της Κατερίνας Ανδρεάκου

Η ταινία ξεκινά σε μια πιο μοντέρνα εποχή, με μια νευρική ηλικιωμένη γυναίκα να ταξιδεύει από την Ουψάλα στη Λαπωνία για να παρευρεθεί στην κηδεία της αδελφής της. Η μουσική που ακούγεται από το ηχοσύστημα του αυτοκινήτου του γιου της είναι yoik, η παραδοσιακή ψαλμωδία των Σάμι, και η ηλικιωμένη Κριστίνα το υπομένει, καθώς είναι δώρο εκείνου και της εγγονής της, προσπαθώντας να κρύψει την ενόχληση και την απέχθεια. Πολύ σύντομα γίνεται κατανοητό πως η Κριστίνα και η νεκρή αδελφή της ανήκουν στη συγκεκριμένη φυλή, όμως η Κριστίνα έχει γυρίσει πεισματικά και επιδεικτικά την πλάτη της στην κοινωνία από την οποία προέρχεται. Όταν αναγκάζεται να περάσει τη νύχτα στην περιοχή και αρνείται τη φιλοξενία των εξ αίματος συγγενών της, προτιμώντας το πλησίον ξενοδοχείο, οι αναμνήσεις του δραματικού ταξιδιού της ζωής της την πηγαίνουν πίσω δεκαετίες, όταν πήρε τη μεγάλη απόφαση στα 14 της χρόνια, και από Έλε Μάργια έγινε Κριστίνα. Η ταινία ακολουθεί αυτές τις αναμνήσεις, κι από εκεί και μετά η υπόθεση διαδραματίζεται σε ένα μεγάλο flashback που αφηγείται όχι μόνο τη μυθοπλαστική ιστορία της Έλε Μάργια / Κριστίνα, αλλά και μια ευρέως άγνωστη (ίσως οπουδήποτε εκτός Σκανδιναβίας), εκείνη ενός ξεχασμένου πολιτισμού και του ιμπεριαλισμού που (όπως και σχεδόν παντού) αλλοίωσε την ιστορία του.

Το τεράστιο δίλημμα στο οποίο βρίσκεται η νεαρή ηρωίδα, το οποίο αποτελεί και την πεμπτουσία ολόκληρης της ταινίας, είναι το κατά πόσον μπορεί να κόψει τους δεσμούς αίματος με την αγαπημένη της οικογένεια (και κυρίως με τη μικρή της αδελφή, της οποίας λειτουργεί και λίγο ως προστάτιδα) και την παραδοσιακή ζωή της ως μέλους μιας «πρωτόγονης» φυλής, και να δημιουργήσει για τον εαυτό της μια νέα, «δυτική» ταυτότητα, που θα της φέρει μεν τις εμπειρίες, τον τρόπο ζωής και (κυρίως) τη γνώση / εκπαίδευση που αποζητά, θα την κάνει όμως μέρος της ίδιας της κοινωνίας που σχεδόν εξαφάνισε τη φυλή της και ευθύνεται για τη συνεχή ρατσιστική συμπεριφορά και τις επιθέσεις απέναντι στους αληθινούς γηγενείς τους οποίους οι αποικιοκράτες θεωρούν πνευματικά και σωματικά υποδεέστερους (κοινή τακτική που σχεδόν αφάνισε Ινδιάνους, Αβορίγινες και άλλες φυλές σε διαφορετικά μέρη του κόσμου). Η ίδια η Έλε Μάργια πέφτει συχνά θύμα αυτών των φυλετικών διακρίσεων, όμως ταυτόχρονα (ή ίσως ακριβώς επειδή την κάνουν να αισθάνεται σαν «νούμερο τσίρκου», όπως λέει η ίδια) αποζητά την αποδοχή και την κοινωνική ανέλιξη στην ίδια την κοινωνία που διαρκώς την απορρίπτει και την ταπεινώνει, ακόμη. Μόνο το αδάμαστο πνεύμα, το πείσμα και η εφευρετικότητά της καταφέρνουν να την ωθήσουν να συνεχίσει το δύσβατο ταξίδι της ανάμεσα στους δύο κόσμους.

Η Αμάντα Κέρνελ κάνει εδώ το σκηνοθετικό της ντεμπούτο (έχουν προηγηθεί αρκετές μικρού μήκους) και ως «ημίαιμο» παιδί Σουηδής μητέρας και Σάμι πατέρα χειρίζεται με μεγάλη ευαισθησία και ειλικρινές συναίσθημα την ιστορία της νεαρής της πρωταγωνίστριας, όσο και το γενικότερο φόντο της κατάστασης των Σάμι ώς τα σήμερα. Σε μια από τις αρχικές σκηνές της ταινίας, η Κριστίνα κάθεται στο bar του ξενοδοχείου μαζί με μια παρέα από Σουηδέζες, οι οποίες διαμαρτύρονται για τη φασαρία που κάνουν οι Σάμι, τόσο κοντά στο σημείο όπου βρίσκονται. Η Κριστίνα αρχικά συμφωνεί, όμως ο συνεχής σνομπισμός των γυναικών γρήγορα την κάνει να σιωπήσει. Αυτή η τόσο υποτονικά δοσμένη, αλλά τόσο συναισθηματικά φορτισμένη σκηνή, δείχνει από νωρίς τη φυσική, ενστικτώδη εσωτερική σύγκρουση της Κριστίνα: από τη μια αρνείται τις ρίζες της, από την άλλη κάτι βαθιά μέσα της την ωθεί να αμυνθεί στις εξακολουθητικές προσβολές απέναντι στη φυλή της.

Η Κέρνελ χρησιμοποιεί τη μουντή φυσική ομορφιά της Λαπωνίας και ως εξωτικό φόντο αλλά και σαν μια αχανή «φυλακή», συμβολίζοντας έτσι τις δύο πλευρές του διλήμματος της Έλε Μάργια / Κριστίνα: την προσήλωση σε έναν αρχαϊκό τρόπο ζωής (ως συνεχιστής της παράδοσης των προγόνων της) ή την απόδραση στη γνώση, τις εμπειρίες, τον έρωτα και την αποδοχή από εκείνους που τη θεωρούν de facto κάτι κατώτερο από ένα έξυπνο… ζώο. Πέραν του φυσικού σκηνικού και της εξαιρετικής κεντρικής ερμηνείας της νεαρής Λένε Σεσίλια Σπάροκ, με το καθάριο βλέμμα και την αγέρωχη στάση, η μεγαλύτερη επιτυχία αυτού του τόσο ενδιαφέροντος δράματος είναι πως η Κέρνελ, σε αυτή την κινηματογραφική της «επιστολή αγάπης» σε αμφότερες τις οικογενειακές της ρίζες, δεν κρίνει την ηρωίδα της και τις δύσκολες επιλογές της – αυτό το αφήνει στην ίδια την Έλε Μάργια / Κριστίνα που μαθαίνει να ζει με τις επιτυχίες της ζωής της αλλά και τα φαντάσματα του παρελθόντος που άφησε από τα 14 κιόλας χρόνια της.