ΔΙΠΛΗ ΖΩΗ (2012)
(ZWEI LEBEN)
- ΕΙΔΟΣ: Πολιτικό Θρίλερ
- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Γκέοργκ Μάας
- ΚΑΣΤ: Γιουλιάνε Κέλερ, Λιβ Ούλμαν, Σβεν Νορντίν, Ράινερ Μποκ, Κεν Ντούκεν
- ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 97’
- ΔΙΑΝΟΜΗ: STRADA FILMS
Μετά την κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου, η κόρη μιας Νορβηγίδας κι ενός Ναζί Γερμανού στρατιώτη βλέπει την ειδυλλιακή ζωή της να διακόπτεται καθώς αρνείται να καταθέσει σε δίκη ενάντια στο νορβηγικό κράτος που διεξάγεται από άλλα «ορφανά τού πολέμου».
Η «Διπλή Ζωή» είναι ένα μοραλιστικό πολιτικό θρίλερ με επιρροές, τόσο από τα κατασκοπικά μυθιστορήματα του Τζον λε Καρέ όσο κι από τον Μπράιαν Ντε Πάλμα. Από τον δεύτερο δανείζεται την ατμόσφαιρα αμφισημίας, τις εναλλαγές ταυτοτήτων και τα ατέλειωτα flashback, κι από τα πρώτα τη συσσώρευση πληροφοριών, μέσα από το ξεκαθάρισμα των οποίων ξετυλίγεται το δράμα. Το πλαίσιο είναι ιστορικό και σχετίζεται με τον ψυχρό πόλεμο, την πτώση του τείχους τού Βερολίνου και τα ναζιστικά εγκλήματα. Η ηρωίδα της ταινίας ξεψαχνίζει το παρελθόν της, συνδέοντας το προσωπικό με το συλλογικό, κι ό,τι αφορά την ατομική δικαίωση δεν είναι παρά μια αφορμή για να φωτιστούν σκοτεινές όψεις της Ιστορίας και να εξεταστεί η αδυναμία των λαών να επουλώσουν τα τραύματά τους. Πρόσφατα είδαμε μια παρόμοια προσέγγιση του θέματος, στην καταπληκτική «Ida» του Πάβελ Παβλικόφσκι.
Στην πραγματικότητα, η ταινία του Γκέοργκ Μάας δε θέλει να είναι ούτε μια ακόμη τραγωδία για το Ολοκαύτωμα, ούτε ένα σχόλιο για την πολύπαθη ιστορία της διχασμένης Γερμανίας. Υιοθετώντας ένα αφηγηματικό στυλ που, επίτηδες θαρρείς, επιδιώκει να αποπροσανατολίσει το θεατή (οι μεταβάσεις από το παρελθόν στο παρόν, παρότι ομαλές, ενδέχεται να μπερδέψουν αρκετούς, στο δεύτερο μισό κυρίως όπου και πολλαπλασιάζονται), ο σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το ρεαλιστικό πλαίσιο του θέματος για να φτιάξει, ουσιαστικά, ένα ιδιότυπο κατασκοπικό θρίλερ εκδίκησης. Με τους αργούς του ρυθμούς, το μετρημένο σασπένς και τα μουντά του χρώματα, αυτό εδώ είναι ένα φιλμ μυσταγωγικό που κρατάει το ενδιαφέρον και δε γίνεται ποτέ μπροσούρα καταγγελίας. Χωρίς να σημαίνει αυτό ότι λείπουν οι μεταφορές και τα σύμβολα. Παράλληλα, η «Διπλή Ζωή» είναι και ένα οικογενειακό δράμα (άλλωστε η έννοια της οικογένειας παίζει μεγάλο ρόλο εδώ) που ευλογείται απ’ την παρουσία της μέγιστης Λιβ Ούλμαν (σε ρόλο γιαγιάς).
Τοποθετημένο στις αρχές τις δεκαετίας του ‘90, ένα χρόνο μετά την πτώση τού τείχους, το στόρι συγκεντρώνει ορφανά πολέμου που αναζητούν τις ρίζες και τα δίκια τους, δικηγόρους που θέλουν να μηνύσουν την κυβέρνηση της Νορβηγίας για καλά κρυμμένα σκάνδαλα (τα πάρε-δώσε Νορβηγίας και ναζιστικής Γερμανίας αποκαλύπτονται μέσα από ανθρώπινες σχέσεις και οικείες συναισθηματικές καταστάσεις) και τις αδιανόητες μέριμνες των Ναζί για την ενίσχυση της «Άριας Φυλής». Μέσα από αλλεπάλληλες ανατροπές, υποπλοκές και εναλλαγές τονικότητας, η «Διπλή Ζωή» περνάει «γενεές δεκατέσσερις» την πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία, χωρίς να το κάνει και τεράστιο θέμα, διατηρώντας το χαμηλό προφίλ μιας σκοτεινής περιπέτειας χαρακτήρων. Πρόκειται για έργο εγκεφαλικό, καλογραμμένο (βασίζεται στη νουβέλα της Χανελόρε Χίπε που αναφέρεται σε αληθινά περιστατικά) και συμπαγές, που μέσα στα 97 λεπτά της διάρκειάς του προλαβαίνει να πει πράγματα σημαντικά χωρίς να χάνει τον μπούσουλα, να παρεκκλίνει απ’ τις ανάγκες τού είδους ή να πλατειάζει στη ρητορική του. Σοβαρό, διανοουμενίστικο σινεμά για – ενημερωμένους – ενήλικες.