του Ηλία Φραγκούλη

Τέσσερα χρόνια μετά το «Μπλε Βελούδο» (1986), η καριέρα του Ντέιβιντ Λιντς απογειώνεται φεστιβαλικά με το Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, για τούτο το σουρεαλιστικό παραμύθι – road movie που ολοκληρώνει την πιο δημιουργική περίοδο της καριέρας του (προτού χάσει το μπούσουλα με κάθε έννοια σεναριακής δομής, δηλαδή…).

Όπως λέει και η Λούλα (Λόρα Ντερν) σε μια σκηνή της ταινίας, «αυτός ο κόσμος έχει ατίθαση καρδιά και αλλόκοτη όψη». Με αυτή την ατάκα σαν οδηγό, βαδίζει ο θεατής ανάμεσα σε γκροτέσκα πρόσωπα, δεύτερους ρόλους ή φευγαλέες φιγούρες, που πότε θέλουν το κακό του ζευγαριού και όλα μαζί συνωμοτούν εναντίον τους, πότε στέκουν σαν τουρίστες της ζωής που κανείς δεν κατάλαβε ότι έζησαν μαζί μας, ούτε καν οι ίδιοι (θαυμαστό παράδειγμα η σκηνή με τη Σέριλιν Φεν ως θύμα τροχαίου). Με βάση μια νουβέλα του Μπάρι Γκίφορντ, ο Λιντς ανακατεύει σα μάγος στο σενάριο μια εξωφρενική δοσολογία από exploitation νουαρικό, white trash μελόδραμα, κατάμαυρο χιούμορ, την pop κουλτούρα, αλλά και ψαγμένες αναφορές σινεφιλίας (όπως το α λα Μπράντο jacket από το «The Fugitive Kind» του 1959 ή το σκυλί με το ακρωτηριασμένο χέρι από το «Yojimbo» του Κουροσάουα), για να ολοκληρώσει με ένα φαντασιακό πέρασμα από το… «Μάγο του Οζ» (!).

Σα μια revisited ματιά στο περιθώριο του «Βελούδου», αυτή η «Καρδιά» αυτο-θαυμάζεται ιδανικά στο widescreen της μεγάλης οθόνης, γελάει με το slpatter ή το volume στις εντάσεις των ερμηνειών (με κερδισμένη την Νταϊάν Λαντ που έφτασε ως το Όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου ως υστερική μάνα υπερ-κιτσάτης σαπουνόπερας), κάνει το πιο εξωφρενικό zapping στην ηχητική μπάντα (όχι μόνο εξαιτίας τής από άλλο κόσμο πρόσμιξης jazz, metal και… Στράους, αλλά και στο mixage, με αποθέωση τις εμβόλιμες τσιρίδες στην Έλβις style απόδοση του «Love Me» από τον Κέιτζ) και σου ζητάει να συνεχίσεις να παλεύεις για τα όνειρά σου και να μην αποφεύγεις την αγάπη. Μερικές δεκαετίες αργότερα, εξακολουθούμε ν’ αγαπάμε την «Ατίθαση Καρδιά», τύχαμε δεν τύχαμε γονικής καθοδήγησης. Ίσως να φταίει κι εκείνο το σύμβολο της ατομικότητας ή τα πιστεύω της προσωπικής ελευθερίας, ρε γαμώτο!