του Ηλία Φραγκούλη

Έχω βαρεθεί να το λέω τα τελευταία χρόνια. Ναι, οι άνθρωποι της Pixar το έκαναν ξανά! Δες τη βαθμολογία επάνω κι ύστερα τρέξε άφοβα προς την πλησιέστερη αίθουσα, για ακόμη ένα αριστουργηματικό φιλμ, που τούτη τη φορά απευθύνεται περισσότερο από ποτέ στο… ενήλικο κοινό, παίρνοντας μελαγχολικά ρίσκα στην αφήγηση, τα οποία σερβίρονται μέσω εναρκτήριας σεκάνς ανθολογίας που θα σου φέρουν δάκρυα στα μάτια πριν καν σκεφτείς τι παρακολουθείς!

Θα μπορούσα να γράψω για ένα σωρό χαριτωμενιές που κρύβει το «Ψηλά στον Ουρανό». Για την απίστευτη ομοιότητα του κυρίου Καρλ Φρέντρικσεν με τον… Ζάχο Χατζηφωτίου. Για τον τροφαντό και γκαφατζή πρόσκοπο σε αναζήτηση ενός father figure, που μονάχα το γέλιο καταφέρνει να προκαλέσει. Για τις καρδιές που κλέβει το σπάνιο κι εξωτικό πτηνό… Κέβιν (θα βγείτε από την αίθουσα και θα κρώζετε για ώρες!). Για την αγέλη των σκύλων του εξερευνητή, τα οποία μιλάνε σαν άνθρωποι χάρη στο υψηλών προδιαγραφών gadget – κολάρο τους. Για σκηνές δράσης που θα σε κάνουν να καρφώσεις τα δάχτυλα στο μπράτσο του καθίσματος απ’ το σασπένς. Για το σκηνοθετικό μεγαλείο των Πιτ Ντόκτερ και Μπομπ Πίτερσον, οι οποίοι εναλλάσσουν το γέλιο, τη συγκίνηση και την περιπέτεια με ένα σενάριο που στα χέρια άλλων θα ξεφούσκωνε πριν προλάβεις να δεις το ρολόι, απηυδισμένος. Γι’ αυτό το υπέροχο παραμύθι που μας αφηγούνται οι animated ταινίες, που ποτέ δεν θα σταματήσουμε ν’ αποζητάμε, όποια δεκαετία του βίου μας κι αν διανύουμε. Όλα αυτά είναι προβλέψιμα για το είδος, μας είναι ευχάριστα κι ευπρόσδεκτα, γιατί μας θυμίζουν πως ήταν η επίσκεψη στο σινεμά, συνοδεία γονέων (χωρίς να το μεταφράζουμε σε παλιμπαιδισμό, προς Θεού)…

Το αληθινό θέμα του «Ψηλά στον Ουρανό» δεν το έχετε δει σε κανένα trailer, ούτε και το περιμένετε από μια «απλοϊκή», παιδική ή (έστω) οικογενειακή ταινία. Το εξωτικό, πέρα από κάθε ρεαλιστική εξήγηση ταξίδι του κυρίου Φρέντρικσεν αποτελεί μία αλληγορία για την πορεία του κάθε ανθρώπου σε τούτη τη ζωή, με τόσα κότσια που σε κολλάει στον τοίχο μαζί με την αυτοκριτική, τις επιδιώξεις, τις φοβίες και τα όνειρά σου! Τόσο ώριμα, δε, που θα έκανε τον κάθε… Θόδωρο Αγγελόπουλο της υπαρξιακής δηθενιάς να πεθάνει από ντροπή.

Θέλω να είστε προετοιμασμένοι για το πρώτο δεκάλεπτο του φιλμ. Μας πάει πίσω στην παιδική ηλικία του Φρέντρικσεν, στη γνωριμία του με την Έλι, την αγαπημένη του μελλοντική σύζυγο κι αιώνια συντροφιά του (μιας και το σπίτι αποκτά την οντότητα της απούσας μορφής της, αφού εκείνη αφήσει την τελευταία της πνοή – αν όχι και μια «άγκυρα» ζωής, που ο ηλικιωμένος ήρωας σέρνει στο μεγαλύτερο μέρος του φιλμ). Σ’ αυτό το διάστημα, θα βιώσετε το πιο εκπληκτικό montage με θέμα τη ζωή ενός ζευγαριού, ίσως από καταβολής κινηματογράφου. Της ζωής που η καθημερινότητα καταπλακώνει με απρόσμενα εμπόδια, ταλαιπωρίες κάθε φύσης και μια μοίρα που δεν τους επιτρέπει να πραγματώσουν έναν «βίον ανθόσπαρτον». Τέσσερα λεπτά κρατάει αυτό το flashback, μονάχα. Χωρίς λόγια. Αλλά με ειλικρίνεια βασανιστική και λεπτομέρειες που ένα παιδί – θεατής δεν πρόκειται να κατανοήσει ποτέ. Γιατί το «Ψηλά στον Ουρανό», ουσιαστικά, μιλά για τη ζωή εκείνων που συνήθως κουβαλάνε τους «σπόρους» στα σινεμά. Γι’ αυτούς θα είναι μια γερή γροθιά η εμπειρία. Κι ύστερα, θα αφεθούν στο χρωματιστό, στο αλλόκοτο, στο ασφαλές «ψέμα». Αλλά η ταινία δεν θα αποπροσανατολίζεται ποτέ από τον αληθινό της σκοπό. Με την πρώτη ευκαιρία, θα σου θυμίζει την πικρία, τη νοσταλγία για τα χαμένα, το φόβο του μετά, το τέλος που μπορεί, όντως, να βρίσκεται κάπου εκεί, ψηλά στον ουρανό…