του Νίκου Παλάτου

Ένας διαχρονικός (και απραγματοποίητος…) καημός μου είναι να εμφανιστεί κάποια χρονιά στο καθιερωμένο πρωτοχρονιάτικο απολογιστικό του μήνυμα ο Πρωθυπουργός της (όποιας) χώρας και να δηλώσει πως η επόμενη χρονιά θα είναι πανεύκολη για όλους, οπότε… μάγκες, αράξτε. Για τον λόγο αυτό, το πρώτο λεπτό του «Κάθε Πέρυσι και Καλύτερα», όπου οι Γάλλοι Πρόεδροι, από τον Εμανουέλ Μακρόν μέχρι τον Βαλερί Ζισκάρ ντ’Εστέν, εμφανίζονται να επαναλαμβάνουν… στερεότυπα πως η περασμένη χρονιά ήταν δύσκολη και το ίδιο ακριβώς θα συμβεί και την επόμενη, επιβεβαίωσε το άτοπο του καημού μου, μιλώντας κατευθείαν στην καρδιά μου! Δυστυχώς, εδώ ακολούθησαν εκατόν δεκαεπτά λεπτά ακόμα που δεν μου είπαν απολύτως τίποτα.

Πατώντας στο μοτίβο της κοινωνικής κωμωδίας, που στην περίπτωση των «Άθικτων» (2011) τους χάρισε ένα τεράστιο εμπορικό σουξέ, το δίδυμο των Ολιβιέ Νακάς και Ερίκ Τολεντανό μαγειρεύει (ως έναν κάποιο βαθμό) την ίδια συνταγή. Εν προκειμένω, όμως, το πιάτο που σερβίρουν πολύ γρήγορα… «κόβει». Ο ευγενικός, feelgood πατερναλισμός τους όχι μόνο δε στέκει στο πλευρό των (εκ νέου) ανήμπορων ηρώων της ταινίας τους, αλλά περισσότερο μοιάζει να χλευάζει, τόσο αυτούς, όσο και τους υπόλοιπους (τους οικολόγους, δηλαδή) οι οποίοι αφελώς τους δέχονται με ανοιχτές αγκάλες στην οργάνωσή τους, εν ονόματι της καλοπροαίρετης βοήθειας προς το κοινωνικό σύνολο, αφού κι εκείνοι γνωρίζουν από πρώτο χέρι πως… «η επόμενη χρονιά θα είναι δύσκολη».

Το «Κάθε Πέρυσι και Καλύτερα» έχει στόχο να σατιρίσει τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και τον οικολογικό ακτιβισμό, θέτοντας στο επίκεντρο δύο απατεώνες της διπλανής πόρτας, οι οποίοι οργανώνουν αγώνα ενάντια στον καπιταλισμό, εν τούτοις, δρώντας υποκριτικά και προς ίδιον όφελος. Πωλήσεις αντικειμένων τα οποία είχαν δωριστεί εις το όνομα της φιλανθρωπίας, τσέπωμα χρημάτων από ανυποψίαστους οδηγούς που έχουν κολλήσει στους κλειστούς δρόμους εξαιτίας διαδήλωσης και άλλα τέτοια περιέχει το menu της ιδιοτελούς αρπαχτής τούτων των πονηρών φτωχοδιάβολων, δίνοντας (ενδεχομένως) μια καλή αφετηρία σάτιρας του κόσμου της «πολιτικής ορθότητας», φέρνοντας σε σύγκρουση την ελαφρότητα του ντουέτου με τη βαρύτητα του μαζικού ακτιβισμού.

Το πρόβλημα (εκτός του ότι δεν γελάς με την καμία!) είναι ότι τα ανωτέρω δε στέκουν παρά ως κάποια επιμέρους επεισόδια μιας (τελικά)… αισθηματικής κομεντί, αφού από πολύ νωρίς το στόρι περισσότερο περιστρέφεται γύρω από τα μπλεξίματα καρδιάς του Αλμπέρ με την εκ των αρχηγών της οικολογικής ομάδας δράσης και λιγότερο με τις λοβιτούρες που αυτός και ο φίλος του, Μπρουνό, σχεδιάζουν. Η καρικατουρίστικη σκιαγράφηση του συνόλου των ακτιβιστών, οι οποίοι μιλούν αποκλειστικά με… κηρύγματα και δόγματα υποδηλώνει μια σαφή κοροϊδευτική τάση εναντίον του συγκεκριμένου κόσμου, δείχνοντας πως το δίδυμο των Γάλλων auteur είτε δεν τους έχει καθόλου σε εκτίμηση, είτε δεν γνωρίζει από έξυπνο χιούμορ (ποντάρω στο δεύτερο).

Άπαξ, δε, στο παιχνίδι μπαίνει και ο έρωτας, τότε το καταστασιακό βουλιάζει σε ξεπερασμένα συναισθηματικά μοτίβα, επανασχεδιάζοντας την όλη φάση του ακτιβισμού υπό το πρίσμα ενός παιχνιδιού αποπλάνησης. Το αποτέλεσμα αρχίζει να φλερτάρει έντονα με το ασυνεπές, πριν καταλήξει στο παράλογο της πανδημικής κατακλείδας με το tango και τα χειροκροτήματα στους έρημους δρόμους του Παρισιού, αφήνοντας σχεδόν να εννοηθεί πως ο καταναλωτισμός (έστω κι έτσι) επιτέλους νικήθηκε! Κάπου μέσα σ’ όλα αυτά (τα οποία για κάποιο μυστηριώδη λόγο απλώνονται σε… περίπου δύο ώρες φιλμικής διάρκειας!) υπάρχει και ο ειδικός συμβουλάτορας επί θεμάτων τραπεζικών οφειλών του Ματιέ Αμαλρίκ, ο οποίος ευρισκόμενος σε φάση «δάσκαλε που δίδασκες» τραβάει πολύ μεγάλο ζόρι με τον τζόγο. Πρόκειται για την (με διαφορά) πιο ανερμάτιστη υποπλοκή που έχω δει στις σύγχρονες γαλλικές κομεντί οι οποίες διανέμονται στους κινηματογράφους μας. Και οι φίλοι του FREE CINEMA θα έχουν ίσως προσέξει πως… τις έχω δει σχεδόν όλες!