του Ηλία Φραγκούλη

Ο Έντγκαρ Ράιτ ήταν μόλις 25 ετών όταν σκηνοθέτησε το «Spaced» (για λογαριασμό του Channel 4), μία σειρά ιστορικής cult αξίας, γεμάτη από pop culture αναφορές και geek γνώση. Το κινηματογραφικό του ντεμπούτο με το «Shaun of the Dead» (2004) ήταν μονάχα η φυσική εξέλιξη της σειράς, αλλά με το «Καυτοί και Άσφαιροι» (2007) απέδειξε τις πραγματικές καλλιτεχνικές του δυνατότητες, μία υπερβατική διάθεση να διαγράφει τα σύνορα των φιλμικών ειδών, με οπτικές μεθόδους γνώριμα «ζογκλερικές» όσο και πρωτόγνωρα εμπνευσμένες.

Ο Ράιτ δεν κάνει πράγματα που δεν έχουμε ξαναδεί. Ούτε τα ανακυκλώνει σαν ένας Ταραντίνο της… απέναντι όχθης. Απλά, σε βάζει μέσα και σε παίζει στα δάχτυλα. Δεν έχει ανάγκη ν’ αποδείξει κάτι παραπάνω. Το σινεμά του δεν αντιλαμβάνεται τις έννοιες της κριτικής ή της ανάγνωσης των όποιων levels σε θεωρητικό επίπεδο. Ο Ράιτ κάνει την πλάκα του. Και σε μία εποχή όπου η παγκόσμια παραγωγή μας τα ζαλίζει με έργα… της πλάκας, ο Ράιτ κάνει… το σωστό. Προσοχή, όμως. Οι ταινίες του και το θέαμα που προσφέρει μπορεί να είναι απολύτως εύπεπτα, αλλά αυτό δε μεταφράζεται απαραίτητα και σε «μαζικό». Κάπου εκεί βρίσκεται και η εξήγηση για την εμπορική (παγκοσμίως!) καταδίκη του «Scott Pilgrim», μιας ταινίας που κάνει τον χαρακτηρισμό του post-modern ν’ ακούγεται περισσότερο παλιακός κι από εκείνη την ιστορία με τον Αδάμ, την Εύα και το μηλαράκι τους…

Ο «Scott Pilgrim» είναι το μπάσταρδο γέννημα θρέμμα της μετωπικής σύγκρουσης ενός comic (από τέτοιο προέρχεται, άλλωστε) με τον πιξελαρισμένο, κινούμενο κόσμο των arcade games. Και τα δύο στοιχεία μαζί, λειτουργούν σαν ένα ολότελα καινούργιο σύμπαν, όπου η διάσταση δεν παίζει κανένα ρόλο (τύφλα να ‘χει το 3D «καρκίνωμα» της εποχής…), το ρεαλιστικό φτύνει επιγραφές ήχων ή συναισθημάτων και η ψηφιακή μοντερνιά των εφέ αυτοσαρκάζεται μέσα από μια αισθητική σχεδόν… retro!

Η alternativa φάση ξεκινάει από το location. Καναδάς (χα!). Twentysomething και slacker τυπάκος με μπάντα, αλλά χωρίς γκόμενα, καψουρεύεται cool θηλυκό με συχνές εναλλαγές στη χρωμοβαφή, που έχει έρθει από NYC για να ξεχάσει… τους επτά πρώην της (ανάμεσά τους και ένα «bi-furious» κορίτσι). Η αναμέτρηση με τον καθέναν από αυτούς οπτικοποιείται σαν 8-bit μονομαχία που ανεβάζει τον ήρωα στο επόμενο level, χαρίζοντάς του ζωές και ότι άλλο φαντάζεσαι σε γκατζετάκι που θα κέρδιζες σ’ ένα game.

Πλανοθεσία και μοντάζ υπηρετούν ολοκληρωτικά τα comic strips με modernité διάθεση που δεν έχει προηγούμενο, ενίοτε παραπέμποντας στην αισθητική φόρμα των anime. Η σεναριακή ειρωνεία δεν αφήνει τίποτε όρθιο, από τη μουσική και κινηματογραφική βιομηχανία, την ταύτιση με το όποιο κοινωνικό group, τη σεξουαλικότητα, την τέχνη του flirt και τη μυστηριώδη δύναμη της αγάπης. Κι ακόμη κι αν δε σε νοιάζει το ποιος θα το πάρει το κορίτσι, γιατί έχεις πορωθεί από τον χαβαλέ του όλου «παιχνιδιού», κάπου προς το τέλος θα αισθανθείς πως το συναίσθημα λειτουργούσε ύπουλα μέσα σου, έτσι ώστε να βρεθείς στη θέση του να φωνάζεις «Go get her!», για να μη σου μαυρίσει η ψυχή.

Η λέξη «αριστούργημα» ίσως δεν ταιριάζει στο «Scott Pilgrim». Γιατί η ταινία του Έντγκαρ Ράιτ είναι μπροστά από την εποχή της. Κι αν αυτό ακούγεται σαν καταδίκη για το σήμερα, μεταφράζεται σε κάτι πολύ πιο σημαντικό για την αξία της στο αύριο. Όπως και να ‘χει, το «play again» θα το πατήσεις. Και ξανά και ξανά και ξανά…