάτι και σου υπενθυμίζει να μην τα παίρνεις όλα και τόσο σοβαρά, από τις burlesque γκάφες τού ήρωα, μέχρι τα τραγούδια των 80’s που ακούς με χαρά και χαμόγελο («99 Luftballons» το μεγαλείο σου!) και σου υπενθυμίζουν ότι το θέαμα είναι βασικά ψυχαγωγικό. Και δεν παίρνει τον εαυτό του πολύ στα σοβαρά, παρά το γεγονός ότι περιέχει αυθεντικό υλικό και του Ρέιγκαν, όταν είπε το περίφημο «Tear down this wall!», αλλά και του Πρωθυπουργού της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, Έριχ Χόνεκερ. Η πολιτική τοποθέτηση επουδενί είναι το θέμα τού serial και ο παραλογισμός τονίζει ότι υπάρχει μια χαρά και στις δυο πλευρές: Όταν τα σχέδια των Αμερικανών φτάνουν στο ανατολικό Βερολίνο από τον Μάρτιν, ο επικεφαλής επιχειρήσεων αφαιρεί την πρόταση «…παρά ταύτα δεν προβλέπεται άμεση στρατιωτική επέμβαση…» και σπέρνει τον πανικό για επικείμενη επίθεση, ένα αληθινό περιστατικό, ανάμεσα στα χιλιάδες που υπήρξαν ως προπαγάνδα των Ανατολικών και έφταναν σα χολή στα χειραγωγημένα media. Η αμερικανο-καθοδηγούμενη στρατιωτική βάση των Γερμανών βρίσκεται σε συναγερμό όταν υποψιάζεται διαρροή πληροφορίας στους Ανατολικούς, διατάζοντας άμεσα ενεργοποίηση των πυραύλων για άμυνα μεν, αλλά που αυτοί πρώτοι εγκατέστησαν στην Ευρώπη για δήθεν προστασία.

Deutschland 83 2

Ο Μαρτιν ή Μόριτς εν μέσω τούτης της παρανοϊκής τρικυμίας δεν ξεχνάει ποιος είναι και στην τελική φαίνεται ότι δεν δίνει και πεντάρα για τη χώρα του. Πάει και γκρεμίζει αυτό που πήγαινε το σύστημα να χτίσει και ο ίδιος απατημένος από την ίδια του τη χώρα. Το κάνει γιατί αυτό που τον νοιάζει σα γνήσιο παιδί μεγαλωμένο με προσλαμβάνουσες ανατολικές είναι να σωθεί η μάνα του και, εν τέλει, να γυρίσει στη ζωή του. Γιατί το σύστημα του έμαθε να κοιτάει τη δουλειά του και την οικογένειά του και όχι παραπέρα. Αυτό περίπου σημαίνει το λήμμα «εσωστρέφεια» και ο Μάρτιν μας δεν παρεκκλίνει. Ούτε και η σειρά, όντας συνεπής και ρεαλιστική.

Deutschland 83 9