του Ηλία Φραγκούλη

Τα πρώτα πλάνα της Ακαδημίας Rushmore παρουσιάζουν μία σχολή πειθαρχημένων παραδόσεων που ανήκει στο χθες. Καθετί στο «Rushmore» μοιάζει ν’ ανήκει στο χθες. Τίποτα σ’ αυτό το φιλμ δεν προδίδει το σήμερα. Άλλωστε, το σήμερα είναι πάντοτε τόσο κοντά στο χθες…

Προσκολλημένος στις αξίες του Rushmore, ο Μαξ Φίσερ (Τζέισον Σουόρτσμαν) είναι ίσως ο… χειρότερος μαθητής της Ακαδημίας, δημοφιλής ως Πρόεδρος αλλοπρόσαλλων club (σκακιού, αστρονομίας ή μελισσοκόμων!), εκδότης της σχολικής εφημερίδας και του yearbook, σκηνοθέτης μεγαλόσχημων θεατρικών παραστάσεων και ήρωας του… δικού του κόσμου. Θεωρεί ότι το μέλλον του είναι η Οξφόρδη, όμως το Rushmore είναι το σήμερα που δεν θέλει ν’ αφήσει ποτέ. Τα τόσα χθες που του επέτρεψαν να ασκήσει το σπάνιο χάρισμά του και να… «το βρει»! Έστω κι αν κανείς δεν το / τον καταλαβαίνει, ο Μαξ έχει βρει «το δικό του Rushmore», ίσως αυτό που άλλοι αποκαλούν νόημα της ζωής και μονάχα ο μεγιστάνας της περιοχής, ο κύριος Μπλουμ (Μπιλ Μάρεϊ), συνειδητοποιεί στο «χαμένο» βλέμμα του Μαξ. Ο κ. Μπολουμ θα γίνει φίλος με τον Μαξ, θα προσπαθήσει να καταλάβει τη μέθοδο με την οποία… «το βρήκε» και θα παίξει το ρόλο του μέντορα, όπως θέλει να τον αντιμετωπίζει ο Μαξ.

Ο παράγων σήμερα, όμως, έρχεται να ανατρέψει τα πάντα στο πρόσωπο της δεσποινίδος Κρος (Ολίβια Γουίλιαμς), της γοητευτικής Αγγλίδας καθηγήτριας πρωτοετών που ερωτεύεται ο Μαξ… και ο κ. Μπλουμ. Ο πρώτος θα προσπαθήσει να την κερδίσει με τα μέσα που του παρέχει ο κ. Μπλουμ (όνιερό του, να της αφιερώσει ένα τεράστιο ενυδρείο!), ο οποίος έρχεται όλο και πιο κοντά της μέσω του Μαξ. Δυστυχώς και για τους δύο, εκείνη είναι αφοσιωμένη στο… χθες και τον αγαπημένο, νεκρό σύζυγό της. Ο πόλεμος, όμως, έχει ξεκινήσει και οι δύο φίλοι είναι, πλέον, δύο μέτωπα…

Το «Rushmore» γυρίστηκε το 1998, αλλά ανήκει στο χθες, με την καλύτερη έννοια. Η πρώτη ταινία που σου φέρνει στο μυαλό είναι ο «Πρωτάρης» (1967) του Μάικ Νίκολς. Διαπιστώστε το στη σκηνή όπου ο κ. Μπλουμ μένει στον πάτο της πισίνας για λίγες στιγμές ηρεμίας και παραδεχτείτε την τελειότητα κωμικής απόγνωσης στην ερμηνεία του Μπιλ Μάρεϊ (σκανδαλώδης η μη πρότασή του ηθοποιού για Όσκαρ δεύτερου ρόλου). Θυμηθείτε και τη σκηνή όπου ο κ. Μπλουμ συναντά τον Μαξ στο νεκροταφείο, δίπλα στον τάφο της αγαπημένης του μητέρας. Τη σκηνή όπου ο κ. Μπλουμ παραδέχεται ότι βρήκε το «δικό του Rushmore». Αφήστε την ταινία του Γουές Άντερσον να μπει – δειλά – μέσα σας. Αφεθείτε στη διαφορετικότητα του ψυχισμού της, ζητήστε βοήθεια από το σχεδόν αναρχικό χιούμορ της (λες και μας ήρθε από ένα κάποιο γνώριμο, επαναστατικό χθες…) και το παλαιομοδίτικο ρομάντζο της. «Βρείτε» το «Rushmore» με την καρδιά σας.

Δίχως να παραγνωρίζω το ιδιόρρυθμο κωμικό στιλ του Άντερσον, ένιωσα ότι το «Rushmore» είναι μία βαθύτατα πικρή και συγκινητική ταινία για τον σκηνοθέτη της. Το κωμικό στο φευγαλέο σήμερα, μετατρέπεται, σε παρελθόντα χρόνο, σε μελαγχολική ανάμνηση που θα κρατάς καιρό μέσα σου. Όπως, ίσως, κρατήσατε τις «θυμωμένες» νεανικές ταινίες των ‘60s και των ‘70s, τον «Πρωτάρη», το «Εάν…», το σινεμά του Ρίτσαρντ Λέστερ, οτιδήποτε είχε να κάνει με το British Invasion (το soundtrack του «Rushmore» θα μπορούσε να αποτελείται μονάχα από κομμάτια των Who ή των Kinks). Έχετε προσέξει ότι κρατήσατε μόνο τα ευχάριστα του χθες; Έχετε προσέξει ότι, και πάλι, όλα αυτά σήμερα σας μελαγχολούν;

Το μυστικό του Μαξ Φίσερ, πίσω από τον χοντροκομμένο σκελετό των γυαλιών του, τα σιδεράκια και τη nerd φάτσα, βρίσκεται στο πώς δέχεσαι την ενηλικίωση, τι αφήνει μέσα σου η απώλεια και τι χωράει στη μοναξιά σου. Κι όπως μας αποδεικνύουν οι χαρακτήρες του κυρίου Μπλουμ και της δεσποινίδος Κρος, αυτές οι δύο λέξεις μας απασχολούν εντονότατα σε κάθε φάση της ζωής. Κατέκτησες αυτά τα δύο; Τότε, μάλλον, «το βρήκες», μπορείς να αντιμετωπίσεις το αύριο και να επιζήσεις από το χθες. Το σήμερα υπάρχει για λίγο…

Οι αρετές του «Rushmore» δεν ανήκουν σε μία «κριτική», στα λόγια, σε σελίδες χαρτιών ή δικτύων… Ανήκουν στη φιλία του κάθε θεατή με αυτό που θα βρει στην οθόνη. Κι αν άλλες ταινίες έχουν ανάγκη από το πέρασμα του χρόνου για να βρουν μια θέση στην αιωνιότητα, το «Rushmore» είναι ένα φιλμ κλασικό από σήμερα! Ειλικρινά, αυτό δεν συμβαίνει κάθε μέρα…