FreeCinema

Follow us

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ (2018)

(ON THE BASIS OF SEX)

  • ΕΙΔΟΣ: Βιογραφικό Δικαστικό Δράμα
  • ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μίμι Λέντερ
  • ΚΑΣΤ: Φελίσιτι Τζόουνς, Άρμι Χάμερ, Τζάστιν Θερού, Σαμ Γουότερστοουν, Τζακ Ρέινορ, Κάθι Μπέιτς
  • ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 120'
  • ΔΙΑΝΟΜΗ: ΣΠΕΝΤΖΟΣ

Φαινομενικά χαμένη από χέρι υπόθεση ασήμαντης φορολογικής παράβασης εκλαμβάνεται από ζεύγος ανοιχτόμυαλων δικηγόρων ως μοναδική ευκαιρία πρώτης μικρής νίκης στη μεγάλη μάχη της κατάργησης των νόμων του Αμερικανικού Συντάγματος που καταπατούν την αρχή της ισότητας των δύο φύλων. Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα.

Από το σχεδόν πρώτο πλάνο της ταινίας της, η Μίμι Λέντερ φροντίζει να κάνει σαφές σε τι μήκος κύματος θα κινηθεί η κινηματογραφική επιστροφή της, περίπου δέκα χρόνια μετά την πλήρη αποτυχία των «Εντιμότατων Διαρρηκτών» (2009). Κατά τη διάρκεια ομιλίας με την οποία ο Πρύτανης του Χάρβαρντ καλωσορίζει τους νέους φοιτητές της σχολής και καθώς το πλάνο ανοίγει προς το ακροατήριο, γίνεται φανερό πως σε αυτό υπάρχει μόλις μία γυναίκα, η οποία με το φόρεμά της ξεχωρίζει σαν τη μύγα μες στο γάλα από τα δεκάδες όμοια σκούρα κοστούμια και τις γραβάτες. Με κλεφτές ματιές, αυτή η θαρραλέα εκπρόσωπος του γυναικείου φύλου σε ένα κατ’ εξοχήν ανδρικό «φρούριο», αντιλαμβάνεται τη διάσπαρτη παρουσία των μετρημένων στα δάχτυλα συμφοιτητριών της, κι αυτό όμως σαν παραφωνία παρουσιάζεται. Βρισκόμαστε στο 1956 και δεν έχουν περάσει παρά έξι μόλις χρόνια από τότε που το φημισμένο Πανεπιστήμιο άρχισε να δέχεται γυναίκες στους κόλπους του, γεγονός που η επικρατούσα φαλλοκρατία δυσκολευόταν να αποδεχτεί.

Η κατάργηση των διακρίσεων των φύλων στάθηκε η κύρια ενασχόληση στη δικηγορική καριέρα της Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ, η οποία αποτελεί σημαντικότατη φιγούρα κύρους όχι μόνο σε ό,τι έχει να κάνει με το αμερικανικό νομικό σύστημα, αλλά εν γένει ως υπέρμαχος των κοινωνικών δικαιωμάτων και θεμάτων που άπτονται του κράτους δικαίου. Διόλου τυχαία, το ντοκιμαντέρ με τίτλο «RBG» (από τα αρχικά του ονόματός της), που έκανε πρεμιέρα στο περσινό Sundance, μπήκε στην πεντάδα της σχετικής κατηγορίας των βραβείων Όσκαρ για την επικείμενη απονομή του 2019. Δεν έχουμε άποψη για το συγκεκριμένο documentary film (που πάντως σημείωσε αξιοπρόσεκτη επιτυχία στο αμερικανικό box-office), τούτη όμως η ταινία μυθοπλασίας ίσα που περιποιεί τιμή στο μεγαλείο της γυναικός η οποία σε πείσμα των καιρών πήγαινε κόντρα στο ρεύμα, μιας και πάσχει από την τυπική ασθένεια των βιογραφικών ταινιών. Αρκούμενη, δηλαδή, στα σημαντικά γεγονότα που θεωρεί πως παρουσιάζει, ακολουθεί μια άνευρη γραμμή αφήγησης, με εντελώς μονοδιάστατους χαρακτήρες που εν προκειμένω υπηρετούν μια τύποις και αχρείαστη κόντρα καλού – κακού, όπου στον ρόλο του πρώτου συναντάμε το αψεγάδιαστο (στα όρια του… αγγελικά πλασμένου) ζεύγος Γκίνσμπεργκ, και σε αυτό του δεύτερου τον Πρύτανη του Χάρβαρντ, ο οποίος στο δεκαπενταετές άλμα που κάνει η υπόθεση, έχει εξελιχθεί κατά το 1970 σε Γενικό Εισαγγελέα, βρίσκοντας έτσι εκ νέου μπροστά του την αναιδή κοπελίτσα η οποία του ξεπληρώνει τη «χάρη» που της έκανε κάποτε δεχόμενός την στη Σχολή του, σέρνοντάς τον σαν αντίπαλο στα δικαστήρια για μια αστεία, άνευ (υποτίθεται) ουσίας υπόθεση.

Το πρώτο μέρος του φιλμ επικεντρώνει στη σχέση του ζεύγους Γκίνσμπεργκ και στην προσπάθεια της Ρουθ να ξεκινήσει καριέρα στη δικηγορία. Το σενάριο (γραμμένο από ανιψιό των Γκίνσμπεργκ!) αποφεύγει σε αυτό το κομμάτι τα εύκολα διλήμματα τύπου «οικογένεια ή εργασία», αλλά ταυτόχρονα μοιάζει να αδιαφορεί για οτιδήποτε άλλο. Ο Μάρτιν ξεπερνά τον καρκίνο με τον οποίο διαγιγνώσκεται από νεαρή ηλικία, αναλαμβάνει αυτός τη φροντίδα του σπιτιού και την ανατροφή της κόρης τους, ενώ την ίδια ώρα η σύζυγός του παρακολουθεί στο Πανεπιστήμιο όχι μόνο τα δικά της, αλλά και τα δικά του μαθήματα. Οι δυο τους αποτελούν ένα πολύ ταιριαστό ζευγάρι, με τη μεν Ρουθ να καταλήγει στις αρχές της δεκαετίας του ’70 καθηγήτρια Νομικής, κατά τραγική ειρωνεία έχοντας ήδη βιώσει στο πετσί της τη διάκριση των φύλων στις δικηγορικές εταιρείες όπου απευθυνόταν για δουλειά, τον δε Μάρτιν να μην έχει τέτοιου είδους προβλήματα χτίζοντας σταδιακά το προφίλ ενός λαμπρού αστέρα της δικηγορίας στη Νέα Υόρκη της εποχής εκείνης.

Το έναυσμα για το ξεκίνημα της άνισης δικαστικής μάχης τύπου Δαβίδ εναντίον Γολιάθ δίνεται όταν συμπτωματικά πέφτει στην αντίληψη της Ρουθ υπόθεση ασήμαντης φοροδιαφυγής. Ανύπαντρος άνδρας, ο οποίος έχει προσλάβει νοσοκόμα για τη φροντίδα της άρρωστης μητέρας του, κατηγορείται πως κακώς εξέπεσε απ’ το εισόδημά του τον μισθό της «υπαλλήλου» του (πρόκειται για πόσο της τάξης των… 296 δολαρίων), καθώς σύμφωνα με τον νόμο έχει την ατυχία να μην είναι χήρος, διαζευγμένος ή έστω γυναίκα! Η αυθαιρεσία του απαρχαιωμένου νομικού άρθρου βγάζει μάτι, το ζεύγος μυρίζεται πως το μικρό δύσβατο μονοπάτι που πιάνουν μπορεί ν’ ανοίξει στο μέλλον διάπλατα τις λεωφόρους της ισότητας, παίρνουν σημαντική βοήθεια από φίλο τους δικηγόρο της Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών και προσφεύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο για να πετύχουν το απίθανο.

Η Μίμι Λέντερ, που στη μικρή της (από πλευράς τίτλων) κινηματογραφική καριέρα έχει να επιδείξει βασικά ταινίες δράσης (με μεγαλύτερη επιτυχία το blockbuster καταστροφής «Ολέθρια Σύγκρουση» του 1998), επιλέγει να προσδώσει στο εκ των πραγμάτων σημαντικό θέμα της έναν απολύτως καθοριστικό τόνο ορόσημου α λα… κατάκτηση της Σελήνης, με τη διαφορά ότι βάζει τον θεατή να βουτήξει στις πληκτικές και αδιάφορες υποσημειώσεις του αμερικανικού φορολογικού κώδικα. Οι αντιμαχόμενες πλευρές ψάχνουν με μανία τους νόμους και τις παρόμοιες δίκες παρελθόντων ετών, τόμοι βιβλίων ανοίγουν και κλείνουν, άσσοι από το μανίκι βγαίνουν (αλλά στην τελική μπορεί και να μην είναι τέτοιοι), για αδιευκρίνιστους λόγους κάπου μπλέκουν και οι πρώτοι ηλεκτρονικοί υπολογιστές του Πενταγώνου ως σημάδι της νέας εποχής προφανώς, πλην όμως οι άτονοι διάλογοι, η σχηματικότητα των χαρακτήρων και η ανέμπνευστη εξέλιξη της πλοκής, ενώ δείχνουν ικανοί να οδηγήσουν στον θρίαμβο (φυσικά) εντός δικαστικής αιθούσης, δεν μπορούν να πράξουν το ίδιο και εντός… κινηματογραφικής (που στην προκειμένη ενδιαφέρει και περισσότερο).

Αντ’ αυτού εισπράττουμε διάσπαρτα #MeToo λογύδρια όπως ατυχώς επιτάσσει η σύγχρονη φεμινιστική κινηματογραφική άποψη, με αντίστοιχες μειωτικά προσβλητικές ανδρικές συμπεριφορές έναντι του αντίθετου φύλου. Ένα-δύο σχόλια του Πρύτανη του Σαμ Γουότερστοουν και οι αποστομωτικά κυνικές απαντήσεις που παίρνει από τη Ρουθ της Φελίσιτι Τζόουνς έχουν κάποιο γούστο, όχι όμως και η τσαμπουκαλεμένη επίδειξη γυναικείας δύναμης της έφηβης κόρης Γκίνσμπεργκ σε δρόμο της Νέας Υόρκης (με την κάμερα να έχει από πριν εστιάσει – όλως τυχαίως – σε billboard που «πουλάει» γυναικεία σεξουαλικότητα), η οποία φλερτάρει με τη γραφικότητα. Η δε σύντομη εμφάνιση της Κάθι Μπέιτς, στον ρόλο της επίσης πρωτοπόρου σε φεμινιστικά θέματα γηραιάς δικηγόρου Ντόροθι Κένιον, μόνο να ενισχύσει το επιθετικό γυναικείο προφίλ της ταινίας έχει στόχο, μιας και ουσιαστικά δεν έχει λόγο ύπαρξης ο χαρακτήρας της. Οι (σχεδόν) ατέλειωτες κάρτες που πέφτουν πριν τους τίτλους τέλους ενημερώνουν για τα πολλά και διάφορα που ακολούθησαν τη δίκη και βοηθούν κάπως να καταλάβουμε ποια είναι και τι έχει πετύχει στη ζωή της η Ρουθ Γκίνσμπεργκ. Ό,τι δηλαδή δεν κατάφερε επί δύο ώρες η ταινία που προηγήθηκε…

ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ;

Τυπική βιογραφία και ακόμα πιο τυπικό δικαστικό δράμα, με επιπρόσθετο αρνητικό στοιχείο (για το ελληνικό κοινό) το άγνωστο πρόσωπο με το οποίο ασχολείται, συνεπικουρούμενο από την εν πολλοίς αδιάφορη νομικίστικη θεματολογία. Ο άτονος τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται το στόρι ελάχιστα δύναται να κάνει το φιλμ θελκτικό στο μη αμερικανικό κοινό, σε μια προσεγμένη πάντως παραγωγή με συμπαθητικές ερμηνείες, που απευθύνεται εκ των πραγμάτων σε ενήλικες οι οποίοι έχουν ταυτόχρονα όρεξη για… μάθηση περί αμερικανικών νόμων και σχετικού φορολογικού δικαίου.


MORE REVIEWS

ΓΚΟΤΖΙΛΑ x ΚΟΝΓΚ: Η ΝΕΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Ένα μυστηριώδες σήμα (κινδύνου;) έρχεται από τα βάθη της Κοίλης Γης και καλεί την ερευνητική ομάδα που προστατεύει τον Κονγκ στη Νήσο του Κρανίου να βρεθεί στα έγκατα αχαρτογράφητων περιοχών, ελπίζοντας να μην αναμειχθεί και ο Γκοτζίλα, προκαλώντας νέες επικές μάχες.

ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΚΟΡΜΙΑ

Ποια είναι τα όρια των δικαιωμάτων μας επάνω στο ίδιο μας το σώμα, σε συνάρτηση με τις ανά την Ευρώπη υπάρχουσες νομοθετικές ρυθμίσεις που ορίζουν το πόσο αυτό μας ανήκει; Ένα έργο τεκμηρίωσης που επιχειρεί να θίξει και να απαντήσει σε πολλά νομικά και ηθικά διλλήματα… ζωής και θανάτου.

ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Μπολόνια, 1858. Εξάχρονο αγόρι οικογένειας Εβραίων τίθεται αναγκαστικά υπό την επιμέλεια του Πάπα, προκειμένου να μεγαλώσει σύμφωνα με τις αρχές της Καθολικής Εκκλησίας. Οι γονείς του θα κάνουν τα πάντα για να το πάρουν πίσω, όμως, η κόντρα με την παπική Ρώμη δεν είναι απλή υπόθεση.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ

Φυλακόβιος αρχαιοκάπηλος επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος, όπου ξαναβρίσκοντας την παλιοπαρέα των συναδέλφων του, ξηγιέται… παλιά του τέχνη κόσκινο. Ή μήπως κυνηγάει χίμαιρες;

ΚΟΥΚΛΕΣ ΤΗΣ ΔΡΕΣΔΗΣ

Νεαρή δημοσιογράφος ερωτεύεται αιρετικής στάσης ζωγράφο και performance artist. Όταν η δεύτερη πεθαίνει, η πρώτη αγωνίζεται να νικήσει την ελληνική γραφειοκρατία, ζητώντας να παραλάβει τη σορό της αγαπημένης της συντρόφου.