της Αικατερίνης Βλαστού

Στο χρυσό σερί των τεσσάρων Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας του Φεντερίκο Φελίνι, που άρχισε με το «La Strada» και μετά την «Καμπίρια» συνεχίστηκε με το «La Dolce Vita» και το «8½» (ακολούθησε το 1975 και το «Amarcord»), οι «Νύχτες της Καμπίρια» είναι ίσως αυτή που αναφέρεται λιγότερο ως ένα ακόμη θαυμαστό παράδειγμα στη φελινική φιλμογραφία. Κακώς. Γιατί είναι μια ταινία που αποτελεί κρίκο στη θεματολογία μεταξύ του «La Strada» και της «Dolce Vita», έχει μια ερμηνεία από την Τζουλιέτα Μαζίνα που δεν αφήνει καρδιά αράγιστη και, εκτός όλων των άλλων, ενέπνευσε και ένα από τα διασημότερα μιούζικαλ όλων των εποχών, το «Sweet Charity» (1969) του Μπομπ Φόσι (τυχεροί εκείνοι που είχαν την ευκαιρία να δουν και τα δύο φιλμ μαζί, στο ΞΑΦΝΙΚΑ ΦΕΤΟΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ του 2017).

Η Καμπίρια είναι το τυπικό παράδειγμα της πόρνης με τη χρυσή καρδιά. Μικροσκοπική και μ’ ένα αστείο μουτράκι με δυο φρύδια – ευθείες γραμμές, μοιάζει περισσότερο με clown, παρά με γυναίκα που προκαλεί ερωτική διάθεση. Είναι περήφανη για το σπιτάκι της, έστω κι αν είναι μια σταλιά και σε μια φτωχογειτονιά, και για τον λογαριασμό που έχει στην τράπεζα. Τα λεφτά που βγάζει, όμως, θα γίνουν αφορμή να χάσει την «ανέμελη» ζωή της. Ο γκόμενος – νταβατζής τής αρπάζει την τσάντα με ό,τι έχει και την πετάει στο ποτάμι, όπου παραλίγο να πνιγεί. Με τη στάση που αντιμετωπίζει τα πράγματα (τι να κάνουμε, έτσι είναι η ζωή!), η Καμπίρια θα επανέλθει στους δρόμους, όπου τα άλλα «κορίτσια» την βλέπουν με περιφρόνηση. Πώς αυτή, μια σταλιά και έτσι όπως είναι, μπορεί να τους παίρνει τους πελάτες; Κι όμως μπορεί. Ακόμη κι ένα αστέρι του σινεμά! Όταν βρεθεί κατά τύχη κοντά σε έναν διάσημο ηθοποιό που μόλις έχει τσακωθεί με τη φίλη του, εκείνος θα μαζέψει την Καμπίρια για μια νύχτα που δεν θα φανταζόταν ότι θα ζούσε με τους συνηθισμένους της πελάτες. Και θα προλάβει να «κουνηθεί» στις ανταγωνίστριες. Και αυτή η νύχτα, όμως, θα έχει άδοξη κατάληξη, αφού η επίσημη σύντροφος θα επανέλθει την κατάλληλη στιγμή και η Καμπίρια θα περάσει το βράδυ παρέα με τον σκύλο του star αντί για τον ίδιο.

Όλα αυτά είναι κάπως κωμικοτραγικά. Σιγά-σιγά, όμως, τα πράγματα θ’ αρχίσουν να γίνονται απλώς τραγικά για την Καμπίρια, η οποία θα γίνει περίγελως στην επίδειξη ενός υπνωτιστή. Εκεί θα γνωρίσει τον Όσκαρ, που δεν μοιάζει με τους άλλους άνδρες που ήξερε μέχρι τότε. Είναι ευγενικός, δείχνει να τη θέλει και πολύ σύντομα ετοιμάζονται για γάμο. Στην πραγματικότητα, δυστυχώς, έχει βάλει στο μάτι το σπιτάκι της Καμπίρια, το καμάρι της και τα λεφτά που έχει μαζέψει με πολύ κόπο. Και για ακόμη μια φορά θα βρεθεί μπροστά σε έναν γκόμενο έτοιμο να την αφήσει χωρίς λεφτά και χωρίς να νοιάζεται αν ζει ή πέθανε. Η τελευταία σκηνή, που την αναφέρουμε επειδή η ταινία είναι επανέκδοση και κάθε άνθρωπος που αγαπά το σινεμά και σέβεται τον εαυτό του θα πρέπει να έχει δει ήδη, ανήκει στην ανθολογία των καλύτερων φινάλε όλων των εποχών. Η ταλαίπωρη, εξαπατημένη Καμπίρια κλαίει γοερά. Κι όμως, όταν βρεθεί ανάμεσα σε μια παρέα νέων που τραγουδάνε και χορεύουν, βρίσκει το κουράγιο να σκάσει το πιο τραγικό χαμόγελο που έχεις φανταστεί, σε μια ακόμη παραδοχή του «τι να κάνεις, έτσι είναι η ζωή!».