του Νίκου Παλάτου

Με την προηγούμενη ταινία του, τα «Μανταρίνια» (2013), ο Γεωργιανός σκηνοθέτης Ζάζα Ουρουσάτζε κατάφερε να βάλει το όνομα του στον παγκόσμιο κινηματογραφικό χάρτη, καθώς το ευαίσθητο αντιπολεμικό του δράμα για τον πόλεμο της Αμπχαζίας όχι μόνο αγαπήθηκε από το κοινό, αλλά έφτασε να διεκδικήσει το βραβείο Όσκαρ στην κατηγορία του ξενόγλωσσου φιλμ το 2015, χάνοντας εν τέλει από τη θαυμάσια «Ιda» (2013) του Πάβελ Παβλικόφσκι (σε μια πολύ δυνατή τότε πεντάδα, που για το λόγου αληθές συμπεριελάμβανε επίσης το «Timbuktu», τις «Ιστορίες για Αγρίους» και το «Leviathan»). Με τούτο το επόμενο βήμα, ο Ουρουσάτζε θα επιθυμούσε πιθανότατα να εδραιώσει τη φήμη που μετά από τόσα χρόνια απέκτησε. Η «Εξομολόγησή» του, όμως, είναι μια σκέτη απογοήτευση.

Ο ιερέας Γκιόργκι δέχεται αδιαμαρτύρητα μια προφανέστατα δυσμενή τοποθέτηση σε μικρό ορεινό χωριό της πατρίδας του, όπου έπειτα από τον θάνατο του προκατόχου του η τοπική εκκλησία έχει περιέλθει σε αδράνεια. Καταφθάνει εκεί με τον νεαρό βοηθό του Βάλικο, κουβαλώντας όμως επιπροσθέτως μια μηχανή προβολής μαζί με μια μεγάλη συλλογή DVD κλασικών φιλμ, σχεδιάζοντας εκτός από θρησκευτική κατάνυξη να προσφέρει στους ντόπιους και μια μορφή ψυχαγωγίας που ουδέποτε είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν. Ορμώμενος από τη γνώση του αντικειμένου χάρη στις κινηματογραφικές του σπουδές και μια κατά το παρελθόν επιδιωκόμενη πλην εγκαταλελειμμένη εξαιτίας οικογενειακής τραγωδίας σκηνοθετική καριέρα, ο κατά τα φαινόμενα μοντέρνος ρασοφόρος επιδιώκει να συνδυάσει το τερπνόν μετά του ωφελίμου, κερδίζοντας αφενός την εκτίμηση του ποιμνίου του, οδηγώντας το δια μέσω του… Άλφρεντ Χίτσκοκ και του Τσάρλι Τσάπλιν ευκολότερα στην πόρτα της εκκλησίας, και δη του εξομολογητηρίου. Το σχέδιό του πετυχαίνει με την πρώτη, καθώς η ταινία που ανοίγει την αυλαία είναι το «Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (1959), το οποίο τυγχάνει εξαιρετικής υποδοχής, στέκεται όμως παράλληλα ως αφορμή να του κινήσει την περιέργεια για τη δασκάλα του πιάνου Λίλι, της οποίας τη μεγάλη ομοιότητα με τη Μέριλιν Μονρόου επισημαίνει ένας εκ των ντόπιων θεατών!

Προσπερνώντας αρχικά το εντελώς απίθανο, του να υπάρχει σε χωριό του Καυκάσου (σαν αυτό που βλέπουμε επί της οθόνης) μια δασκάλα πιάνου με πλατινέ μαλλί, ντύσιμο και συμπεριφορά που παραπέμπουν σε μοιραία γυναίκα της νουάρ μυθολογίας, γίνεται σαφές (καθώς η υποτυπώδης πλοκή προχωρά αγκομαχώντας) πως αυτό είναι το μικρότερο από τα προβλήματα της ταινίας ή αυτό για το οποίο θα κάναμε τα στραβά μάτια, εάν όλο το υπόλοιπο σύνολο κάπως λειτουργούσε. Το ιντριγκαδόρικο εύρημα της προβολής ταινιών, καθώς και η σειρά επιλογής τους από τον ιερέα, εγκαταλείπεται σχετικά γρήγορα, μιας και η επιτυχής «αναγέννηση» της εκκλησίας από την ανυποληψία στην οποία είχε περιέλθει λόγω της μη ουσιαστικής λειτουργίας της, όσο και η αντίστοιχη ευρεία αποδοχή που απολαμβάνει ο ίδιος ως εκπρόσωπός της, στέκουν βασικοί άξονες του προβληματισμού του Ουρουσάτζε, μαζί με την παράξενη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στον ιερέα και τη δασκάλα του πιάνου.

Οι εξομολογήσεις (που μοιάζουν να αποτελούν αυτοσκοπό για τον Γκιόργκι) από την πλειονότητα των κατοίκων του χωριού κάνουν τον νεοαφιχθέντα παπά de facto γνώστη όλων των μυστικών τους, ανοίγοντας (θεωρητικά) τον δρόμο σε δύο υποπλοκές οι οποίες περιστρέφονται γύρω από την υποβόσκουσα μοχθηρία που χαρακτηρίζει κάποιους από αυτούς, αλλά και μια αμφιλεγόμενη υπόθεση παιδοφιλίας. Είναι αυτή ακριβώς η εξομολόγηση ενός μικρού αγοριού που φαίνεται πως μπορεί να ανάψει μια σπίθα στο κατατονικό σενάριο του εκ Γεωργίας προερχόμενου auteur, βαδίζοντας κατά τι σε μονοπάτια παρόμοια με «Το Κυνήγι» (2012) του Τόμας Βίντερμπεργκ. Ο Ουρουσάτζε, όμως, επιλέγει να ρίξει το εν λόγω χαρτί πολύ αργά στο τραπέζι, ενώ (ακόμη χειρότερα) καταφεύγει σε ένα παντελώς άτσαλο και βεβιασμένο φινάλε, ακριβώς πάνω στο σημείο που το όλο πράγμα έδειχνε να μπορεί επιτέλους να πάρει λίγο μπρος. Μένει έτσι μόνο η ατελείωτη και ανούσια φιλολογία σχετικά με θέματα πίστης και… κινηματογραφικής Τέχνης που έχουν προηγηθεί της τελικής κλιμάκωσης, καθώς και η μάταιη προσπάθεια δημιουργίας του πορτρέτου μιας γυναίκας – αράχνης, η οποία διακόπτεται είτε από τις ανάλαφρα αφελείς ατάκες του ακατανόητα μπουφόνικου χαρακτήρα του νεαρού βοηθού Βάλικο, είτε (μέχρι ενός σημείου, τουλάχιστον) από τα υπέροχα πλάνα από «Το Χαμίνι» (1921), την «Καζαμπλάνκα»(1942) και τον «Δεσμώτη του Ιλίγγου» (1958), που είναι… μακράν ό,τι καλύτερο υπάρχει εδώ!