FreeCinema

Follow us

ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΓΙΑ ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ (2015)

(SUNSET SONG)

  • ΕΙΔΟΣ: Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τέρενς Ντέιβις
  • ΚΑΣΤ: Άγκνες Ντέιν, Κέβιν Γκάθρι, Πίτερ Μάλαν
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 135'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ONE FROM THE HEART

Έναν και κάτι αιώνα πριν, κόρη αυταρχικού Σκωτσέζου γεωργού μεγαλώνει παίρνοντας τα ηνία της οικογένειας που αφήνει πίσω, βρίσκει την ευτυχία σ’ έναν έρωτα πεσόντα, ατενίζει τον ορίζοντα στο δείλι γιατί «Αύριο είναι μια άλλη μέρα». Ζούσε τη ζωή της. Πώς την έκανε δική της;

Ο Τέρενς Ντέιβις για καιρό, έως το «The Neon Bible» του 1995, έκανε ταινίες την προσωπική του επικράτεια, τη ζωή του, και, μ’ εκείνη την επίσης αγροτική εξαίρεση (και πρώτη δοκιμή του σε υλικό άλλου, ξανά σ’ ένα μυθιστόρημα, και σε μακρινά εδάφη, τη Γεωργία των ΗΠΑ), μια ζωή φιλμ για την Αγγλία, τη δική του «γη». Επιτέλους, ξανά, κάνει μια ταινία, ακόμα περισσότερο απ’ ό,τι σ’ εκείνη τη μισομαραμένη απόπειρά του στα ξένα, και πάνω (με κάθε έννοια) στη γη την ίδια. Και δεν είναι καθόλου περίεργο που το late blooming του εκτός του φιλμογραφικά πανταχού παρόντος γενέθλιού του Λίβερπουλ ή του Λονδίνου, που τον δέχτηκε στην αγκαλιά του για το ανέβασμα στα 35mm τού θεατρικού «Το Βαθύ Μπλε του Έρωτα» του Ράτιγκαν, τον βρίσκει ξανά στη Σκωτία, που φιλοξένησε (ντουμπλάροντας τη Νέα Υόρκη) το ταξίδι του σε ένα άλλο αθάνατο βιβλίο, το «The House of Mirth» της Ίντιθ Γουόρτον. Αλλά όχι πλέον στη Γλασκώβη – αντίθετα, βαθιά στην ύπαιθρο, για ένα απ’ τα εμβληματικότερα scotch αναγνώσματα, και μαζί βαθιά στην επίπονη κατάκτηση της αυτενέργειας και της συνειδητοποίησης, την από κάθε άποψη ενηλικίωση ενός θηλυκού – γεννήματος θρέμματος των χωμάτων του Βορρά του Ηνωμένου Βασιλείου 100+ χρόνια πριν.

Δεν είναι δύσκολο να ξεθάψει κανείς τις ρίζες που βρήκε αυτός ο αεί αισθητής και μετα-ποιητής των εμπειριών του στο αγκωνάρι του Λούις Γκράσικ Γκίμπον. Η πατριαρχία ως δοκιμασία. Κάποιες από τις 10 Εντολές, η τιμωρία, η θυσία, η Ανάσταση – οι διδαχές τού καθολικισμού σε ανεξίτηλα στη μνήμη βιώματα. Η απαντοχή στην απώλεια χαλύβδωση του εαυτού. Το φως μιας περιόδου που δύει κι εκείνο μιας άλλης που ανατέλλει – και πάντα ένα τραγούδι να ακούγεται αλησμόνητα από πάνω. Το πρώτο classic που επενδύει με νότες αυτή τη φορά τις για χάζι ζωγραφιές με χρωστήρα το φως τ’ ουρανού και τα σπαρτά τού ντόπιου dp Μάικλ ΜακΝτόνοου (το «It’s like a picture book» που ακούγεται σε μια σκηνή είναι σαν να αναφέρεται στο διαυγές κάλλος των συνθέσεων των κάδρων, που συν τοις άλλοις παντρεύουν αξεχώριστα ψηφιακές ARRI Alexa και φιλμ 65mm) είναι το παραδοσιακό… αμερικανικό «Wayfaring Stranger» σε μια καθηλωτική απόδοση απ’ την Τζένιφερ Τζον.

Θα μπορούσε να μιλάει για το εδώ alter ego τού Ντέιβις, την Κρις, διαβαστερή και σαν τα κρύα τα νερά έφηβη πρωτότοκη, προκομμένη χείρα βοηθείας ενός πατέρα αφέντη τον οποίο βλέπει προϊόντος του χρόνου να θερίζει τη θαλπωρή του σπιτικού τους, να οδηγεί στην έξοδο τη μάνα και τους αδελφούς της, να παραγκωνίζει το όνειρό της για μια άλλου είδους καλλιέργεια, να την αφήνει παρά την επιθυμία του και χτυπημένος απ’ την ύβρι κολώνα του σπιτιού και νέμεσή του, επιτέλους μια ελεύθερη αλλά στο ψάξιμο ψυχή. Κι ενώ οι επί μακρόν σταθερές λήψεις και τα αργά παναρίσματα με άροτρο στ’ αυλάκι συχνά τα αργά αμοιβαία σβησίματα των πλάνων διαστέλλουν (ευεργετικά για το πέρασμα του θεατή από το κατώφλι) τον χρόνο της ιστόρησης που γυρίζει τις σελίδες αυτού του μουσκεμένου από τα δάκρυα της χαράς και της τραγωδίας οικογενειακού λευκώματος, χαρίζοντας δωρικά λυρισμό στον συναισθηματικό αντίκτυπο της αφήγησης, αισθάνεσαι τι έχει πάρει κατά πρώτον το δρεπάνι της κινηματογραφικής μεταφοράς.

Είσαι γνώστης του βιβλίου; Θα νιώσεις απόν το εδώ ξεχασμένο στα πρώιμα μικράτα τής ηρωίδας εσωφάγωμα του γιατί δεν έγινε δασκάλα – και, εν πολλοίς εξ αυτού, περισσότερο άθυρμα των καθεκάστων τής βιοτής της απ’ ό,τι επιτρέπει η εποχή, η γεωγραφία (οι πολύτιμα πλαισιωτικές αγκυλώσεις περιγύρου της λογοτεχνικής πηγής επίσης θυσιάζονται διακριτά), το φύλο, η τάξη της. Δεν είσαι γνώστης του αλλά ξέρεις τον Μάλαν απέξω κι ανακατωτά στη διαδρομή του στη μεγάλη οθόνη; Θα νιώσεις την αρχετυπολογία που εγκλωβίζει αφενός τη διανομή αφετέρου το ημιεξωτερικό παίξιμό του και εδώ όπως και αλλού.

Εκτός απ’ το αέρινο πινέλο στην ακουαρέλα (ο αείμνηστος Θόδωρος Αγγελόπουλος θα αγαλλίαζε στις – trademark και του συναδέλφου του – αλλαγές χωροχρόνου στο ίδιο πλάνο), στη μάλλον αυτοστιγμεί (με μόλις έναν ακόμα σημαντικό ρόλο) εντυπωσιακότερη μετάβαση μοντέλου στο écran ever, το πάνω χέρι παίρνει ευτυχώς με κάτι από Ολίβια Γουίλιαμς και Μαριάν Φέιθφουλ ως κοριτσόπουλα η Άγκνες Ντέιν. Πάνω στο πορτρέτο της ως άβγαλτης αλλά γενναίας lass που θ’ ανοιχτεί με θρασεία απλότητα στο πεπρωμένο της και θα μάθει the hard way, πάνω στα στοιχεία της φύσης, πάνω στα ζώα της, πάνω στη σοδειά της, ακόμη και πάνω στο δομικά ξεστρατίζον αλλά ξελογιαστικό σποραδικό τριτοπρόσωπο voice-over σημαινομένων παραθεμάτων («Όταν λατρεύεις ένα κείμενο, θες και να το ακούσεις στην μπάντα ήχου», θα μπορούσε να είναι η δικαιολογία τού Ντέιβις): γιατί «Οnly the land endured. And she felt she was the land…». Το παίρνει, όμως, και πάνω στον καλό της;

Ο μειλίχιος και εύχαρις συγχωριανός που θα κερδίσει την καρδιά της, θα την κάνει γυναίκα και γυναίκα του τη νύχτα που θα γίνει κι αυτός άνδρας, θα ενώσει το βιός του με το δικό της, θα της χαρίσει την ευτυχία, θα γίνει άθελά του υπαίτιος και του δεύτερου cardinal sin (που λέει ο λόγος) τής – αυτή τη φορά μη – σεναριακής διασκευής, καθώς οι σάλπιγγες του «Αέρα!» που θα τον οδηγήσουν καθυστερημένα και με δισταγμούς στο μέτωπο του Grande Guerre θα τον επιστρέψουν ένα κομμάτι κρέας στη σύντροφό του, που θα δει τη family ιστορία της να επαναλαμβάνεται, εφιαλτικά ένα βράδυ στην παστάδα, δυσοίωνα. Είτε είναι ο αθώος 19ος αιώνας του Νησιού, είτε ο αγνός δουλευτής των plains, είτε το εν υπνώσει γονίδιο του χειριστικού αρσενικού, που εκτοπισμένος εκδηλώνεται βίαια προτού πει το οριστικό αντίο του, σ’ αυτό το γύρισμα της τύχης τσινάει και στο κλίμα της ιχνογραφίας και στη… σκίαση του love s(t)orry τ’ οποίο έχει ως συνέπεια, μισοκλωτσώντας δειλά όπως τα φευγάτα φοβισμένα από κεραυνό άλογα της κοκόνας μας το βράδυ που παλιά την είχε φέρει ακόμη πιο κοντά στο παλικάρι.

Και εδώ προσφέρει – πολεμικές, πια – αποζημιώσεις ο Ντέιβις. Σε μια αδελφή στα χαρακώματα με ένα από τα pièces de résistance τού «Εξιλέωση» σκηνή με γερανό επάνω από το έρημο πεδίο της μάχης μες στη λάσπη σε έξοχη αντίστιξη με το δημώδες άσμα «The Flowers of the Forest» στην ηχομπάντα. Και στην επιστολικής εκπυρσοκρότησης αναδρομή που εξηγεί ψυχολογικά το εθελούσιο στήσιμο στον τοίχο τού λεβέντη, που ένιωσε μόνος και είπε «αντίο» στερημένος του «αντίο» της δούλας και κυράς του. Κι αυτή ήταν μόνη τώρα. Αλλά θα έβρισκε την άκρη. «And she would be content…». Κι εμείς, εννοείται, sister…

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Οι arthouse-άδες, οι φεμινίστριες και οι θιασώτες του melo εποχής σμίγουν αγαστά: φανταστείτε το «Brooklyn» μόνο στη δώθε όχθη του Ατλαντικού, πιο μινιμαλιστικό, πιο Μπροντέ, πιο ρουστίκ, πιο kilt, πιο… πίνακα. Οι ακόλουθοι του oeuvre τού Ντέιβις υπνωτίζονται, απλώς πρόκειται για το τηρουμένων των αναλογιών «Όσα Παίρνει ο Άνεμός» του. Οι φωτογραφιτζήδες τρέχουν για το φετινό εξ Ηνωμένου Βασιλείου masterclass του κλάδου στο πανί (πέρσι ήταν «Ο Κος Τέρνερ»). Αν δεν μπορείς τα περιόδου, το λάου-λάου girl power, το στωικό άγγιγμα σε περσόνες και τόνους, κλείσου σε άλλο μαντρί.


MORE REVIEWS

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.

ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΞΑ

Η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία Lancia θέλει να κερδίσει πάση θυσία το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι του 1983, όμως, το μοντέλο της 037 υστερεί σημαντικά έναντι της τετρακίνητης γερμανικής τεχνολογίας του Audi Quattro. Ο εκτελεστικός της Διευθυντής, Τσέζαρε Φιόρι, έχει μερικές πονηρές ιδέες οι οποίες ενδεχομένως μπορούν ν’ αλλάξουν τη διαφαινόμενη πορεία των πραγμάτων. Εμπνευσμένο από αληθινά γεγονότα.