του Νίκου Παλάτου

Οι πιστοί αναγνώστες του FREE CINEMA θα έχουν πιθανότατα αντιληφθεί τη στενή (μήπως, μαζοχιστική;) σχέση που έχω αναπτύξει εδώ και χρόνια με τις λαϊκές, σύγχρονες γαλλικές κωμωδίες (σύμφωνα με το λεξικό κινηματογραφικών όρων του Ηλία Φραγκούλη, «γαλλικουργιές»). Έχω αναφερθεί αρκετές φορές στην ανεξάντλητη «έμπνευση» της tricolore παραγωγής, η οποία προκειμένου να ικανοποιήσει την (προφανώς) μεγάλη εγχώρια ζήτηση, δίνει την εντύπωση πως δεν διστάζει να γυρίσει σε ταινία… ό,τι υπάρχει εύκαιρο. Όταν καμιά φορά τα καινούργια σενάρια δεν αρκούν, λοιπόν, λύσεις υπάρχουν πολλές, καθώς μια βουτιά στο ανεξάντλητο παρελθόν φτάνει και περισσεύει. Όπως αποδεικνύει τούτο «Το Καλύτερο Παιχνίδι του Κόσμου», όμως, δε σημαίνει πως ο τρόπος αυτός είναι πάντοτε ο ενδεδειγμένος.

Το «Le Jouet» (με έναν πλήρως ενταγμένο στο πνεύμα της εποχής ελληνικό τίτλο… «Ο Ξανθός Χαζοχαρούμενος») σηματοδότησε στα 1976 το σκηνοθετικό ντεμπούτο του πρωτομάστορα της… θερινής γαλλικής κομεντί, Φρανσίς Βεμπέρ. Σημείωσε σημαντική επιτυχία στο τοπικό box-office, ανοίγοντας τον (συνήθη για τότε) δρόμο του αμερικάνικου remake του, το οποίο με τίτλο «Ο Κούκλος» («Τhe Toy» εις την αγγλική) κατέφτασε στα 1982. Big success στα πέραν του Ατλαντικού ταμεία, αν και εδώ που τα λέμε το φιλμ … δεν βλεπόταν! Πρόβλημα κανένα για τον σκηνοθέτη Τζέιμς Χουθ (του έπους… «Ραντεβού με τους Μαλαουά»), φυσικά, ο οποίος δίχως να πτοηθεί από το μάλλον αχρείαστο του όλου πράγματος, είδε χρυσή ευκαιρία ανανέωσης ενός κλασικού (;) σεναρίου, σερβίροντας (πενήντα σχεδόν χρόνια μετά!) το remake του remake, ω remake! Ειλικρινά, γιατί;

Οι αλλαγές της πλοκής αφορούν στις λεπτομέρειες και όχι την ουσία. Ο δημοσιογράφος του original, λόγου χάρη, που εξαιτίας της αδέκαστης πένας του βρίσκεται προ του φάσματος της ανεργίας, προφανώς προκειμένου να παρθεί στα… σοβαρά τη σήμερον ημέρα, έχει εξελιχθεί σε καταφερτζή entrepreneur, που λόγω άτυχων πάρε-δώσε με την Αστυνομία αναγκάζεται να πιάσει δουλειά ως νυχτοφύλακας σε μεγάλο πολυκατάστημα. Η ροπή του Σαμί προς τη γκάφα θα επισημανθεί από τον influencer του Instagram και επίδοξο ταξιδιώτη του πλανήτη Άρη, εντεκάχρονο Αλεξάντρ, ο οποίος απαιτεί ορθά κοφτά να του τον φέρουν πακέτο στο σπίτι, ώστε ν’ αποτελέσει το νέο του «παιχνίδι». Η επικοινωνία με τον ζάμπλουτο πατέρα του είναι από προβληματική έως ανύπαρκτη, η απώλεια της μάνας του τον έχει σημαδέψει, η πλήξη του από την υπέρμετρη αφθονία είναι ασύγκριτη, οπότε ως άλλος μικρός βασιλιάς επιχειρεί ν’ αναζητήσει στη συναναστροφή με έναν έμμισθο «γελωτοποιό» την παρηγοριά και τη διασκέδαση. Η συνθήκη αυτή θα κάνει άπαντες να διδαχθούν ένα σπουδαίο μάθημα ζωής, το οποίο θα τους κάνει τα δουν με άλλο μάτι τα πράγματα που μέχρι τότε θεωρούσαν δεδομένα.

Ωραίο ως δίδαγμα, ως κινηματογραφική κωμωδία, όμως, είναι χαρακτηριστικά αγέλαστη. Ο (συμπαθής σε μένα) Τζαμέλ Ντεμπούζ έχει αφεθεί να σολάρει αυτοσχεδιαστικά ωσάν να βρίσκεται σε κάποια γνώριμή του stand-up σκηνή, με τα σκετσάκια που σκαρώνει, όμως, να μην προκαλούν ούτε το μειδίαμα. Η υποπλοκή με την εγκυμονούσα γυναίκα του και τους συναδέλφους της που απειλούνται να μείνουν άνεργοι εξαιτίας του όψιμου νέου «εργοδότη» του, διακρίνονται από μία δόση κριτικής στάσης ενάντια στον καπιταλισμό, με τρόπο που κάνει το «Η Κόρη μου η Σοσιαλίστρια» (1966) να μοιάζει πως γράφτηκε από το χέρι του ίδιου του Καρλ Μαρξ (καμία μομφή, ασφαλώς, για την ταινία του Αλέκου Σακελλάριου)! Ο πιτσιρικάς Σιμόν Φαλί υποδύεται το κακομαθημένο κωλόπαιδο μ’ ένα μονοκόμματο ύφος που παραπέμπει σε μισάνθρωπο ανθρωποειδές, το οποίο διεκδικεί ρόλο σε ταινία του Μίκαελ Χάνεκε, ενώ ο Ντανιέλ Οτέιγ είναι ο θλιμμένος, ολιγόλογος λεφτάς. Σύμφωνα με την ταινία, άλλωστε, οι πλούσιοι τη λέξη χαρά δεν την γνωρίζουν, ενώ οι φτωχάλες διακρίνονται (σταθερά) για την μποέμικη αντιμετώπιση της αφραγκίας τους, σε φάση… έξω φτώχεια και καλή καρδιά. Οι μεν δεν έχουν συναισθήματα, οι δε είναι πάνω απ’ όλα άνθρωποι. Το πιάσαμε το υπονοούμενο, από το πρώτο τρίλεπτο κιόλας. Το αστείο, τώρα, που είναι;