του Παναγιώτη Παναγόπουλου

Ένα αεροπλάνο που χάνει και τους δύο κινητήρες του πριν καλά-καλά ολοκληρώσει την απογείωσή του είναι μια προοπτική ικανή να πανικοβάλει ακόμη και τον πιο ικανό και έμπειρο πιλότο. Στις 15 Ιανουαρίου του 2009, όταν ο Σάλι Σάλενμπεργκερ κατάφερε να προσυδατώσει το αεροπλάνο του, που είχε μείνει από ισχύ όταν ένα σμήνος πουλιών έπεσε πάνω του και κατέστρεψε και τους δύο κινητήρες, το συμβάν αντιμετωπίστηκε ως μια εκπληκτική πράξη ηρωισμού και ένα πρωτοφανές κατόρθωμα. Δεν είχε επαναληφθεί ποτέ πριν στην ιστορία, ένα αεροπλάνο να πέσει στο νερό άθικτο και να επιζήσουν όλοι του οι επιβάτες. Ο Σάλι θεωρήθηκε κλασικό παράδειγμα του all-American hero, δικαίως. Ποιος δε θα ήθελε να τον έχει πιλότο του αεροπλάνου του, ειδικά στη Νέα Υόρκη που οι μνήμες της είναι τόσο επώδυνες από αεροσκάφη σε… χαμηλές πτήσεις πάνω από την πόλη; Η πρώτη σκηνή της ταινίας, όπου ο Σάλι ξυπνά από εφιάλτη όταν ονειρεύεται μια διαφορετική, με όχι και τόσο ευτυχή κατάληξη, εναλλακτική τύχη της πτήσης του, είναι τόσο ισχυρή ώστε να σε κάνει να σφιχτείς λίγο στο κάθισμά σου. Ακόμη κι αν ξέρεις ότι δεν έγιναν έτσι τα πράγματα, τελικά.

Η μοναδικότητα του γεγονότος έκανε απολύτως βέβαιη τη μεταφορά της ιστορίας είτε σε mini σειρά, είτε σε κάποια τηλεταινία. Ο Κλιντ Ίστγουντ αποφάσισε ότι ήταν τόσο ξεχωριστό και τόσο ταιριαστό με την αγαπημένη του θεματολογία περί αμερικανικού ηρωισμού, ώστε της έδωσε με την υπογραφή του μια επιπλέον ώθηση. Πώς, όμως, να κάνεις ταινία μεγάλου μήκους μια πτήση που διήρκεσε μόλις 208 δευτερόλεπτα, όσο μοναδική κι αν ήταν; Ο Ίστγουντ βρίσκει λύσεις, αλλά και πάλι εκεί βρίσκεται το σημαντικότερο μειονέκτημα της ταινίας. Η πτήση 1549 ήταν συγκλονιστική και ο Σάλι ένας ανεπανάληπτος πιλότος, αλλά από εκεί και πέρα, τι; Ο ίδιος, με τα άσπρα του μαλλιά, τη στητή κορμοστασιά και το παχύ μουστάκι του, είναι μια φιγούρα στιβαρή που αποπνέει σοβαρότητα, επαγγελματισμό και σιγουριά. Ποια είναι, όμως, τα στοιχεία του δράματος γύρω του που να μπορούν να στηρίξουν μια κινηματογραφική ιστορία μεγάλου μήκους, ακόμη κι αν δεν ξεπερνά τα 100 λεπτά;

Η ιστορία γύρω από τον Σάλι δεν έχει πολύ δραματικό ψωμί κι αυτό φαίνεται κυρίως στις σκηνές που επικοινωνεί με τη γυναίκα του στο σπίτι, με τη Λόρα Λίνεϊ να μην έχει να κάνει κάτι περισσότερο στον ρόλο από το να φαίνεται ανήσυχη κρατώντας ένα ακουστικό στο αυτί. Μέχρι και ξενοίκιαστα οικογενειακά ακίνητα χρησιμοποιεί το σενάριο, προσπαθώντας να στήσει χαρακτήρες. Ο Ίστγουντ πριν ακόμη φτάσει στην πτήση, που έρχεται λίγο προτού συμπληρωθεί μια ώρα ταινίας, ερεθίζει το κοινό με τον εφιάλτη του Σάλι και αλλάζει κατεύθυνση, παρακολουθώντας την ανάκριση της ειδικής επιτροπής εμπειρογνώμων. Έκανε ο Σάλι ό,τι έπρεπε; Είχε χρόνο να προσγειώσει το αεροπλάνο σε ένα από τα αεροδρόμια της Νέας Υόρκης; Δεν υπάρχουν και λίγα, και όλα βρίσκονταν σε απόλυτη ετοιμότητα να υποδεχτούν την πτήση. Είχε, όμως, αρκετό χρόνο για να κάνει κάτι τέτοιο ή η προσυδάτωση ήταν η μοναδική ελπίδα των 155 επιβατών, ακόμη και με τις ακραία λίγες πιθανότητες επιτυχίας που είχε;

Η εξέλιξη της ιστορίας σε πηγαίνει από τον θαυμασμό για τον πιλότο, στον εκνευρισμό για τη μίζερη αντιμετώπισή του από τη γραφειοκρατική επιτροπή. Όπου δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τελικά θα δικαιωθεί. Για τον Σάλι η σιγουριά του ότι ακολούθησε την καλύτερη δυνατή λύση δεν είναι αρκετή να τον καθησυχάσει. Βασανίζεται από αμφιβολίες, παρά το γεγονός ότι έβγαλε και τους 155 επιβάτες ζωντανούς από το αεροπλάνο και ήταν ο τελευταίος που εξήλθε πριν αυτό γεμίσει παγωμένο νερό.

Ο Ίστγουντ στην ιστορία τού Σάλι βρίσκει ένα ακόμη πρόσωπο απολύτως ταιριαστό με την ηρωική θεματολογία του, εκείνη που δεν έχει απαραίτητα να κάνει με πολεμικά κατορθώματα ή κάτι άλλο βαρύγδουπο, αλλά με έναν άνθρωπο που είναι σοβαρός επαγγελματίας, με σκοπό να κάνει τη δουλειά που έχει αναλάβει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, κρατώντας ασφαλείς τους ανθρώπους που του έχουν εμπιστευτεί όχι μόνο τη μεταφορά τους, αλλά και τη ζωή τους. Ως σκηνοθέτης, έχει την ίδια φιλοσοφία. Χειρίζεται, λοιπόν, την ιστορία και το μοντάζ με τέτοιον τρόπο ώστε να κρατά το ενδιαφέρον του θεατή ακόμη κι όταν δεν υπάρχουν νέα γεγονότα ή η εξέλιξη δεν είναι τόσο εντυπωσιακή. Επιπλέον, ακόμη και στο τεχνικό μέρος δείχνει την ίδια ακεραιότητα, στήνοντας με εξαιρετική αποτελεσματικότητα τις σκηνές της πτήσης και των προσομοιώσεων που θα ακολουθήσουν, χωρίς να καταφεύγει στη φτηνή αποτύπωση πανικού. Οι συγχρονισμένες φωνές των αεροσυνοδών («Brace. Brace. Brace. Head down. Stay down.») αρκούν για να μεταφέρουν την ένταση της στιγμής.

Σε ό,τι αφορά τους ρόλους, πέρα από τον ίδιο τον Σάλι υπάρχουν μόνο δύο υποστηρικτικοί χαρακτήρες. Η γυναίκα του (τα είπαμε) και ο συγκυβερνήτης, με τον Άαρον Έκχαρτ αντίστοιχα αξιόπιστο. Οι επιβάτες παραμένουν αδρά σκίτσα και από μια πλευρά ευτυχώς, γιατί εύκολα ο «Sully» θα μπορούσε να γίνει σαν τις ταινίες καταστροφής του ’70, με καταδικασμένες διεθνείς πτήσεις και all-star καστ. Το all-star καστ σε αυτή την περίπτωση είναι από μόνος του ο Τομ Χανκς. Χωρίς να έχει αβανταδόρικες ατάκες, χωρίς να έχει στη διάθεσή του διαλόγους που να του προσφέρουν μια μεγάλη γκάμα συναισθήματος, καταφέρνει να πιλοτάρει την ταινία ουσιαστικά μόνος, με βλέμματα, σιωπές και με μια στάση αντίστοιχη εκείνης του πιλότου που υποδύεται. Όπως θα ήθελες να έχεις τον Σάλι κυβερνήτη του αεροπλάνου σου, ο Χανκς είναι εκείνος που μπορεί να είναι ο επικεφαλής μιας επιτυχημένης ταινίας.