του Βαγγέλη Σερίφη

Μετά την παταγώδη (από κάθε άποψη) αποτυχία του «Solo», στη Disney αποφάσισαν να ρίξουν το βάρος στις τηλεοπτικές σειρές. Ένα Βaby Yoda, ένα σιτεμένο Boba Fett κι ένα ξαναζεσταμένο Kenobi μετά, μας ήρθε το «Andor». Στην ανακοίνωση του concept, πολύ λίγοι ενθουσιάστηκαν, καθώς πρόκειται για origin story ενός χαρακτήρα από stand-alone movie, η οποία επεξηγεί το opening roll του πρώτου «Star Wars». Τρέχα γύρευε, δηλαδή…

Εδώ, όμως, έχουμε τη μεγαλύτερη streaming έκπληξη που έχει πέσει στην αντίληψή μας! Το «Andor» είναι αυτό που χρειάζεται μια σειρά για να γίνει ενδιαφέρουσα, ποιοτική, διαχρονική και (πάνω απ’ όλα) ουσιαστική. Να διασκεδάζει ενώ περνά μηνύματα και να μην πέφτει στις συνήθεις παγίδες μιας σειράς «επιστημονικής» φαντασίας. Δηλαδή, ότι δεν έκανε καμία από τις «Star Wars» ταινίες και σειρές των τελευταίων ετών. Ας γίνουμε λίγο πιο συγκεκριμένοι.

Ο γνωστός μας (από το «Rogue One») Κάσιαν Άντορ, στελεχάρα των Rebels, ήταν υιοθετημένος από δύο τυχοδιώκτες ιδεαλιστές που τον «πήραν» / έσωσαν (σε ηλικία περίπου 10 ετών) από έναν σχεδόν πρωτόγονο πλανήτη, τους φυσικούς πόρους του οποίου ξεζούμιζε η Αυτοκρατορία. Τον συναντάμε αρκετά πιο νέο κι ελαφρόμυαλο από αυτό που είδαμε στο «Rogue Οne». Ζει σε έναν «εργατοπλανήτη», με τη γερασμένη (πια) θετή του μάνα (η εκπληκτική Φιόνα Σο είναι ένα από τα δυνατά ονόματα που πλαισιώνουν το καστ), κάνοντας αρπαχτές όπου βρει. Το μόνο κοινό που έχει με τον ήρωα που ξέρουμε, είναι το γνήσιο μίσος για την χουντοEmpire, που προφανώς ήταν διάχυτο σε διάφορα μήκη και πλάτη του Γαλαξία.

Το «Andor» διαδραματίζεται σε τρεις πλατφόρμες / πλανήτες / αισθητικά επίπεδα:
Α) Τον πλανήτη Ferrix, έδρα του Κάσιαν, βάση και σημείο αναφοράς (επεισόδια 1-3 & 11, 12). Χώμα, ορυχεία, σιδεριές, κοινότητα (το πλάνο με τα κρεμασμένα γάντια είναι συγκλονιστικό) και δράση στο έδαφος.
Β) Τον πλανήτη Aldhani (επεισόδια 4-6), όπου έχουμε το «μεγάλο κόλπο», το «heist» part της σειράς. Βουκολικό θέμα, βουνά όσο πάει το μάτι, ένα φρούριο απομονωμένο που είναι ότι πρέπει για έφοδο και μερικοί Rebels που ετοιμάζουν το πρώτο μεγάλο πλήγμα της Αυτοκρατορίας.
Γ) Και, βέβαια, τη φυλακή Narkina 5 (επεισόδια 8-10), τη μεγαλύτερη δοκιμασία για τον ήρωά μας. Στη μέση του ωκεανού, με φοβερό εύρημα για να μη διανοηθούν οι κρατούμενοι να κάνουν κιχ, με minimal αισθητική σε όλα. Στο μέσο έχουμε το επεισόδιο 7, με μια βαθιά ματιά στη δομή του μηχανισμού της Αυτοκρατορίας και των ανθρώπων που την αποτελούν στην πραγματικότητα. Εδώ, μάλιστα, έχουμε και ρεαλιστικά ωμή – ανθρώπινη ενδοσκόπηση στη «λογική» των «ανταγωνιστών». Η φιλόδοξη αξιωματικός και ο ακόμα πιο φιλόδοξος μαμάκιας μπάτσος είναι μια άλλη ματιά στους «κακούς» των «Star Wars» και μαζί δημιουργούν νέα δεδομένα.

Ποια είναι, όμως, τα στοιχεία που κάνουν αυτή τη σειρά τόσο σημαντική και must-see, όχι μόνο για τους φανατικούς του «Star Wars»;

Ας μην κρυβόμαστε: το σενάριο της σειράς, η πολιτική οπτική του, είναι ξεκάθαρα προοδευτικής σκοπιάς, θα μπορούσαμε να πούμε έως και… μαρξιστικής! Και είναι αξιοπερίεργο ότι πίσω απ’ όλο αυτό βρίσκεται ο Τόνι Γκιλρόι, που… εντάξει, δεν του το ‘χα! Η Αυτοκρατορία είναι εδώ ακριβώς αυτό που είχε σκοπό να παρουσιάσει ο Τζορτζ Λούκας, αλλά και κάτι ακόμα παραπέρα: ναι μεν μία φασιστική, αυταρχική μηχανή, που όμως δεν παύει να αποτελεί (και) μία σκληρή καπιταλιστική κοινωνία, αλλού αποικιοκρατική (όλα τα fladhback από τη γενέτειρα του Άντορ, τον πλανήτη Kenari, δείχνουν πως έπαιρναν τις πρώτες ύλες από τους ανυποψίαστους κατοίκους του) κι αλλού ιμπεριαλιστική (απομακρύνουν τους ντόπιους και «βρωμίλους» του Aldhani για να μπορέσουν να εκμεταλλευτούν καλύτερα τον πλανήτη και τη στρατηγική του σημασία). Και, βέβαια, όπως όλες οι φασιστικές υπερδυνάμεις, έχει μία άρρηκτη σχέση με οικονομικούς κολοσσούς, αφήνοντας στα χέρια τους την «αστυνόμευση» σε περιοχές άμεσου ενδιαφέροντος, επεμβαίνοντας μόνο όταν διαπιστώνεται ανικανότητα (π.χ. στο πρώτο επεισόδιο). Μία τόσο εμβριθής εξέταση των θεσμικών μηχανισμών ενός αυταρχικού καθεστώτος δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά, την ώρα που οι ταινίες τούτου του genre (και όχι μόνο εκείνες του «Star Wars» franchise) αποτυπώνουν πολιτικές μεταβάσεις και εξελίξεις με προσέγγιση… το λιγότερο βλακώδη (π.χ. η αστική Δημοκρατία είναι η λύση της δικτατορίας, αλλά τη γεννά κιόλας σ’ έναν αναπόφευκτα φαύλο κύκλο, είτε στο «Η Δύναμη Ξυπνάει», είτε στο «V fοr Vendetta»).

Ο Άντορ, λοιπόν, έχει ένα διαφορετικό «hero’s journey» από εκείνο του Λουκ, της Ρέι ή του Άνακιν. O Άντορ είναι τυχοδιώκτης, μισεί την Αυτοκρατορία, ψάχνει τη χαμένη του αδελφή, κυνηγιέται για έγκλημα που στην ουσία δεν έκανε. Ως εδώ, όλα αυτά τα έχουμε ξαναδεί. Οι δρόμοι του, όμως, τον φέρνουν μπροστά στον Λούθεν (o Στέλαν Σκάρσγκαρντ είναι η ψυχή της σειράς), ο οποίος τον προσλαμβάνει ως μισθοφόρο για τη ληστεία στον πλανήτη Aldhani. Εκεί θα δει διάφορους τύπους επαναστατών: από τους ψυχρούς, αμφιλεγόμενους macho, μέχρι τον νεαρό υπεραισιόδοξο θεωρητικό. Ψήνεται… αλλά όχι ακόμα. Όταν, όμως, πλούσιος πλέον, στη «Μύκονο» του Γαλαξία, συλλαμβάνεται για το τίποτα και τον πετάνε σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, το πράγμα αλλάζει. Καταλαβαίνει ότι κανένας δεν είναι ασφαλής στην Galactic Empire, η οποία αναζητά κυρίως φτηνά εργατικά χέρια, ακριβώς όπως ο σύγχρονος καπιταλισμός με το «σωφρονιστικό» του σύστημα, που στην ουσία αποτελεί μια μοντέρνα σκλαβιά. Τόσο αυτός, όσο και ο φύλακάς του (συγκλονιστικός ο Άντι Σέρκις, δίχως digital «προσθετικά»), ριζοσπαστικοποιούνται αληθινά, αφού δεν έχουν να χάσουν «τίποτε άλλο από τα δεσμά τους». Ο Άντορ έχει πια όλα όσα χρειάζεται ένας επαναστάτης. Γνήσιο αντιεξουσιαστικό μίσος, πείρα, παραστάσεις, δυναμικό καθοδηγητή, θέαση των αδιεξόδων και μια δόση θεωρητικού υπόβαθρου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να γνωρίσει τον έρωτα (μάλλον στον δεύτερο κύκλο…), όσο και νέες συγκινήσεις. Να επισημάνουμε ότι το «woke» ομόφυλο ρομάντζο δεν απουσιάζει από το «Andor», αλλά παρουσιάζεται τόσο οργανικά, διακριτικά και λιτά, που προκύπτει… αληθινό.

Στα δύο τελευταία κεφάλαια, βλέπουμε πως το αυθόρμητο γίνεται οργανωμένο. Όμορφα και χωρίς φανφάρες. Πως μέσα από την ανάγκη, ξεπηδούν τα συνθήματα, οι ηγέτες και οι αγωνιστές. Απίστευτα πράγματα!

Αλλά και αισθητικά, το «Andor» είναι ένα… άλλο «Star Wars»! Χωρίς green screen τυπικούρες, χωρίς καν τις «πρωτοποριακές» LED display screens του «Mandalorian», αλλά γυρισμένο on location ή σε αληθινό σκηνικό, δείχνει τόσο ρεαλιστικό όσο και οι ήρωες. Οι χρωματικές παλέτες εναλλάσσονται υπέροχα, ανάλογα με το location και το θέμα. Η κάμερα είναι προσηλωμένη στα γεγονότα και δεν προκαλεί εγκεφαλικά (βλέπε «Obi-Wan Kenobi»), αφού δεν υπάρχουν αδυναμίες για να κρύψει. Οι υπερβολές, οι εξωγήινοι, η… Force και το βεβιασμένο fan service (ευτυχώς) απουσιάζουν. Και υπάρχει κάτι που λείπει από την όλη saga του «Star Wars»! Αυτό που ονομάζεται «stakes» – ή αλλιώς, η αγωνία για το τί θα συμβεί. Ξέρουμε την τύχη του Άντορ στο «Rogue One», αλλά και της Μον Μάνθα (οι μόνοι «γνωστοί» χαρακτήρες της σειράς). Κάθε στιγμή, όμως, διέπεται από σασπένς, από το απρόσμενο και τις ανατροπές.

Οι χαρακτήρες εδώ είναι πιο ολοκληρωμένοι, από την άποψη ότι είναι πιο γκρίζα τα πεδία, άρα πιο δύσκολο το λάθος από το σωστό. Η αντιστασιακή – προοδευτική Μον Μάνθα ανέχεται κατάλοιπα φαυλοκρατίας μέσα στο σπίτι της, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τον αγώνα της. Ο ίδιος ο Άντορ, που μας συστήνεται ως ψυχρός δολοφόνος στο «Rogue One», είναι ήδη πραγματιστής και δεν διστάζει να πατήσει τη σκανδάλη. Ο δε Λούθεν, έχοντας την τέλεια κάλυψη, παίζει στα όρια ανάμεσα στη δικαιοσύνη και το ψέμα, τη διαφθορά και την ανατροπή.

Έρχεται, λοιπόν, ο δεύτερος κύκλος στο Disney+. Από το trailer, καταλαβαίνουμε πάνω-κάτω τι θα δούμε. Και θα μου προκαλέσει μεγάλη εντύπωση αν υπάρξει ανάλογη προσέγγιση. Θα εμφανιστούν πιο γνώριμα πρόσωπα (ήδη το buzz για τον K2SO οργιάζει), προφανώς, άρα μιλάμε και για fan service. Δεν πειράζει. Εάν, έστω και λίγο, υπάρξει μία προέκταση των θεμάτων του πρώτου κύκλου, θα ‘μαστε ικανοποιημένοι.

Η σειρά «Andor» είναι διαθέσιμη αποκλειστικά μέσα από την τηλεοπτική πλατφόρμα του Disney+. Η δεύτερη σεζόν κάνει πρεμιέρα στις 23 Απριλίου.