του Ηλία Φραγκούλη

Ξέρετε ποια είναι η μεγαλύτερη παθογένεια του ελληνικού σινεμά; Το «έχουμε ένα σεναριάκι, πάμε τώρα να τους τα πάρουμε;»! Αυτό το «σχέδιο» μέχρι ενός σημείου (κλείσιμο ματιού) λειτουργεί, όμως, από το κοινό… σπανίως καταφέρνει κανείς να «τα παίρνει», πλέον, παρουσιάζοντας ένα κανονικό φιλμικό τίποτα, το οποίο δεν αφορά, πόσω μάλλον όταν υπάρχει και ταμείο στην είσοδο (γι’ αυτό και τα πράγματα στο «home entertainment» είναι ακόμη πιο… «της αρπαχτής», ειδικά στο είδος που – και καλά – βγάζει γέλιο).

Αφού του πήρε κάμποσες δεκαετίες για να «λύσει» το… αλβανικό ζήτημα, ο Σωτήρης Γκορίτσας βάλθηκε να κρίνει τα «κακώς κείμενα» της ελληνικής κοινωνίας και της καθημερινότητάς μας. Την τελευταία φορά, στο «Απ’ τα Κόκαλα Βγαλμένα» (2011), είχε σαν στόχο την «αστεία» πλευρά του Εθνικού Συστήματος Υγείας, δίχως αξιομνημόνευτα αποτελέσματα. Σήμερα, επιστρέφει για να δει… που ζούμε, με μια ιστορία που, ειλικρινά, δεν αντιλαμβάνομαι από τι είδους βίο (ή φαντασία) μπορεί να προκύπτει. Βασικά, δεν υφίσταται ιστορία! Το έργο παρακολουθεί μια μέρα από τη ζωή του νεαρού δικηγόρου Αντώνη, ο οποίος χρωστάει τρία νοίκια (καταραμένη κρίση) και ξεκινά τη μέρα (των γενεθλίων) του με «σπαρταριστές» (#sarcasm) στιγμές, όπως το αίτημα της παλιάς του πρώην ν’ αναλάβει το διαζύγιό της, διαρκείς κλήσεις από τη μάνα του και τον πατέρα του (σημειωτέον… χωρισμένοι) και μια υπόθεση υπεράσπισης της αφελούς μητέρας παλιού του συμμαθητή, με την ελπίδα να μην αναβληθεί η δίκη, διαφορετικά… δεν θα βγει το «μεροκάματο».

Το υπόλοιπο φιλμ αναλώνεται στις νυχτερινές στιγμές με τον πατέρα του σε δρόμους κάποιας Εθνικής, καθώς εκείνος πάει να παραδώσει γεωτρύπανο σε «συνεργάτες» που σίγουρα κάνουν βρωμοδουλειές κι έχουν και συναλλαγές με την… αλβανική Μαφία (έκπληξη, ε;). Εδώ έχουμε «σκοτωμένο» χρόνο φλυαρίας μεταξύ πατέρα και γιου που είχαν χάσει την «επαφή», θα το πετύχουνε το male bonding (κοινό-τυπο θέμα σχεδόν σε ολόκληρη τη φιλμογραφία του Γκορίτσα), μην ανησυχείτε, το τέλος να σας βρει γερούς, δυνατούς, για να βγείτε από την αίθουσα και ν’ αναρωτηθείτε… «Που ζούμε;»!

Στην Ελλάδα ζούμε, στη χώρα όπου σενάρια όπως αυτό του «Εκεί που Ζούμε» καταφέρνουν να μεταμορφωθούν σε κινηματογραφικές ταινίες, για να προκαλέσουν ακόμη πιο πλούσια ερωτήματα. Και σε μία εποχή όπου τα στερεότυπα του φιλμικού κόσμου του κυρίου Γκορίτσα έχουν συνθλιβεί από μια πραγματικότητα πολύ πιο κυνική από τη σκοπιά του «χιούμορ» του. Και δεν θα σταθώ τόσο στην πολιτική χροιά του φιλμ (όπου το κέντρο της Αθήνας μποτιλιάρεται «αδίκως» και ταλαιπωρούνται οι πολίτες διότι απεργούν κάτι εκπαιδευτικοί με… κόκκινες σημαίες, ούτε στο ηχητικό background των διαμαρτυριών αλληλέγγυων… μαντέψτε σε τι, που διακόπτουν τις δίκες στην Ευελπίδων). Θα εστιάσω σε ένα θέμα για το οποίο εγώ έχω κατηγορηθεί… όποτε «θάβω» ταινία που έχει σκηνοθετήσει γυναίκα! Μισογυνισμός; Το fan club της facebook-ικής page «Ναι, Είσαι Μισογύνης» να ετοιμάζεται να γλεντήσει τον σκηνοθέτη (που θα γίνει) της καρδιάς του!

Είπαμε, να κάνουμε ταινία για τους δεσμούς του ανδρικού φύλου, όμως, ταυτόχρονα εκτοπίζοντας σχεδόν εντελώς τους γυναικείους χαρακτήρες από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους; Δεν ταιριάζουν στο θέμα, ΟΚ. Αλλά, σοβαρά τώρα, κανένας από την παραγωγή του φιλμ δεν παρατήρησε ότι όλες οι γυναίκες στο έργο παρουσιάζονται ως… ηλίθιες, άχρηστες, μαλακισμένες, ανεπαρκείς μανάδες, αιτίες διαζυγίου ή πουτάνες; Ας πούμε ότι εξαιρώ τη σκηνή του Αργύρη Μπακιρτζή (η μόνη στην οποία μπορεί ν’ ακουστεί ηχηρό γέλιο στις αίθουσες), διότι «τα χώνει» ως παθών με το γνωστό, προσωπικό του ύφος (και ηχόχρωμα). Όλα τα υπόλοιπα, όμως, βγάζουν μάτι και μεταδίδουν μια εικόνα ντροπιαστική γύρω από τις αντιλήψεις του δημιουργού του φιλμ. Όσο για το σκεπτικό του ότι αυτό το είδος «χιούμορ» μπορεί να προκαλέσει… χαχανητά, δεν πάω το καλοκαίρι να δω και Σεφερλή στο Δελφινάριο καλύτερα; Εκείνος το σερβίρει πιο τίμια, έστω!

Κρίμα τους ηθοποιούς που χαραμίζουν το χρόνο τους αποκλειστικά και μόνο για να κάνει μπούγιο η «μαρκίζα» του «Εκεί που Ζούμε», κρίμα στην απροσεξία του πτώματος που… αναπνέει κανονικά στο νεκροτομείο, κρίμα για ένα σινεμά τόσο άνευρο και άγευστο, που (στοιχηματίζω πως) η ελληνική «κριτική» θ’ αγκαλιάσει και πάλι με τα εθιμοτυπικά «δύο αστεράκια» (τα οποία τείνουν να φτάνουν και τα τρία πλέον, καθώς… τζάμπα είναι!), διότι στο ίδιο «χωριό» ζούμε, μωρέ, γιατί να χαλάμε τις καρδιές μας; Αφού, στην τελική, εκεί ζούμε, κύριε Γκορίτσα. Σε χωριό. Και στα περισσότερα (αν όχι σε όλα τα) χωριά, πια, δεν υπάρχουν σινεμά. Γιατί, άραγε;