του Δημήτρη Δημητρακόπουλου

Η φετινή διοργάνωση του Φεστιβάλ είδε τα εγκαίνια της Ταινιοθήκης της Θεσσαλονίκης, γεγονός που αναγγέλθηκε ήδη στην περσινή τελετή έναρξης και, επιτέλους, ήρθε η ώρα της ολοκλήρωσής του, ακριβώς πάνω στα 100 χρόνια συμπλήρωσης από την απελευθέρωση της πόλης. Προσωπικό όνειρο ζωής του Διευθυντή του φεστιβάλ, Δημήτρη Εϊπίδη, η Ταινιοθήκη φιλοδοξεί ν’ αποτελέσει μία συνεχή πηγή ενημέρωσης για τον κινηματογράφο για το κοινό της πόλης, αλλά και πηγή ενημέρωσης σχετικά με την ιστορία του μέσου. Παρόντες στη συνέντευξη Τύπου ήταν τόσο ο Δήμαρχος της πόλης και Πρόεδρος του Φεστιβάλ, Γιάννης Μπουτάρης, όσο και ο Κώστας Γαβράς, με την ιδιότητα του προέδρου της Γαλλικής Ταινιοθήκης. Από την πλευρά του, ο κύριος Μπουτάρης τόνισε την ανάγκη να θεσπιστεί νόμος που θα δίνει στη δικαιοδοσία του Φεστιβάλ τις αίθουσες του λιμανιού σε όλη την διάρκεια του χρόνου (ο παρών νόμος το επιτρέπει αυτό μόνο κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ενώ για το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ υπάρχει η ανάγκη μίσθωσης των αιθουσών από τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης), ενώ ο κύριος Γαβράς αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο η σχέση του με την Γαλλική Ταινιοθήκη άνοιξε δημιουργικούς ορίζοντες και για τον ίδιο κι ευχήθηκε αντίστοιχη τύχη στον κόσμο που θα επιλέξει να επισκεφθεί τις προβολές του φορέα. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έγινε την Κυριακή, στην αίθουσα Παύλος Ζάννας, με το «Caravaggio» (1986) του Ντέρεκ Τζάρμαν, στο πλαίσιο της ενότητας «Η κινηματογραφική ζωή της ζωγραφικής».

Ο Κώστας Γαβράς βρέθηκε το βράδυ του Σαββάτου στο Ολύμπιον για την πρεμιέρα της καινούριας του ταινίας «Le Capital», που επιμένει πολιτικά, αναλύοντας τη δύναμη των τραπεζικών οργανισμών και την ισχύ της επιρροής τους, αλλά χωρίς νεύρο και αίσθηση μέτρου στον βαθμό που θέλει να εκτοξεύσει τις «καταγγελίες» του. Ο ίδιος δεν παρέλειψε να εκφράσει την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα θα επιβιώσει από τον οικονομικό πόλεμο της εποχής, ερωτώμενος σε σχετική ερώτηση. Ας τολμούσε να απαντήσει κι αλλιώς στο κατάμεστο Ολύμπιον…

Η δε Κυριακή χαρακτηρίστηκε από την πρεμιέρα της καινούριας ταινίας του Μπαχμάν Γκομαπντί «Η Εποχή του Ρινόκερου». Στην πρωινή συνέντευξη Τύπου, ο σκηνοθέτης δεν δίστασε να εκφράσει τη χαρά του που επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη μετά από 12 χρόνια (τότε ήταν πρωτοεμφανιζόμενος στο διαγωνιστικό με το «Μεθυσμένα Άλογα»), αν και, πλέον, εξόριστος από την ίδια του τη χώρα. Εξέφρασε την πίστη του στη νέα γενιά του Ιράν και την ελπίδα του για την άμεση αλλαγή της κατάστασης και αφιέρωσε την προβολή στον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ο πρωταγωνιστής της ταινίας, Μπεχρούζ Βοσουγκί, ο οποίος σηματοδοτεί με αυτόν τον τρόπο την επιστροφή του μετά από 30 χρόνια στον κινηματογράφο, δεν κατάφερε να παραστεί λόγω κάποιων απρόσμενων γεγονότων, αλλά στην επιστολή που έστειλε εξέφρασε την ευχή το κοινό να κρατήσει στην καρδιά του από την ταινία «όσα έδωσε και αυτός από τη δική του».

Στα κινηματογραφικά, η κριτική επιτροπή ξεκίνησε ήδη την αξιολόγηση των ταινιών του διαγωνιστικού, ενώ στην σχετική συνέντευξη Τύπου, και τα πέντε μέλη, με προεδρεύοντα τον Τόμας Έλζεσερ (επίτιμο καθηγητή στο Τμήμα Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ και έκτακτου καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Γέιλ), δήλωσαν αποφασισμένοι να λάβουν μια υπεύθυνη απόφαση, σεβόμενοι την οπτική του δημιουργού και ακολουθώντας μια δυναμική διαδικασία που ευελπιστούν να καταλήξει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Ο κόσμος, πάντως, φαίνεται να έχει πειστεί από τις φετινές επιλογές του προγράμματος, τα sold out είναι σχεδόν πάντα δεδομένα, με το αφιέρωμα στον Καουρισμάκι, για παράδειγμα, να γεμίζει ακόμη και τις προβολές που είναι προγραμματισμένες για νωρίς το μεσημέρι. «Η Πειρατεία» του Τομπίας Λίντχολμ, το «Σαν σε Όνειρο» (φωτό) του Μιγκέλ Γκόμες αλλά και οι τούρκικες επιλογές από τις Ματιές στα Βαλκάνια κατάφεραν ν’ αποσπάσουν τις πλέον θετικές εντυπώσεις του κοινού. Από τις ελληνικές ταινίες, αίσθηση προκάλεσε το «Μπιγκ Χιτ», με την ηθελημένα cult οπτική του (η επαναληπτική προβολή της Δευτέρας αναμένεται να είναι από νωρίς πλήρης θέσεων).

Η μεγάλη ερώτηση που δημιουργείται ύστερα από όλη αυτή την κοσμοσυρροή είναι μία: πού εξαφανίζεται όλος αυτός ο κόσμος όταν τελειώνει το Φεστιβάλ και πώς εξηγείται η συνεχής μείωση των εισιτηρίων που κόβονται στην πόλη, όταν γίνεται ξεκάθαρα προφανές ότι υπάρχει ένα ενθουσιώδες κοινό στη Θεσσαλονίκη, πρόθυμο να υποστηρίξει τις ιδιαίτερες κινηματογραφικές προτάσεις; Είναι θέμα ενημέρωσης, κακού προγραμματισμού ή απλά έλλειψη ενδιαφέροντος όταν δεν υπάρχει η «ταμπέλα» ενός Φεστιβάλ για να τραβήξει τα φώτα; Να ένα θέμα προβληματισμού… για δυνατούς λύτες.