FreeCinema

Follow us
09.1011:00

Φεστιβάλ Λονδίνου: Τα βλέπουμε διπλά!


Από τις πρώτες κιόλας μέρες του 63ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Λονδίνου, η λίστα με ταινίες που θα μας απασχολήσουν εντός της σεζόν είναι πλουσιότατη. Σε συνδυασμό με αρκετές πρωτοεμφανιζόμενες ή/και μικρές, χαμηλότονες προτάσεις, το επίπεδο της φετινής διοργάνωσης είναι ήδη εντυπωσιακά υψηλό, ενώ αρκετοί καλλιτέχνες έχουν… πολλαπλές παρουσίες!

Η επίσημη πρεμιέρα του Φεστιβάλ Λονδίνου, η εγχώρια, φιλόδοξη παραγωγή «The Personal History of David Copperfield», κέρδισε θετικές εντυπώσεις, καθώς ο Αρμάντο Ιανούτσι έφερε τη γραφή του Ντίκενς πιο κοντά στον 21ο αιώνα. Ωστόσο, παραγωγές του Netflix και του Amazon Studios κάνουν ήδη τον μεγαλύτερο ντόρο, μαζί με ανεξάρτητες ταινίες και τολμηρά ντοκιμαντέρ από βετεράνους δημιουργούς. Ιδιαίτερα το πρώτο μοιάζει να έχει την τιμητική του, με τα φιλμ του να παρουσιάζονται ως διεθνείς κι ευρωπαϊκές πρεμιέρες στο Φεστιβάλ. Το «The King» με τον Τιμοτέ Σαλαμέ και τον Τζόελ Έτζερτον έκανε εντυπωσιακή πρεμιέρα, όμως η (επίσης παραγωγής Netflix) ταινία για την οποία όλοι μας (δημοσιογράφοι και κοινό) «παραμιλάμε» έως τώρα είναι το «Marriage Story» του λατρεμένου Νόα Μπάουμπακ, ίσως στην πιο προσωπική (και καλύτερη;) στιγμή της καριέρας του. Οι (ιδανικά επιλεγμένοι) Σκάρλετ Τζοχάνσον και Άνταμ Ντράιβερ είναι το φαινομενικά τέλειο καλλιτεχνικό ζευγάρι που αποφασίζει να χωρίσει και η μελλοντική τους φιλία κινδυνεύει από την παρέμβαση των δύο μεγαλοδικηγόρων που υπερασπίζονται εκάστους (οι Λόρα Ντερν και Ρέι Λιότα σε εξαιρετικά αβανταδόρικους δεύτερους ρόλους), και οι δικές μας κινηματογραφικές μνήμες του «Σκηνές από Έναν Γάμο», του «Κράμερ Εναντίον Κράμερ» και της «Διάστασης» ξαναγράφονται από αυτό το γλυκόπικρο, βαθιά συναισθηματικό και έξοχα γραμμένο έργο που ψυχαγωγεί και συγκινεί χωρίς μεγαλοστομίες και υπερβολές.

Ο Άνταμ Ντράιβερ ωστόσο πέτυχε δύο στα δύο στο φεστιβάλ, καθώς η άλλη πολλά υποσχόμενη ταινία στην οποία πρωταγωνιστεί, το πολιτικό θρίλερ «The Report» (φωτό), αποτελεί άλλον έναν προσωπικό του ερμηνευτικό θρίαμβο. Μια ταινία που συζητήθηκε πολύ στο φετινό Sundance, το «The Report» βασίζεται στην αληθινή ιστορία της πολυετούς συγκέντρωσης στοιχείων από το Πεντάγωνο και τη Γερουσιαστή Νταϊάν Φάινστιν για τις πιθανώς παράνομες μεθόδους ανάκρισης υπόπτων μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 από τη CIA, και επικεντρώνεται στον επικεφαλής της έρευνας, τον νεαρό Ντάνιελ Τζόουνς. Θυμίζοντας έντονα πολιτικές ταινίες της δεκαετίας του ’70 (βλέπε «Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου»), η ταινία του Σκοτ Μπερνς είναι ένα ώριμο, σοβαρό και καλοστημένο έργο με σασπένς και τρόμο, όχι λόγω θεάματος αλλά λόγω της (κυριολεκτικής) αλήθειας του περιεχομένου του. Δίπλα στον Ντράιβερ, που παίρνει άφοβα την ταινία στους ώμους του, η Ανέτ Μπένινγκ σε μια υπέροχη ερμηνεία ως Γερουσιαστής Φάινστιν, που θα μπορούσε και να της αποφέρει υποψηφιότητα δεύτερου γυναικείου ρόλου. Και η Μπένινγκ, όμως, πέτυχε δύο στα δύο στο φετινό Φεστιβάλ, με την ταινία στην οποία συμπρωταγωνιστεί με τον Μπιλ Νάι, το «Hope Gap», να της δίνει ελπίδες και για την «ανώτερη» υποψηφιότητα του πρώτου γυναικείου. Και τούτη εδώ αποτελεί ιστορία κατάρρευσης ενός γάμου, αν και κάπως μεγαλύτερου ηλικιακού range. Η επιτυχία της, ωστόσο, βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη χημεία μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών, χωρίς να φτάνει τα υψηλά επίπεδα του «Marriage Story».

Διπλή τιμητική έχει και ο Σάια ΛαΜπαφ, με πρώτη την προβολή της υπέροχα συναισθηματικής κομεντί «The Peanut Butter Falcon», όπου υποδύεται έναν απελπισμένο ψαρά που δημιουργεί μια απρόσμενη αλλά ζεστή φιλία με έναν νεαρό ο οποίος πάσχει από σύνδρομο Down, στο πιο απρόσμενο road / buddy movie της χρονιάς. Ακολούθησε το «Honey Boy» (φωτό), όπου η Άλμα Χαρ’έλ, καθοδηγεί το σενάριο του ίδιου του ΛαΜπαφ ο οποίος «γράφει αυτά που γνωρίζει» (ατάκα από την ταινία), καθώς πρόκειται για μία κατ’ ουσίαν αυτοβιογραφική ματιά στα δύσκολα χρόνια της εξέλιξής του από 12χρονο ηθοποιό σε 22χρονο star. Ο εντυπωσιακός πιτσιρικάς Νόα Τζουπ και ο εξαιρετικός και ήδη πολυβραβευμένος Λούκας Χέτζες υποδύονται τις εκάστοτε φάσεις του, ενώ ο ΛαΜπαφ κρατά για τον εαυτό του τον ρόλο του πατέρα του (!), ενός αλκοολικού και ενίοτε βίαιου clown που πληρωνόταν από τον νεαρό γιο του να είναι ο επίσημος προστάτης και manager του στα ανήλικα χρόνια του, πριν αντιμετωπίσει αυτό το τραυματικό παρελθόν του σε κλινική απεξάρτησης. Η γραφή του ΛαΜπαφ, σε αρμονική συνεργασία με τη σκηνοθεσία της Χαρ’έλ, δημιούργησε μία από τις πιο ειλικρινείς, συναισθηματικά ωμές και καλοστημένες ανεξάρτητες αμερικανικές ταινίες της χρονιάς. Η «επιστροφή» του ταραγμένου star, τόσο ως ηθοποιού όσο και ως σεναριογράφου πια, είναι το λιγότερο καλοδεχούμενη.

Από πλευράς ντοκιμαντέρ, το «Citizen K» του Άλεξ Γκίμπνεϊ, ίσως του καλύτερου και ωριμότερου ντοκιμαντερίστα της γενιάς του (τουλάχιστον), συζητήθηκε πολύ – και δικαιολογημένα. Πέραν του ότι σε καλλιτεχνικό επίπεδο ο Γκίμπνεϊ υπερτερεί ξανά των συναδέλφων του, το βασικό του αντικείμενο και η ιστορία που αφηγείται εδώ εντυπωσιάζουν αλλά και διχάζουν. Ο εν λόγω «Πολίτης Κ» είναι ο Μιχαΐλ Χοντορκόφσκι, ένας εκ των επτά ολιγαρχών που ουσιαστικά καθόρισαν τον τρόπο ζωής της μετα-κομμουνιστικής Ρωσίας, για να γίνουν σταδιακά «εχθροί» του Πούτιν. Ο Χοντορκόφσκι μιλά στην κάμερα του Γκίμπνεϊ ανοιχτά, από το Λονδίνο όπου και διέφυγε μετά από χρόνια φυλάκισης στη Σιβηρία, ωστόσο οι χροιές της πανέξυπνης σκηνοθεσίας του Γκίμπνεϊ δεν χωρούν τάσεις «αγιοποίησης».

Αντί επιλόγου, οι δυο ταινίες που, μαζί με το «Marriage Story», έκαναν τον μεγαλύτερο θετικό θόρυβο το πρώτο τετραήμερο. Πρώτη, η πολυαναμενόμενη νέα δουλειά του Ρόμπερτ («The Witch») Έγκερς, το «The Lighthouse». Περαιτέρω ανάλυσή της σε επόμενα κείμενα, αλλά, εν ολίγοις, η ασπρόμαυρη ταινία, που βασίζεται σε ναυτικές ιστορίες και θρύλους του 17ου και 18ου αιώνα και στην οποία πρωταγωνιστούν μόνο οι Ρόμπερτ Πάτινσον και Γουίλεμ Νταφόου ως διαχειριστές ενός φάρου σε άγονη βραχονησίδα, σίγουρα κάπου θα διχάσει (βλέπε και FREE CINEMA), αν και στο λονδρέζικο φεστιβάλ έτυχε πλειοψηφικά λαμπρής υποδοχής. Εφιαλτικό «τριπάκι» εποχής, με λίγο από θέατρο του παραλόγου και πολλαπλών λογοτεχνικών και κινηματογραφικών αναφορών, η ταινία σίγουρα δεν είναι για όλους και δεν στοχεύει στο κοινό των multiplex έτσι κι αλλιώς. Πάντως, ο Έγκερς σφραγίζει τη φήμη του ως ένας εκ των πλέον χαρισματικών και τολμηρών δημιουργών της γενιάς του.

Μιλώντας για τόλμη, φτάνουμε και στον Τάικα Γουαϊτίτι, τον δημοφιλέστατο σκηνοθέτη που στη νέα του ταινία υποδύεται τον Αδόλφο Χίτλερ ως φανταστικό φίλο ενός 10χρονου Ναζί στη Γερμανία του Τρίτου Ράιχ και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το «Jojo Rabbit» έκανε πρεμιέρα κι έκλεψε τις καρδιές μας, φτύνοντας έτσι στα μούτρα τις υποκριτικά «πολιτικά ορθές» και «woke» κριτικές εξ Αμερικής που θίχτηκαν με τη χιουμοριστική τόλμη του φιλμ. Όχι, η ταινία δεν διακωμωδεί ούτε υπονομεύει τον πόλεμο, το Ολοκαύτωμα και τις λοιπές φρικαλεότητες της εποχής στην οποία διαδραματίζεται. Αυτό που κάνει είναι να γελοιοποιεί τους μεγαλομανείς ηγέτες κάθε περιόδου, δίνοντας ταυτόχρονα μια νότα ανθρωπιάς και ενσυναίσθησης στις μικρές ιστορίες των πρωταγωνιστών της, αλλά κυρίως στο σημερινό κοινό και στην απάθεια που μας διαπερνά, με την Ιστορία να κάνει επικίνδυνα κύκλους. Κοινό και δημοσιογράφοι (οι τελευταίοι χειροκροτούσαμε κατά τη διάρκεια σχεδόν όλων των τίτλων τέλους) έβαλαν επάξια στην καρδιά τους μια ταινία που γυρίστηκε ζητώντας μας να (ξανα)βρούμε την ανθρωπιά και (γιατί όχι;) ένα ψήγμα της παιδικής μας αθωότητας.

Το 63ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Λονδίνου θα διαρκέσει έως και τις 13 Οκτωβρίου και το FREE CINEMA θα βρίσκεται εκεί με ανταποκρίσεις για highlights αλλά και προσωπικές επιλογές.