SUZUME (2022)
(SUZUME NO TOJIMARI)
- ΕΙΔΟΣ: Animation
- ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μακότο Σινκάι
- ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 122'
- ΔΙΑΝΟΜΗ: FEELGOOD
Καθώς η Ιαπωνία βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής, η έφηβη Σουζουμέ αποφασίζει να σηκώσει στους ώμους της τη σωτηρία της χώρα της. Έχοντας αποκτήσει την ικανότητα να βλέπει τους υπαίτιους της επικείμενης συμφοράς, οι οποίοι παραμένουν αόρατοι στα μάτια των άλλων ανθρώπων, και με τη συνδρομή του Σότο, ενός μυστηριώδους «κλειδοκράτορα» που έχει ως αποστολή να διατηρεί κλειστές της πύλες του ολέθρου, ξεκινά ένα επικίνδυνο οδοιπορικό στο εσωτερικό της χώρας.
Μία ερειπωμένη περιοχή, δίπλα σε μία κατοικημένη πόλη. Μία μικρή λίμνη στο εσωτερικό της. Μία παλιά πόρτα ορθώνεται αλώβητη στο μέσο της. Μοιάζει με πύλη, αλλά δεν οδηγεί στο εσωτερικό ενός ναού, ούτε στο άδυτο ενός ιερού. Η ηρεμία και η γαλήνη διαχέονται και πληρούν τον χώρο, το άνοιγμα της πόρτας δεν διασαλεύει την τάξη του σύμπαντος, παρότι οι δύο πλευρές που ενώνει μοιάζουν τελείως διαφορετικές. Κι όμως, υπερφυσικές δυνάμεις έχουν ενεργοποιηθεί και η καταστροφή του κόσμου έχει ξεκινήσει!
Από τα πρώτα κιόλας λεπτά, ο Μακότο Σινκάι μας έχει καταπλήξει με πανέμορφες, μαγευτικές εικόνες, που μας αποκαλύπτουν έναν σχεδόν ονειρικό κόσμο, εντός του οποίου, όμως, κρύβονται απίστευτες, υπερκόσμιες δυνάμεις, ικανές να τον καταστρέψουν. Και οι δύο νεαροί πρωταγωνιστές του πρέπει αφενός μεν ν’ αναχαιτίσουν το απελευθερωμένο κακό, αφετέρου δε να εμποδίσουν την επερχόμενη καταστροφή. Ο ένας είναι ο Σότο, ένας αινιγματικός νέος, ο οποίος γνωρίζει αυτό που πρόκειται να συμβεί και έχει ως αποστολή ν’ αποτρέψει την πραγμάτωσή του. Η άλλη είναι η Σουζουμέ, μία 17χρονη πανέξυπνη κοπέλα, που σε μικρή ηλικία έχασε ξαφνικά τη μητέρα της και μεγάλωσε χάρη στη φροντίδα της θείας της. Άτομα σαφώς διαφορετικής προέλευσης, ανόμοια μεταξύ τους, οι δυο τους θα σχηματίσουν ένα ετερόκλητο ζευγάρι που θα γίνει ακόμη πιο παράταιρο όταν το παλικάρι θα μετατραπεί σε… σπασμένο καρεκλάκι με τρία μόνο πόδια! Υπάρχει, ωστόσο, μία ακόμη μεταμόρφωση στην ταινία: ένα πέτρινο κλειδί αποκτά ζωή και μετατρέπεται σε μία χαριτωμένη γατούλα, ένα αξιολάτρευτο τετράποδο πλάσμα το οποίο υποκινεί την καταστροφή, ενεργοποιώντας τεράστια «σκουλήκια» που περνούν μέσα από κρυφές πύλες και ταρακουνούν το έδαφος, προκαλώντας δυνατούς σεισμούς.
Ο 50χρονος Ιάπωνας σκηνοθέτης, με την τρίτη του αυτή μεγάλου μήκους ταινία, επιβεβαιώνει ότι είναι κι ένας αγνός σιντοϊστής: όλα τα πράγματα έχουν «ψυχή», «πνεύματα» κατοικούν μέσα τους κι απελευθερώνονται με την πρώτη ευκαιρία ως υπερφυσικές οντότητες, για να πράξουν το καλό ή το κακό.
Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ιαπωνία είναι μία σεισμογενής περιοχή, που είχε πληγεί από έναν καταστροφικό εγκέλαδο (και το συνακόλουθο tsunami) πριν από δώδεκα χρόνια – τόσα όσα είναι και τα χρόνια που η Σουζουμέ έχασε τη μητέρα της. Συνεπώς, το φιλμ, που φέρει ως τίτλο το όνομα της νεαρής ηρωίδας της, έχει στον πυρήνα του το κυρίαρχο θρησκευτικό δόγμα της Ιαπωνίας, λειτουργεί ως αλληγορία σε σχέση μ’ έναν καταστροφικό κίνδυνο που κρέμεται σαν διαρκής απειλή πάνω από τη χώρα αυτή και μεταχειρίζεται επιδέξια τα θεματικά (και θεαματικά) μοτίβα των ταινιών καταστροφής, αφηγούμενη μία ιστορία που θυμίζει εκείνη της «Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων» και, ταυτόχρονα, λειτουργεί και ως μία ιστορία ενηλικίωσης.
Τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι η ιστορία που παρακολουθούμε δεν έχει αδύναμα σημεία ή χάσματα αφήγησης. Ούτε ότι δεν δημιουργεί κάποια αναπάντητα ερωτήματα. Όπως συμβαίνει συχνά με τις περιπέτειες φαντασίας (με ηθοποιούς, ως επί το πλείστον), όμως, πρόκειται για μία αδυναμία την οποία συνηθίζουμε να προσπερνάμε, γιατί μας γοητεύουν οι δοκιμασίες των χαρακτήρων και οι χάρες της δράσης. Όπως ακριβώς συμβαίνει κι εδώ. Μόνο που στην προκειμένη όλα είναι ζωγραφισμένα. Το «Suzume» αποτελεί έναν καμβά πλούσιο σε εικόνες και χρώματα, ρευστά σε αποχρώσεις, όπου τα πάντα είναι σχεδιασμένα με σχολαστική λεπτομέρεια. Ένα φιλμ χάρμα οφθαλμών.