της Κατερίνας Ανδρεάκου

Η βετεράνος Πολωνή σκηνοθέτις Ανιέσκα Χόλαντ επιστρέφει στο σινεμά με μια αληθινή ιστορία, εκείνη του Γκάρεθ Τζόουνς, ο οποίος με τις (παράπλευρες) «ευλογίες» του Βρετανού Πρωθυπουργού Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ πηγαίνει ως ανταποκριτής στη Σοβιετική Ένωση για να καλύψει τη ζωή υπό την εξουσία του Στάλιν, κατά τη διάρκεια της αμφισβητούμενης έως τότε απειλής της ναζιστικής Γερμανίας. Η χλιδή που συναντά (αρχικά) κατά την εισαγωγή του στη ζωή των ξένων ανταποκριτών, και ιδιαίτερα μετά τη γνωριμία του με τον βασικό ανταποκριτή των New York Times Γουόλτερ Ντουράντι, σύντομα αντικαθίσταται από καχυποψία και αμφισβήτηση, καθώς συνάδελφοι αρχίζουν να εξαφανίζονται μυστηριωδώς και το αληθινό κλίμα που επικρατεί πίσω από τη λουσάτη βιτρίνα αποκαλύπτεται ως πολύ πιο μυστικοπαθές και εκφοβιστικό. Κατά τη διάρκεια περιήγησης στην παγωμένη σοβιετική Ουκρανία, ένα τυχαίο γεγονός οδηγεί τον ερευνητικό Τζόουνς σε ένα απρόσμενο, δύσβατο και θανάσιμα ριψοκίνδυνο ταξίδι, καθώς γίνεται μάρτυρας των απάνθρωπων συνθηκών ζωής των φτωχότερων, κυρίως των απομακρυσμένων αγροτών που τους θερίζει η πείνα, οι κακουχίες και οι ασθένειες. Ο σοκαρισμένος Τζόουνς επιβιώνει του ταξιδιού του κι επιθυμεί να αποκαλύψει τη μαρτυρία του στον δυτικό κόσμο. Θα τον αφήσουν, όμως;

Η ιστορία του Τζόουνς είναι καταγεγραμμένη στα κατάστιχα της Ιστορίας (χωρίς περαιτέρω spoilers) και η γνωριμία του με τον Τζορτζ Όργουελ εμπεριστατωμένα ενέπνευσε τον συγγραφέα να γράψει τη θρυλική «Φάρμα των Ζώων». Το σενάριο της ταινίας είναι, μάλιστα, γραμμένο από τη δημοσιογράφο και ιστορικό του Όργουελ, Άντρεα Τσαλούπα. Ωστόσο, ενώ η ίδια η ιστορία είναι συναρπαστική και, κατά έναν ανησυχητικό βαθμό, ξανά επίκαιρη, το φιλμ ως σύνολο, χωρίς να είναι αποτυχημένο, είναι τουλάχιστον απογοητευτικό.

Η Ανιέσκα Χόλαντ επιχειρεί (και δικαιολογημένα) να στήσει μια επική παραγωγή αντάξια της ιστορίας που αναλαμβάνει. Το επιβεβαιώνει η τεράστια διάρκεια των 141 λεπτών, αλλά και η φιλοδοξία του συνολικού στησίματος. Τα εξωτερικά γυρίσματα έχουν την τιμητική τους, το καστ με επικεφαλής τον ανερχόμενο Βρετανό τηλεοπτικό πρωταγωνιστή και πρόσφατο κινηματογραφικό καρατερίστα (ένας εκ των συμπρωταγωνιστών στις φετινές «Μικρές Κυρίες») Τζέιμς Νόρτον είναι αξιολογότατο και το σενάριο της Τσαλούπα, χωρίς να είναι ιδιαίτερα εξοικονομημένο, τουλάχιστον είναι καλογραμμένο και παθιασμένο στο να δικαιώσει τον κεντρικό του ήρωα. Ωστόσο, ο περιορισμένος προϋπολογισμός και κυρίως η προφανής αδυναμία της Χόλαντ να ξεφύγει από την αισθητική ταινιών των αρχών της δεκαετίας του ’90 και να καθοδηγήσει και τους ηθοποιούς της σε λιγότερο παλιομοδίτικες ερμηνείες, αποδυναμώνουν τον τελικό αντίκτυπο. Έτσι, τα 141 λεπτά φαντάζουν υπερβολικά κι ενώ ο χαρακτήρας του Τζόουνς γίνεται συμπαθής στη φυσική αφέλεια και τις αγνές προθέσεις του να αποκαλύψει την αλήθεια, η ταινία γύρω και πέραν από τη φιγούρα τού Τζέιμς Νόρτον χάνει κάθε ενδιαφέρον, συμπεριλαμβανομένου (δυστυχώς απροσδόκητα) και του πάντα αξιόπιστου Πίτερ Σάρσγκααρντ (στον ρόλο του καιροσκοπικά αδίστακτου Γουόλτερ Ντουράντι).

Το πάθος της Χόλαντ να αφηγηθεί σωστά και σε μεγάλη κλίμακα την ιστορία του Τζόουνς και των αποκαλύψεών του είναι προφανές, όταν όμως αδυνατείς (ή απλώς δεν επιθυμείς) να εξελιχθείς κινηματογραφικά ως δημιουργός, ανεξαρτήτως… ηλικίας, αναπόφευκτα πλήττεις και το δημιούργημά σου και, κυριότερα, την ευρύτερη επίπτωση που φιλοδοξείς να έχει στο κοινό.