της Αικατερίνης Βλαστού

Πέρα από περισσότερο ή λιγότερο σημαντική δημιουργός, η Ανιές Βαρντά υπήρξε μια αγαπημένη φιγούρα του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ήταν σαν μια καλή θεία, που πάντα είχε να πει μία ενδιαφέρουσα ιστορία με χιούμορ και κάποιο παράξενο, ασυνήθιστο χαρακτηριστικό. Το «Η Ανιές με τα Λόγια της Βαρντά» δεν είναι κάτι περισσότερο από μια πλήρης αφήγηση της δικής της, προσωπικής ιστορίας στη ζωή και στο σινεμά, δοσμένη με απολαυστικό τρόπο. Σε όλο της το έργο συμμετείχε ενεργά στο φιλμικό σύμπαν και όχι απλά πίσω από την κάμερα. Σε τούτη την ταινία δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι το τέλος βρίσκεται κοντά. Έτσι, συνοψίζει με τις αφηγήσεις της τη διαδρομή της. Πώς έφτιαξε τις ταινίες της. Τη σχέση της με τον σύντροφο της ζωής της, τον Ζακ Ντεμί. Τις επιτυχίες και τις αποτυχίες της.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Βαρντά γύρισε φιλμ με αυτοβιογραφικά στοιχεία. Στις περισσότερες από τις ταινίες του δεύτερου μισού της καριέρας της υπήρξε παρούσα και μπροστά από την κάμερα, με έναν τρόπο που την οδήγησε να μεταμορφωθεί σε μια φιγούρα εμβληματική για το σινεμά, ίσως περισσότερο γνωστή και από το ίδιο της το έργο. Εδώ, αν και πρόκειται για μια ολοφάνερα «τελευταία» ταινία καριέρας, δεν υπάρχει απολύτως τίποτα το θλιβερό. Καμία λύπη, στεναχώρια, κακομοιριά. Υπάρχει συναρπαστική αφήγηση, πνεύμα, χιούμορ, ενδιαφέρον.

Ως κινηματογραφίστρια, καλλιτέχνις και φωτογράφος η Βαρντά ξεχώριζε για τη ματιά που είχε στις λεπτομέρειες. Την παρατήρηση των ανθρώπων. Η παρατήρηση αυτή εδώ στρέφεται στον εαυτό της και στο έργο της. Μέσα από μια σειρά διαλέξεων και συζητήσεων με το κοινό μιλά μαζί τους για τις ταινίες της ως performer. Ακόμη και η σκηνική της παρουσία, με το χαρακτηριστικό δίχρωμο μαλλί της, φέρνει την εικόνα ενός «ρόλου».

Αν το «Η Ανιές με τα Λόγια της Βαρντά» δεν δίνει την εντύπωση ενός πειραματικού avant-garde φιλμ, όπως πολλά προηγούμενα δικά της, εκείνα που χαρακτήρισαν κυρίως το πρώτο μέρος της καριέρας της, δεν πειράζει. Σε μια απογραφή – αποτίμηση ενός έργου ζωής, τα πράγματα μπορεί να είναι πολύ πιο απλά, χωρίς το άγχος και την ανάγκη να προβληθεί το καλλιτεχνικό στυλ. Τον πρώτο λόγο έχουν η εικόνα και ο λόγος. Και σ’ αυτά τα στοιχεία, η ταινία είναι εξαιρετικά πλούσια. Με footage παλιότερων φιλμ, που μπορεί κανείς να ανακαλύψει ξανά ή για πρώτη φορά, και με τη συναρπαστική της αφήγηση, η Βαρντά συστήνεται στο κοινό για τελευταία φορά, με ειλικρίνεια και αμεσότητα. Η εικόνα που μένει περισσότερο απ’ όλες, είναι η συνεχής της επιστροφή στην παραλία, έναν τόπο χαλάρωσης, ηρεμίας και παντοτινής διάρκειας.