του Ηλία Φραγκούλη

Μπορεί και να μην αρέσκομαι σε αυτό το είδος σινεμά. Από πότε, όμως, ένα φιλμικό κατασκεύασμα που δεν νοιάζεται με κανέναν τρόπο ν’ αφηγηθεί μια ιστορία, τολμά και αποκαλείται σινεμά; Την είχα ξαναπατήσει με την άλλη «βιογραφία» του για την «Jackie» Κένεντι (2016), αλλά εκεί δεν θέλησα να γράψω κάτι (και σαφώς διαφωνώ με την κριτική που ανεβάσαμε στο FREE CINEMA), καθώς δεν κατόρθωσα να παρακολουθήσω ολόκληρο το φιλμ. Δεν άντεξα (την κακουχία)! Από τα ανάλογα «πειράματα» του Πάμπλο Λαραΐν, εκτιμώ μονάχα το «Νερούδα» (2016), το οποίο ίσως «του βγήκε» διότι μιλούσε για κάτι που έχει στο αίμα του, έναν βαθύτερο καημό που ταυτιζόταν ιδανικά με το παρελθόν της πατρίδας του, της Χιλής. Βλέποντας το «Spencer», με (υποτιθέμενο) θέμα ακόμη ένα ιστορικό πρόσωπο, απορούσα για το μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτός ο… βιασμός του genre του βιογραφικού δράματος; Και, αν μη τι άλλο, τι απέγινε ο δημιουργός του εξαιρετικού «Tony Manero» (2008), το οποίο ηλιθιωδώς δεν απέκτησε ποτέ κινηματογραφική διανομή στη χώρα μας.

Η εισαγωγή του «Spencer» μας ενημερώνει ότι αυτό που πρόκειται να δούμε αποτελεί «ένα παραμύθι (βγαλμένο) από μια αληθινή τραγωδία». Η αποπροσανατολισμένη πριγκίπισσα Νταϊάνα οδηγεί μόνη, δίχως καμία συνοδεία ασφαλείας, ένα πανάκριβο αμάξι στην αγγλική ύπαιθρο. Έχει χαθεί. Έχει χάσει το δρόμο της. Τόσο… παιδιάστικη είναι η αλληγορία τούτης της ταινίας! Παράλληλα, στρατός και προσωπικό… κουζίνας, κουβαλούν την πρώτη ύλη κι οργανώνονται για τα εδέσματα και τα γιορταστικά τραπέζια των Χριστουγέννων με πειθαρχία που παραπέμπει σε… πτώση δημοκρατικού πολιτεύματος! Η Νταϊάνα καταφθάνει στην περίφημη Οικία Σάντρινγκχαμ (σε μια έκταση 80.000 στρεμμάτων), επικοινωνεί κυρίως με τα παιδιά της, ανοίγει διάλογο με ένα jacket το οποίο έχει αποσπάσει από ένα… σκιάχτρο (φαντασιώνοντας την παρουσία του πατέρα της), κάνει ολόκληρη σκηνή για ένα μαργαριταρένιο κολιέ και για ένα ημίωρο τουλάχιστον το φιλμ αγνοεί την ύπαρξη της εξέλιξης κάποιας πλοκής, εμφανώς πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων κάθε έννοια του ρόλου της ιστορίας ως βάσης της κινηματογραφικής δομής. Εάν βρίσκεσαι ήδη εντός (όχι του έργου, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί ποτέ!), ένα πελώριο «Δύσκολα θα το περάσουμε το δίωρο…» αντηχεί στο βάθος του μυαλού σου.

Ο Λαραΐν δεν κάνει τίποτε άλλο από το να παρακολουθεί την Νταϊάνα ενώ απέχει από τα δρώμενα, τα τελετουργικά κι εθιμοτυπικά του ρόλου της. Η Νταϊάνα του είναι απούσα. Ταυτόχρονα, όμως, κάνει το λάθος να μην αντικαθιστά αυτή την κατάσταση με μια κάποια αντι-δράση – πρόταση, ώστε να προσδώσει ουσιαστικό βάρος και οντότητα στην ηρωίδα του. Έτσι, παραδόξως, σκηνοθετεί μία… απούσα ταινία! Θα τολμούσα να προσθέσω ότι το «Spencer» μπορεί να ιδωθεί μονάχα ως ένα φιλμικό δοκίμιο / άσκηση επάνω στην αλόγιστη… σπατάλη χρημάτων μιας κινηματογραφικής παραγωγής που έχει στήσει τα σκηνικά της επάνω σε έναν βάλτο (ή κινούμενη άμμο, διαλέγεις αυτό που θα… «καταπιεί» την ταινία γρηγορότερα).

Η Κρίστεν Στιούαρτ, ενώ προσπαθεί να πλάσει μια προσωπικότητα για να δείξει ότι υποδύεται έναν κανονικό, αληθινό άνθρωπο, καταλήγει να δημιουργεί το πορτρέτο μιας διαταραγμένης ύπαρξης, που σίγουρα απέχει από τη διψασμένη για ζωή (και φυγή) Νταϊάνα (η εξωσυζυγική της δραστηριότητα μπορεί να πιστοποιήσει ένα τέτοιο σκεπτικό). Δεν είναι μία κακή ρμηνεία, όμως, πρόκειται περί σαφούς περίπτωσης miscast, καθώς δείχνει πάντοτε σαν ένα μικρό κοριτσάκι που (και οπτικά) περισσότερο ταιριάζει με τα (φιλμικά) ανήλικα τέκνα της Νταϊάνα. Επίσης, η (προφανώς σκηνοθετική καθοδήγηση) να μιλά σχεδόν ψιθυριστά, καταντά εκνευριστική, ειδικά όταν αισθάνεσαι ότι και άλλοι ηθοποιοί από το καστ την ακολουθούν.

Υπάρχει και μια αναφορά – «ταύτιση» της ηρωίδας με την Άννα Μπολέιν, την δεύτερη σύζυγο του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας, με την βασιλική της θητεία να διαρκεί μόλις τρία χρόνια, καθώς το γεγονός βύθισε τη χώρα σε μια ταραγμένη περίοδο. Ας το αφήσουμε έτσι καλύτερα κι ας μην επεκταθώ, διότι τέτοια καραγκιοζιλίκια «ευρημάτων» αφορούν μονάχα τα ρεντίκολα που υμνούν τέτοιες ταινίες σε φεστιβαλικές διοργανώσεις. Ας ολοκληρώσω με την επιπλέον πληροφορία ότι η Νταϊάνα στο φιλμ ομιλεί και με έναν φασιανό.