του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Ηγέτης της εξωφρενικής, προσβλητικής, ακραίας και σχεδόν ανυπόφορα αστείας κωμωδίας, ο Σάσα Μπάρον Κοέν, αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο κωμικό ταλέντο των τελευταίων χρόνων, μετά από τον Ali G, τον Μπόρατ και τον Μπρούνο, υποδύεται για πρώτη φορά έναν πρωτότυπο χαρακτήρα που δεν υπήρχε στο τηλεοπτικό του show. Ο Συνταγματάρχης Αλαντίν, δικτάτορας της Γουαντίγια, την οποία «καταπιέζει με αγάπη», έχει προφανείς πηγές έμπνευσης. Ο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Μουαμάρ Καντάφι και όλοι οι άλλοι μεσανατολίτες αρχηγοί κρατών που καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο, έχουν δανείσει στοιχεία τους στον Αλαντίν. Το γάντζωμα από την καρέκλα της εξουσίας, τον πλουτισμό, τις αδιανόητες σπατάλες, την «εξαφάνιση» αντιρρησιών, είναι χαρακτηριστικά που υπάρχουν στον Αλαντίν, φυσικά στην κωμική τους εκδοχή.

Αρκεί η παραμικρή αντίρρηση στις συνήθως παράλογες απόψεις του Αλαντίν για να διαταχθεί με μια κίνηση η εκτέλεση. Ενώ ο τοίχος της κρεβατοκάμαράς του είναι γεμάτος με τις φωτογραφίες των πληρωμένων «ραντεβού» του με τη Μέγκαν Φοξ (που εμφανίζεται), την Όπρα και τον Άρνολντ Σουορτσενέγκερ! Όπως σε κάθε «δημοκρατική» δικτατορία, το ζήτημα της διαδοχής έχει μεγάλη ίντριγκα. Και σ’ αυτήν, την πρωτοκαθεδρία έχει το δεξί χέρι του Αλαντίν, που μετά από μια αποτυχημένη δολοφονική απόπειρα, τον πείθει να πάει στη Νέα Υόρκη και να μιλήσει στον ΟΗΕ. Ξυρισμένος από έναν πράκτορα και αγνώριστος πλέον, ο Αλαντίν θα προσπαθήσει να ξανακερδίσει τη θέση του, ενώ ένας κρετίνος σωσίας γίνεται πιόνι του πρώην έμπιστού του.

Όσο άκυρος κι αν είναι ο χαρακτηρισμός για ταινία του Κόεν, ο «Δικτάτορας» αγγίζει το mainstream περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δουλειά του. Εξέλιξη του «Borat» και του «Bruno», εντάσσει τα κωμικά επεισόδια σε μια πλοκή με πιο συμβατική αφήγηση, ενώ οι τόνοι είναι κάπως πεσμένοι σε ό,τι αφορά τον δείκτη προσβολής του κοινού. Άλλωστε, όπως και να το κάνεις, διαφορετική επίδραση έχει να δέχονται τα συχνά βάναυσα αστεία του ανυποψίαστοι περαστικοί ή η αδαής Πάμελα Αντερσον, παρά ηθοποιοί που ερμηνεύουν το ρόλο τους.

Όπως και να έχουν τα πράγματα, ο «Δικτάτορας» είναι μια αστεία ταινία. Γελάς. Και σε μερικές σκηνές γελάς ασυγκράτητα, μέχρι δακρύων. Η σκηνή που έχει κυκλοφορήσει αυτούσια και στο youtube, με τον Αλαντίν να πετάει με ελικόπτερο πάνω από τη Νέα Υόρκη τρομοκρατώντας αφράτους Αμερικανούς τουρίστες, είναι για ανθολογία. Τι άλλο θα δεις; Ένα τρυφερό σφίξιμο χεριών μέσα σε μια μήτρα, ένα ιπτάμενο πέος, ένα κεφάλι να χρησιμοποιείται για αστειάκια στο ντους, τον Έντουαρντ Νόρτον να «το δίνει» σε Κινέζο για τα φράγκα. Υπάρχουν και πολλά άσφαιρα γκαγκ, όμως, η αλήθεια είναι ότι ξεχνιούνται στη συνολική εντύπωση.

Ο Σάσα Μπάρον Κοέν είναι ίσως ο μοναδικός κωμικός που κάνει πολύ αστεία κωμωδία και, ταυτόχρονα, πολύ σκληρή σάτιρα. Και για ακόμη μια φορά δε χαρίζεται σε κανέναν. Εκτός από τον προφανή του στόχο που είναι τα (γκούχου γκούχου) «δημοκρατικά» καθεστώτα της Μέσης Ανατολής, σατιρίζονται ανελέητα οι μυγιάγγιχτοι οικολόγοι – φυτοφάγοι κλπ κλπ, αλλά για ακόμη μια φορά, και η ίδια η Αμερική με την περήφανη ταυτότητα της απόλυτης δημοκρατίας.

Στην ομιλία του ως Αλαντίν λέει: «Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν η Αμερική ήταν δικτατορία. Θα αφήνατε το 1% του πληθυσμού να έχει όλο τον πλούτο του Έθνους. Θα μπορούσατε να βοηθήσετε τους πλούσιους φίλους σας να γίνουν πλουσιότεροι, κόβοντας τους φόρους τους και γλιτώνοντάς τους όταν τζογάρουν και χάνουν. Θα αγνοούσατε τις ανάγκες των φτωχών για υγεία και εκπαίδευση. Τα ΜΜΕ σας θα εμφανίζονταν ως ελεύθερα. Αλλά στην πραγματικότητα θα ελέγχονταν από ένα άτομο και την οικογένειά του. Θα μπορούσατε να κάνετε υποκλοπές. Θα μπορούσατε να βασανίζετε ξένους κρατουμένους. Θα είχατε νοθευμένες εκλογές. Θα μπορούσατε να πείτε ψέματα για τους λόγους που κάνετε πόλεμο. Θα γεμίζατε τις φυλακές σας με μια συγκεκριμένη φυλή και κανείς δεν θα διαμαρτυρόταν. Θα χρησιμοποιούσατε τα media για να τρομοκρατήσετε τον κόσμο και να τον οδηγήσετε να υποστηρίξει πολιτικές ενάντια στα συμφέροντά του. Το ξέρω ότι είναι δύσκολο για σας, Αμερικανοί, να το φανταστείτε, αλλά τουλάχιστον προσπαθήστε». Δαγκώθηκε κανείς;