του Νίκου Παλάτου

Μεγάλη εμπορική επιτυχία στο Ιράν και συνάμα πολυβραβευμένη σε διάφορα ανά τον κόσμο φεστιβάλ, η δεύτερη ταινία στην καριέρα του σκηνοθέτη και σεναριογράφου Σαΐντ Ρουσταΐ διαφοροποιείται κατά τι από την εικόνα του art-house ιρανικού σινεμά που έχουμε υπόψη. Το «6.5 Εκτός Ελέγχου» προσπαθεί να επιδείξει μία δυτική προσέγγιση στην αστυνομικού ύφους πλοκή του, αναμειγνύοντας παράλληλα μια σειρά κοινωνικού και ηθογραφικού τύπου ντόπιων προβληματισμών. Πλησιάζει ενίοτε αρκετά στο να μοιάζει με ταινία η οποία μπορεί ν’ απευθυνθεί σε μια πιο ευρεία μάζα κοινού, κάπου όμως το μέτρο χάνεται (βλέπε και διάρκεια), οι δε συγκρίσεις της με τον «Άνθρωπο από τη Γαλλία» (1971) μόνο σκεπτικισμό μπορούν να φέρουν.

Αρχικά, φαίνεται πως πρόκειται για ένα τυπικό δείγμα της κατηγορίας «κλέφτες κι αστυνόμοι», καθώς παρακολουθούμε τις επίμονες προσπάθειες των ντετέκτιβ Σαμάντ και Χαμίντ να συλλάβουν τον διαβόητο έμπορο ναρκωτικών Νασέρ. Έφοδοι, κυνηγητά, ανακρίσεις, μέχρι που ο σκοπός τους επιτυγχάνεται, προσάγοντας τον άνθρωπο ο οποίος κατά τα φαινόμενα έχει παίξει καθοριστικό ρόλο ώστε οι χρήστες παράνομων ουσιών στο Ιράν να έχουν φτάσει τα έξι και μισό εκατομμύρια (σε αυτό το νούμερο αναφέρεται ο τίτλος του φιλμ). Καθώς, όμως, η σύλληψη του Νασέρ γίνεται πριν καν τη συμπλήρωση των πρώτων εξήντα λεπτών, γίνεται αντιληπτό πως η βασική στόχευση της ταινίας δεν αφορά το κυνήγι του. Άπαξ της καθήλωσής του στο κρατητήριο, ξεκινά ένα γαϊτανάκι διαρκών συνωμοσιών από πλευράς του, ώστε να ξεγελάσει τους αστυνομικούς που τον συνέλαβαν και να φύγει σαν κύριος από εκεί μέσα, έχοντας σπείρει τη διχόνοια ανάμεσά τους (εκμεταλλευόμενος και το γεγονός πως αμφότερους τους ντετέκτιβ βαραίνει μοιραία υπόθεση απαγωγής από το παρελθόν).

Σταδιακά, αυτό που μοιάζει με καθαρόαιμη αστυνομική ταινία δράσης (έστω με τις ιδιαιτερότητες της χώρας παραγωγής) εξελίσσεται σε μια ατελείωτη εξερεύνηση του ιρανικού δικαστικού συστήματος, η οποία θυμίζει τον «Χωρισμό» (2011) του Ασγκάρ Φαραντί, άνευ διαζυγίου, φυσικά. Εν μέσω ενός χρονοβόρου αν και αρκούντως δολοπλόκου μπλα μπλα, ο Ρουσταΐ επιχειρεί να παρουσιάσει όλο το φάσμα της εμπορίας και χρήσης ναρκωτικών στην πατρίδα του, καθώς εμπλουτίζει το σενάριο του με μια σειρά από επιμέρους βινιέτες (που σταθερά διαδραματίζονται εντός του κρατητηρίου), όπου κακόμοιροι χρήστες κάθε ηλικίας προσπαθούν να ξεφύγουν από τον Νόμο. Την ίδια ώρα, οι διάφοροι αστυνομικοί οι οποίοι είναι εντεταλμένοι με τη σύλληψη τους, μπορεί και να είναι διεφθαρμένοι (όλοι οι βασικοί πρωταγωνιστές θα φορέσουν σε μια στιγμή και για διαφορετικούς ο καθένας λόγους χειροπέδες!), με τον δικαστή που άμεσα καταπιάνεται με τις υποθέσεις τους να είναι έτοιμος να τους στείλει όλους στην κρεμάλα (στην κυριολεξία, μιας και η θανατική ποινή καλά κρατεί στο Ιράν).

Καθώς η οικογένεια μπαίνει σε πρώτο πλάνο (για όλους τους εμπλεκόμενους), ο μελοδραματισμός γίνεται έντονος, γεγονός που δεν συνάδει με το υποτιθέμενο θριλερικό ύφος τού φιλμ. Η αληθινή αιτία για την οποία ο Νασέρ θέλει πάση θυσία να τη σκαπουλάρει, τον κάνει να δείχνει μέχρι και συμπαθής αντί για αδίστακτος, η δε κατάθεση της πρώην του που παίζει καθοριστικό ρόλο στη σύλληψή του, φαντάζει ιδιαιτέρως σουρεάλ όταν αποκαλύπτει λεπτομέρειες του χωρισμού τους. Οι ανατροπές που βγάζει από το μανίκι ο Ρουσταΐ ανά στιγμές λειτουργούν (όπως στην περίπτωση της δωροδοκίας), ενώ σε άλλες όχι και τόσο (όπως στη διαρκή εναλλαγή καχυποψίας εις βάρος των δύο ντετέκτιβ, από μεριάς δικαστή). Εκεί που σίγουρα ο σκηνοθέτης τα πηγαίνει καλά είναι στις (πολλές) γεμάτες από πλήθος σεκάνς που περιέχει η ταινία του, αφού τόσο στο κρατητήριο του αστυνομικού τμήματος, όπου οι χρήστες στοιβάζονται σ’ ένα κελί μοιάζοντας με ζόμπι που περιμένουν το μοιραίο, όσο και στην αρχική του ανθρωποκυνηγητού στα χαλάσματα της Τεχεράνης, ο Ιρανός auteur επιδεικνύει ταλέντο στον χειρισμό του θέματός του. Ίσως και γι’ αυτόν τον λόγο επιλέγει να κλείσει την ταινία του με τρόπο ανάλογο, σε μεγάλο αυτοκινητόδρομο, έχοντας όμως καθυστερήσει επιδεικτικά να ρίξει τίτλους τέλους, μιας και από ένα σημείο κι έπειτα τους ίδιους προβληματισμούς ανακυκλώνει.