του Άγγελου Μαύρου

Απ’ τη μια το πάντα απλωμένο χέρι μιας ιστορικής τραγωδίας που έγινε πρώτο θέμα σε δύο αξιοσημείωτα 00’s ντοκιμαντέρ, τα «The Lost Boys of Sudan» και «God Grew Tired of Us». Απ’ την άλλη η διάθεση ελεημοσύνης των παραγωγών τού «Μια Σχέση Στοργής». Μεσολαβητής η πολιτογράφηση, στο σινεμά τής τηλεοπτικής σεναρίστα Μάργκαρετ Νέιγκλ και στο Χόλιγουντ ενός Καναδού ευαισθητούλη, ικανού να «ακούει» το με αξιοπρέπεια τράβηγμα «λουκιού» ενός ξένου σε ξένο τόπο (όπως απέδειξαν και το υποψήφιο για ξενόγλωσσο Όσκαρ «Ο Εξαιρετικός Κύριος Lazhar» και το άπαιχτο εδώ «Congorama» του 2006), αλλά και τη σκληρή περιπέτεια της πιο τρυφερής ηλικίας (στο «C’est pas Moi, Je Le Jure!» του 2008). Κάπως έτσι, παρά τα – με καλή προαίρεση, πάντα – πλαστογραφημένα χαρτιά της, δεν καταλήγει ιστορία για αγρίους αυτή η μετάπλαση κάποιων από τις real life εμπειρίες των χιλιάδων αιματηρά εκτοπισμένων μιας ακόμα πολύτιμης γαίας τής Μαύρης Ηπείρου σε αγαπησιάρικο ύμνο στο «όλοι μαζί μπορούμε».

Είναι αναντίρρητο ότι η Νέιγκλ πάει για το στάνταρ σαφάρι: ένα βιοδιαμορφωτικό χρονικό με exotica αφετηρία τη θυματική «η ισχύς εν τη ενώσει» απαντοχή εν μέσω μακροπρόθεσμα αντηχούντων συμφορών (ορφάνια, ξεσπίτωμα, άγρια θηρία, δίψα, επιδημίες) που ουδέποτε ένα παιδί θα ‘πρεπε να γνωρίσει, ενδιάμεσο σταθμό το σκωτσέζικο ντους τού «πώς τα φέρνει η ζωή» (το μαντρωμένο περίμενε της ελπίδας, το σωτήριο θαύμα της σπλαχνικής Εδέμ των ΗΠΑ, η γραφειοκρατική διασπορά της «οικογένειας» των 4, η νοοτροπίας κι επαγγελματική προσαρμογή με ζόρια στα American dream περιθώρια), τέρμα το happy end και λυδία λίθο το όχι απλώς κατανοητικό αλλά «care, don’t stare» ακούμπημα του Τρίτου απ’ τον Πρώτο Κόσμο.

Αλλά η πένα τού «Boardwalk Empire» δείχνει σχετικά κωλοπετσωμένη εκεί που π.χ. «Το Χέρι του Ενός Εκατομμυρίου» (προσφατότερα) αποδείχθηκε πυγμαίος. Μοιράζει στην black τρόικα διακριτά προφίλ (ένας επίδοξος doctor, ένας ευγενής γίγας με τη Βίβλο… Ευαγγέλιο, ένας χύμα μάστορας) και αντιστοίχως χουνέρια (η ευθύνη κι οι ενοχές, οι ηθικές αρχές, οι καταχρήσεις κι η αλλοτρίωση) με διαδοχικές, στρατηγικά επιλεγμένες ρίψεις πακέτων βοήθειας της σκιαγράφησής τους (σε σκετς ή λεπτομέρειες) την κλεμμένη παιδικότητα, τη σε βαθμό αφέλειας εξω-Δυτική ακεραιότητα, το νόστο και τη θεράπουσα ενότητα όλων τους. Χτυπάει το ταμ ταμ για τις θνητές παράπλευρες απώλειες της φιλανθρωπικής λοταρίας & του «αρμοδίως» του υπηρεσιακού ακτιβισμού και για τα handicap της διεθνούς εξωτερικής πολιτικής μετά το Ground Zero (που οδηγεί στο ερυθροσταυρίτικα diy αποκορύφωμα εξιλέωσης). Και προσφεύγει, δίκην Ύπατης Αρμοστείας και McGuffin, στην – με προείκασμα ένα χωρίο τού «Χάκλμπερι Φιν», απ’ όπου κι ο τίτλος – λύτρωση του ακούσιου «αρχηγού» τού εμιγκρέ σμαριού απ’ τις survivor τύψεις του (συνοδευόμενο, φυσικά, απ’ το «ησύχασμα» ενός εκάστου των ηρώων).

Στο transit, θα το έχεις σίγουρα ένα issue στα σκετς πολιτισμικών σοκ προσαρμογής, όχι τόσο εξαιτίας γραφικότητας όσο εξαιτίας αληθοφάνειας (είναι δυνατόν κάποιος «κάφρος» να συναρμολογεί prima vista, τσακ μπαμ βρύση σε εργοστάσιο και να μην έχει την περιέργεια να πιάσει στο χέρι του το ακουστικό τηλεφώνου που χτυπάει, αναρωτώμενος αν πρόκειται για… συναγερμό;). Επίσης, δεν ακούς ούτε ένα σαρδάμ στην αγγλική των Αφρικανών (που, εκνευριστικά απρόσεχτα ή επειδή ο μέσος Yankee θεατής βαριέται τους υπότιτλους, σε ακόμα μια αμερικανική ταινία συνιστά τη σχεδόν αποκλειστική γλώσσα συνδιάλεξης των προκομμένων αλλοδαπών μεταξύ τους στη νέα τους πατρίδα). Το studio, τέλος, βλέπει εδώ συντριπτικά Πρεσβευτές Καλής Θέλησης υπέρ των jungle people, προεξαρχούσης, φυσικά, της τσαούσας μέντορα και κουμανταδόρισσας που, επουλώνοντας κι αυτή ένα κρυμμένο τραύμα (ευτυχώς σχετικά διακριτικά), έρχεται όλο και κοντύτερα σ’ αυτούς going the extra mile.

Αλλά σ’ αυτή την togetherness άκαμπτου σθένους είναι παραταγμένη η αφηγηματική δύναμη FRONTEX της ταινίας. Στο πειστικό (καθότι έμφυτο) επαρχιακό τσαγανό τής uplifter Γουίδερσπουν επικεφαλής της πανούργας διανομής λευκών β΄ ρόλων, ενώ η φυλή τού πρωταγωνιστικού τρίο (2 αληθινά lost boys κι ο εγγονός ενός) σε ακουμπάει άκοπα με τη φυσικότητά της. Στο δέσιμο του, black power διακόσμου, διδύμου τής ουβερτούρας δοκιμασιών πιτσιρικαρίας και του επιλόγου αλτρουιστικής επανόρθωσης. Στο κονέ των «καθαρές φάτσες» κοντινών τής γήινης φωτογραφίας (η Τζόρτζια ντουμπλάρει το Μιζούρι κι η Νότια Αφρική το υποτροπικό habitat) με τις μπάρες εισόδου κι εξόδου του εύτακτου μοντάζ. Στη χαρμολύπη στην ανοιχτή καρδιά καταστάσεων αυτών των αλλόφυλων, αλλοεθνών διπλανών. Ναι, είναι «Ένα (Γενναίο, ωστόσο) Ψέμα», που συγχωρείται. Ζουλού, αγγιχτείτε…